Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθεί να επιθυμεί μια συμφωνία για τους δασμούς, αλλά με τις απαιτήσεις των ΗΠΑ να αυξάνονται, ετοιμάζεται να αντιδράσει.
Αμερικανοί αξιωματούχοι ανέφεραν στον επικεφαλής του εμπορικού τμήματος της ΕΕ την περασμένη εβδομάδα, ότι αναμένουν πως ο πρόεδρος Τραμπ θα απαιτήσει περαιτέρω παραχωρήσεις από το μπλοκ για να επιτευχθεί συμφωνία, συμπεριλαμβανομένου ενός βασικού δασμού για τα περισσότερα ευρωπαϊκά προϊόντα που θα μπορούσε να είναι της τάξης του 15% ή και υψηλότερος, σημειώνει η Wall Street Journal.
Αυτό προκάλεσε δυσάρεστη έκπληξη στην ΕΕ, η οποία εργαζόταν για μια συμφωνία που θα διατηρούσε τους βασικούς δασμούς στο 10%, μια ήδη σκληρή παραχώρηση για ορισμένες από τις 27 χώρες της. Η μετατόπιση αυτή ώθησε τη Γερμανία, τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης και τον μεγαλύτερο εξαγωγέα της, η οποία προηγουμένως ήταν πιο ήπια σε σχέση με τα αντίποινα των ΗΠΑ, να πλησιάσει την πιο επιθετική θέση της Γαλλίας, σύμφωνα με άτομα που ήταν κοντά στις συζητήσεις.
Η αντεπίθεση της ΕΕ
Τώρα, τα κράτη μέλη της ΕΕ πιέζουν το εκτελεστικό όργανο του μπλοκ να προετοιμάσει νέα και ισχυρά μέτρα για να αντεπιτεθεί στις αμερικανικές εταιρείες, πέραν των ανταποδοτικών δασμών στα αγαθά, εάν δεν μπορέσει να επιτευχθεί συμφωνία μέχρι την 1η Αυγούστου.
«Όλες οι επιλογές βρίσκονται στο τραπέζι», δήλωσε την Παρασκευή Γερμανός αξιωματούχος, ενώ ανέφερε ότι υπάρχει ακόμη χρόνος για μια συμφωνία, προσθέτοντας με νόημα, ότι «αν θέλουν πόλεμο, θα πάρουν πόλεμο».
Η ώθηση στην αύξηση των πιθανών αντιμέτρων σηματοδοτεί την αντεπίθεση της ΕΕ μετά από μήνες διαπραγματεύσεων για τη διάσωση της μεγαλύτερης εμπορικής σχέσης στον κόσμο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕ, περισσότερα από 5 δισεκατομμύρια δολάρια αγαθών και υπηρεσιών διακινούνται καθημερινά μεταξύ των δύο οικονομιών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία είναι υπεύθυνη για την εμπορική πολιτική του μπλοκ, ανέφερε την Κυριακή ότι επιθυμεί μια αμοιβαία επωφελή συμφωνία και ότι εξακολουθεί να συμμετέχει ενεργά στις διαπραγματεύσεις. Εάν όμως δεν βρεθεί κοινό σημείο επαφής, όλες οι επιλογές παραμένουν στο τραπέζι, δήλωσε εκπρόσωπος της Κομισιόν.
Την Κυριακή, ο Αμερικανός υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λούτνικ εξέφρασε την αισιοδοξία του για την επίτευξη συμφωνίας με την ΕΕ. «Είμαι βέβαιος ότι θα πετύχουμε μια συμφωνία», δήλωσε στην εκπομπή «Face the Nation» του CBS.
Τους μήνες από την ανάληψη των καθηκόντων του Τραμπ, ο επικεφαλής του εμπορικού τμήματος της ΕΕ Μάρος Σέφτσοβιτς, έχει επισκεφθεί την Ουάσινγκτον ουκ ολίγες φορές. Ο Σέφτσοβιτς έχει διαμηνύσει ότι η Ευρώπη ήταν πρόθυμη να μειώσει τους δασμούς και να αγοράσει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια αμερικανικών ενεργειακών προϊόντων και προηγμένων ημιαγωγών.
