Στις αρχές Δεκεμβρίου, καθώς οι ισλαμιστές αντάρτες βρίσκονταν στις παρυφές της Δαμασκού και η πτώση του Μπασάρ Αλ Ασαντ θεωρούνταν θέμα ωρών, το Ισραήλ ξεκίνησε μία από τις μεγαλύτερες αεροπορικές επιχειρήσεις της ιστορίας του, βομβαρδίζοντας τουλάχιστον 320 στόχους στη Συρία μέσα σε μερικές ώρες.
Σύμφωνα με το ισραηλινό γενικό επιτελείο, εκείνο το κύμα βομβαρδισμών κατέστρεψε περίπου το 80% των δυνατοτήτων του συριακού στρατού (που πλέον θα περνούσε στους αντάρτες), από αντιαεροπορικές συστοιχίες, αεροδρόμια και πολεμικά σκάφη μέχρι εγκαταστάσεις παραγωγής όπλων σε πόλεις όπως η Δαμασκός, η Χομς, η Ταρτούς, η Λατάκια και η Παλμύρα.
Επτά μήνες μετά, και με τους ισλαμιστές να αποτελούν πλέον κυβέρνηση στη Συρία, το νέο μπαράζ ισραηλινών βομβαρδισμών στο υπουργείο Αμυνας, στο κέντρο της Δαμασκού, αλλά και σε άλλες τοποθεσίες, γεννά ερωτήματα για τις επιδιώξεις και τους στόχους του Ισραήλ. Στο προαναφερθέν χρονικό διάστημα, τα σποραδικά πλήγματα στη Συρία συνεχίστηκαν, συμβάλλοντας στη στρατιωτική αποδυνάμωση της νέας κυβέρνησης, η οποία διατηρεί στενές σχέσεις με γεωπολιτικούς ανταγωνιστές του Ισραήλ στην ευρύτερη περιοχή, όπως η Τουρκία και ορισμένα κράτη του Κόλπου.
Οι ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές -που διεξήχθησαν για τρίτη συνεχόμενη ημέρα- έρχονται στο πλαίσιο της σοβαρής κλιμάκωσης της βίας μεταξύ του συριακού στρατού και μαχητών της κοινότητας των Δρούζων στη νότια Συρία, κυρίως στην πόλη Σουέιντα. Από την πτώση του Ασαντ οι Δρούζοι διαπραγματεύονται με τις ισλαμιστικές αρχές για να επιτύχουν κάποια μορφή αυτονομίας, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού διεμήνυσε ότι το χτύπημα στο υπουργείο Αμυνας ήταν ένα «μήνυμα προς τον Σύρο πρόεδρο Αλ Σάραα σχετικά με τα γεγονότα στη Σουέιντα».
Σύμφωνα με αναλυτές, τους τελευταίους μήνες το Ισραήλ «ποντάρει» στην αυτονομία των Δρούζων της νότιας Συρίας ως μέσο για να μείνουν μακριά από τα σύνορά του οι κυβερνητικές δυνάμεις της Δαμασκού. Με δεδομένη την ενίσχυση της τουρκικής επιρροής στη Συρία μετά την πτώση του Ασαντ, το Ισραήλ επιδιώκει την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη απομάκρυνση από τα σύνορά του στρατιωτικών δυνάμεων που στηρίζονται από ανταγωνιστικές δυνάμεις. Δεν είναι τυχαίο ότι ο ισραηλινός στρατός σε παράβαση της συμφωνίας εκεχειρίας του 1974 με τη Δαμασκό για τα υψώματα του Γκολάν, προχώρησε ήδη από τον Δεκέμβριο στην κατοχή της λεγόμενης «νεκρής ζώνης» στα σύνορα με τη Συρία, μια περιοχή η οποία βρισκόταν υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Το Ισραήλ κατηγορήθηκε για επεκτατισμό, με την κυβέρνησή του, ωστόσο, να επικαλείται λόγους ασφαλείας.
Σε μια προσπάθεια να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη της κοινότητας των Δρούζων της Συρίας απέναντι στο Ισραήλ, η κυβέρνηση ανακοίνωσε πριν μερικούς μήνες ότι σκοπεύει να δαπανήσει περισσότερα από 1 δισ. δολάρια για να στηρίξει τους Δρούζους που κατοικούν στα εδάφη του. Η κίνηση ερμηνεύτηκε από αναλυτές ασφαλείας, ως προσπάθεια του Ισραήλ να πείσει τους Δρούζους της Συρίας να μην αναγνωρίσουν πλήρως τη νέα κυβέρνηση.