Νωρίτερα αυτόν τον μήνα ο Τραμπ απείλησε με δασμούς 30% στις εισαγωγές των περισσότερων αγαθών από την ΕΕ, από το 20% που είχε προτείνει για πρώτη φορά τον Απρίλιο.
Ακόμη και Γερμανοί αξιωματούχοι, οι οποίοι πίεζαν για μια γρήγορη συμφωνία, δεν τη θεωρούν πλέον ως το πιο πιθανό αποτέλεσμα.
Μέσο κατά του εξαναγκασμού
Την Παρασκευή, το Βερολίνο έδειξε ότι θα μπορούσε να στηρίξει την ΕΕ να χρησιμοποιήσει το λεγόμενο μέσο κατά του εξαναγκασμού, ένα νομικό εργαλείο που επιτρέπει στο μπλοκ να ανταποδώσει τον οικονομικό εκφοβισμό με μια σειρά περιορισμών στο εμπόριο και τις επενδύσεις. Δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ στο παρελθόν.
Οι αξιωματούχοι της ΕΕ θεωρούν το εργαλείο αυτό ως το ισχυρότερο εμπορικό όπλο του μπλοκ και ως έσχατη λύση. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάϊεν, δήλωσε νωρίτερα αυτό το μήνα ότι το μέσο δημιουργήθηκε για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης «και δεν είμαστε ακόμη εκεί».
Αυτή η εκτίμηση μπορεί να αλλάξει. Η Επιτροπή προετοιμάζει ήδη μέτρα που θα μπορούσαν να εισαχθούν με τη χρήση του μέσου κατά του εξαναγκασμού, δήλωσαν άτομα που έχουν ενημερωθεί για το θέμα. Μετά την επιστροφή του Σέφτσοβιτς από την Ουάσινγκτον, περισσότερα κράτη μέλη δηλώνουν τώρα έτοιμα για τη χρήση του εργαλείου.
Τα μέτρα που ετοιμάζονται περιλαμβάνουν πιθανές εισφορές ή άλλους περιορισμούς στις ψηφιακές υπηρεσίες των ΗΠΑ και περιορισμούς στην πρόσβαση των αμερικανικών εταιρειών στην αγορά δημόσιων συμβάσεων του μπλοκ.
Κάτι τέτοιο, θα ήταν επιπλέον των μέτρων που έχει ήδη προετοιμάσει η ΕΕ. Η ΕΕ είχε καταρτίσει νωρίτερα δύο πακέτα δασμών που στόχευαν σε εξαγωγές των ΗΠΑ προς το μπλοκ αξίας άνω των 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων, από αεροπλάνα μέχρι φυστικοβούτυρο και ουίσκι, αν και δεν έχουν τεθεί σε ισχύ. Το δεύτερο πακέτο χρειάζεται ακόμη επίσημη υπογραφή από τα κράτη μέλη, αλλά και τα δύο θα μπορούσαν να ενεργοποιηθούν γρήγορα αν χρειαστεί, δήλωσαν αξιωματούχοι στη Wall Street Journal.
Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και τα κράτη μέλη, εξακολουθούν να ελπίζουν ότι μια συμφωνία είναι δυνατή. Το μπλοκ δεν σκοπεύει να δρομολογήσει αντίποινα πριν από την προθεσμία Τραμπ την 1η Αυγούστου και η προετοιμασία μέτρων που θα μπορούσαν να εισαχθούν με τη χρήση του μέσου κατά του εξαναγκασμού δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το εργαλείο θα χρησιμοποιηθεί.
Αλλά όλοι προετοιμάζονται για μια πιθανή μάχη που, όπως αναγνωρίζουν, θα μπορούσε να έχει βαρύ κόστος και για τις δύο πλευρές σε μια εμπορική σχέση που αποτιμάται σε τρισεκατομμύρια δολάρια.
Η συμφωνία που οι δύο πλευρές πλησίαζαν νωρίτερα αυτό το μήνα θα έβλεπε την ΕΕ να προσφέρεται να αυξήσει τις αγορές αμερικανικών ενεργειακών προϊόντων και ημιαγωγών και να αποδέχεται έναν βασικό δασμό 10% για τα περισσότερα αγαθά.
Ορισμένα αγαθά εξακολουθούσαν να αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης, δήλωσαν άτομα που γνωρίζουν τις συνομιλίες. Τα αγαθά αυτά περιλάμβαναν τους τομείς που θα εξαιρεθούν από τον βασικό δασμό και την ανακούφιση που θα μπορούσε να λάβει η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία από τους δασμούς 25% που αντιμετωπίζει σήμερα.
Μέχρι πρότινος, η ΕΕ ήταν αισιόδοξη. Ενώ άλλοι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ είχαν λάβει επιστολές που περιέγραφαν υψηλότερους δασμούς που θα αντιμετώπιζαν σύντομα, ο Σέφτσοβιτς δήλωσε στις 9 Ιουλίου, «οι διαπραγματεύσεις μας, γλίτωσαν την ΕΕ από την αντιμετώπιση υψηλότερων δασμών».
Τρεις ημέρες αργότερα, ο Τραμπ ανήρτησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μια επιστολή με την οποία απειλούσε το μπλοκ με δασμούς 30% από την 1η Αυγούστου.
Ο Σέφτσοβιτς ταξίδεψε στην Ουάσινγκτον την περασμένη εβδομάδα για να προσπαθήσει να καταλάβει αν μια συμφωνία ήταν ακόμη δυνατή.
Ενώ ο εμπορικός αντιπρόσωπος των ΗΠΑ Τζέιμισον Γκριρ, ανέφερε ότι ο βασικός δασμός του 10% που είχαν διαπραγματευτεί οι δύο πλευρές εξακολουθεί να έχει νόημα, ο Λούτνικ πρότεινε ότι η εισφορά θα πρέπει να είναι υψηλότερη, δήλωσε Ευρωπαίος διπλωμάτης. Ο Σέφτσοβιτς έφυγε από τις συναντήσεις με την πεποίθηση ότι οι ΗΠΑ πίεζαν για έναν βασικό δασμό 15% ή περισσότερο.
Ενημερώθηκε επίσης, ότι οι αμερικανικοί δασμοί στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας του μπλοκ αναμένεται να παραμείνουν στο σημερινό επίπεδο του 25% και ότι οι δασμοί για τα φαρμακευτικά προϊόντα θα μπορούσαν να εκτιναχθούν στο 100%.
Η αλλαγή στάσης της Γερμανίας
Η Γαλλία και ορισμένες άλλες χώρες της ΕΕ πίεζαν εδώ και καιρό την ΕΕ να τηρήσει μια σκληρότερη στάση έναντι των ΗΠΑ, ενώ η Γερμανία είχε ενθαρρύνει το μπλοκ να επιδιώξει μια γρήγορη, προκαταρκτική συμφωνία με τον Τραμπ.
Η Γερμανία εκτιμούσε αρχικά ότι η επιστολή Τραμπ για δασμούς 30% ήταν ένα τέχνασμα της τελευταίας στιγμής για να αποσπάσει καλύτερους όρους. Τελικά, όταν έμαθε για την πίεση που άσκησαν οι Αμερικανοί αξιωματούχοι την περασμένη εβδομάδα στην ΕΕ ώστε να δεχτεί υψηλότερους βασικούς δασμούς και καμία μείωση για τον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας της, πείστηκε για τη χρήση αντιποίνων.
Τα κράτη μέλη πρέπει τώρα να καθορίσουν πόσες ακόμη παραχωρήσεις θα ήταν διατεθειμένα να κάνουν για να επιτύχουν μια συμφωνία και ποια αντίμετρα θα λάβουν σε περίπτωση αποτυχίας των διαπραγματεύσεων, δήλωσε την Παρασκευή διπλωμάτης της ΕΕ.