Παράλληλα, δημοσιεύματα του Reuters αλλά και της Wall Street Journal έχουν αποκαλύψει ότι το Ισραήλ διεξάγει λόμπινγκ στο εξωτερικό και κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες ώστε να δημιουργηθεί μια νέου τύπου συριακή κρατική οντότητα η οποία θα διοικείται ομοσπονδιακά και θα περιλαμβάνει αυτόνομες εθνοτικές περιοχές.
«Το Ισραήλ πιέζει τις Ηνωμένες Πολιτείες να διατηρήσουν τη Συρία αδύναμη και αποκεντρωμένη, αφήνοντας τη Ρωσία να διατηρήσει τις στρατιωτικές της βάσεις εκεί για να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη επιρροή της Τουρκίας στη χώρα», ανέφερε το δημοσίευμα του Reuters τον Μάρτιο επικαλούμενο τέσσερις διαφορετικές πηγές. «Ο κύριος στόχος του Ισραήλ είναι να διαιρέσει και να αποδυναμώσει τη Συρία, να στρέψει τις μειονότητές της, είτε είναι Δρούζοι είτε Κούρδοι είτε Αλαουίτες, εναντίον της κεντρικής κυβέρνησης στη Δαμασκό», δήλωσε σήμερα ο πολιτικός αναλυτής του Al Jazeera, Μαργουάν Μπισάρα.
Σε αναφορά στην ομοσπονδοποίηση της Συρίας έχει προβεί και ο ίδιος ο επικεφαλής της ισραηλινής διπλωματίας, Γκίντεον Σάαρ: «Μια σταθερή Συρία μπορεί να είναι μόνο μια ομοσπονδιακή Συρία που περιλαμβάνει διαφορετικές αυτονομίες και σέβεται διαφορετικούς τρόπους ζωής».
Το Ισραήλ θα επιθυμούσε επίσης την αποστρατικοποίηση της νότιας Συρίας. Το σενάριο αυτό βέβαια έχει απορριφθεί κατηγορηματικά από την κυβέρνηση της Δαμασκού, καθώς μια τέτοια εξέλιξη θα σήμαινε και καθεστώς μειωμένης κυριαρχίας στην περιοχή. Ο ίδιος ο Νετανιάχου, πάντως, έχει ζητήσει ανοιχτά την αποστρατιωτικοποίηση της περιοχής, εχοντας ήδη αναφέρει, πολύ πριν την νέα κλιμάκωση, ότι «δεν θα επιτρέψουμε στο νέο ριζοσπαστικό ισλαμιστικό καθεστώς στη Συρία να βλάψει τους Δρούζους».
Φόβοι για ευρύτερη αποσταθεροποίηση
Το ενδεχόμενο αυτονόμησης της περιοχής των Δρούζων θα μπορούσε να ωθήσει τις δυνάμεις της Δαμασκού πιο μακριά από τη ζώνη των υψωμάτων του Γκολάν όπου έχει προωθηθεί ο ισραηλινός στρατός. Παρά ταύτα, οι συνεχιζόμενες συγκρούσεις των τελευταίων ημερών στα νότια ανάμεσα στις κυρίως σουνιτικές κυβερνητικές δυνάμεις με Δρούζους μαχητές έχουν προκαλέσει φόβους για ευρύτερη σεχταριστική αποσταθεροποίηση της χώρας. Μόλις τον περασμένο Μάρτιο, πάνω από 1.500 άνθρωποι σκοτώθηκαν σε συγκρούσεις με τις κυβερνητικές δυνάμεις, οι περισσότεροι από τους οποίους ανήκαν στη μειονοτική κοινότητα των Αλαουιτών.
Η κλιμάκωση της βίας, ωστόσο, έχει οδηγήσει σε ισχυρότερη παρουσία του συριακού στρατού στα νότια με βασικό στόχο τον έλεγχο της περιοχής. Από την πλευρά του, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, σε παρέμβασή του, κάλεσε τη Δαμασκό να αποσύρει τον στρατό της από τη Σουέιντα στη νότια Συρία, με σκοπό να επέλθει αποκλιμάκωση.
Εν μέσω αναφορών για εκεχειρία των κυβερνητικών δυνάμεων με τους Δρούζους, τις οποίες διαδέχονται διαψεύσεις και αντικρουόμενες πληροφορίες, η μετά-Ασαντ Συρία συνεχίζει εδώ και επτά μήνες να αποτελεί ένα χαοτικό πεδίο ανταγωνισμών από «παίκτες» εντός και εκτός συνόρων.
«Το Ισραήλ πιέζει τις Ηνωμένες Πολιτείες να διατηρήσουν τη Συρία αδύναμη και αποκεντρωμένη, αφήνοντας τη Ρωσία να διατηρήσει τις στρατιωτικές της βάσεις εκεί για να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη επιρροή της Τουρκίας στη χώρα», ανέφερε το δημοσίευμα του Reuters τον Μάρτιο επικαλούμενο τέσσερις διαφορετικές πηγές. «Ο κύριος στόχος του Ισραήλ είναι να διαιρέσει και να αποδυναμώσει τη Συρία, να στρέψει τις μειονότητές της, είτε είναι Δρούζοι είτε Κούρδοι είτε Αλαουίτες, εναντίον της κεντρικής κυβέρνησης στη Δαμασκό», δήλωσε σήμερα ο πολιτικός αναλυτής του Al Jazeera, Μαργουάν Μπισάρα.
Σε αναφορά στην ομοσπονδοποίηση της Συρίας έχει προβεί και ο ίδιος ο επικεφαλής της ισραηλινής διπλωματίας, Γκίντεον Σάαρ: «Μια σταθερή Συρία μπορεί να είναι μόνο μια ομοσπονδιακή Συρία που περιλαμβάνει διαφορετικές αυτονομίες και σέβεται διαφορετικούς τρόπους ζωής».
Το Ισραήλ θα επιθυμούσε επίσης την αποστρατικοποίηση της νότιας Συρίας. Το σενάριο αυτό βέβαια έχει απορριφθεί κατηγορηματικά από την κυβέρνηση της Δαμασκού, καθώς μια τέτοια εξέλιξη θα σήμαινε και καθεστώς μειωμένης κυριαρχίας στην περιοχή. Ο ίδιος ο Νετανιάχου, πάντως, έχει ζητήσει ανοιχτά την αποστρατιωτικοποίηση της περιοχής, εχοντας ήδη αναφέρει, πολύ πριν την νέα κλιμάκωση, ότι «δεν θα επιτρέψουμε στο νέο ριζοσπαστικό ισλαμιστικό καθεστώς στη Συρία να βλάψει τους Δρούζους».
Φόβοι για ευρύτερη αποσταθεροποίηση
Το ενδεχόμενο αυτονόμησης της περιοχής των Δρούζων θα μπορούσε να ωθήσει τις δυνάμεις της Δαμασκού πιο μακριά από τη ζώνη των υψωμάτων του Γκολάν όπου έχει προωθηθεί ο ισραηλινός στρατός. Παρά ταύτα, οι συνεχιζόμενες συγκρούσεις των τελευταίων ημερών στα νότια ανάμεσα στις κυρίως σουνιτικές κυβερνητικές δυνάμεις με Δρούζους μαχητές έχουν προκαλέσει φόβους για ευρύτερη σεχταριστική αποσταθεροποίηση της χώρας. Μόλις τον περασμένο Μάρτιο, πάνω από 1.500 άνθρωποι σκοτώθηκαν σε συγκρούσεις με τις κυβερνητικές δυνάμεις, οι περισσότεροι από τους οποίους ανήκαν στη μειονοτική κοινότητα των Αλαουιτών.
Η κλιμάκωση της βίας, ωστόσο, έχει οδηγήσει σε ισχυρότερη παρουσία του συριακού στρατού στα νότια με βασικό στόχο τον έλεγχο της περιοχής. Από την πλευρά του, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, σε παρέμβασή του, κάλεσε τη Δαμασκό να αποσύρει τον στρατό της από τη Σουέιντα στη νότια Συρία, με σκοπό να επέλθει αποκλιμάκωση.
Εν μέσω αναφορών για εκεχειρία των κυβερνητικών δυνάμεων με τους Δρούζους, τις οποίες διαδέχονται διαψεύσεις και αντικρουόμενες πληροφορίες, η μετά-Ασαντ Συρία συνεχίζει εδώ και επτά μήνες να αποτελεί ένα χαοτικό πεδίο ανταγωνισμών από «παίκτες» εντός και εκτός συνόρων.
Πηγή: kathimerini.gr