Το σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας Patriot επαινείται από όλο τον κόσμο για την ικανότητά του να καταρρίπτει drones και πυραύλους. Τώρα - σημειώνει η Wall Street Journal - μια νέα έκδοση ενός ευρωπαϊκού συστήματος πρόκειται να αμφισβητήσει την κυριαρχία των Patriot και θα δείξει αν η Ευρώπη μπορεί να απεξαρτηθεί από τα αμερικανικά όπλα.
Το λεγόμενο Samp/T της Ευρώπης βρίσκεται εδώ και καιρό στη σκιά του αμερικανικού ανταγωνιστή του, ο οποίος έχει εξασφαλίσει πολύ περισσότερες παραγγελίες και έχει αποδείξει την αξία του στο πεδίο της μάχης. Ο γαλλοϊταλικός κατασκευαστής του συστήματος λέει ότι το μοντέλο επόμενης γενιάς του είναι καλύτερα εξοπλισμένο για να δώσει τη δική του «μάχη» για τις παραγγελίες. Όπως σημειώνει η WSJ, το λανσάρισμα γίνεται καθώς η Ευρώπη προσπαθεί να ενισχύσει τις αμυντικές της δυνατότητες και συζητά κατά πόσο θα πρέπει να εξαρτάται τόσο πολύ από τα αμερικανικά όπλα. Εξάλλου, η υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ουκρανία έχει υπάρξει κατά καιρούς αβέβαιη υπό τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει καλέσει την Ευρώπη να φροντίσει για τη δική της ασφάλεια.
Στο επίκεντρο της ασφάλειας βρίσκεται η αεράμυνα προσθέτει η WSJ, η οποία έχει αποδειχθεί απαραίτητη τόσο για το Ισραήλ όσο και για την Ουκρανία για την άμυνα κατά των επιθέσεων από το Ιράν και τη Ρωσία, αντίστοιχα. Το νέο σύστημα Samp/T θα «αναμετρηθεί» με το Patriot σε μια εποχή που το αμερικανικό σύστημα αντιμετωπίζει όλο και περισσότερες δυσκολίες στην Ουκρανία, καθώς η Ρωσία χρησιμοποιεί πιο ευέλικτους βαλλιστικούς πυραύλους, σύμφωνα με Ουκρανό αξιωματούχο.
Οι κυβερνήσεις σε όλη την Ευρώπη αξιολογούν τις δυνατότητες αεράμυνάς τους. Η Δανία, η οποία έχει εξοργιστεί από την επιθυμία του Τραμπ να προσαρτήσει τη Γροιλανδία, δήλωσε ότι σχεδιάζει να αποφασίσει ποιο σύστημα θα αγοράσει αργότερα φέτος. Σύμφωνα με τη WSJ, αξιωματούχοι αναμένουν επίσης ότι το Βέλγιο, η Πορτογαλία και το Ηνωμένο Βασίλειο θα αναβαθμίσουν σύντομα την αεράμυνά τους.
Όπως τονίζεται στο δημοσίευμα, διακυβεύονται δισεκατομμύρια δολάρια καθώς και η ευρωπαϊκή υπερηφάνεια. Κατά τη διάρκεια μιας πρόσφατης αεροπορικής επίδειξης στο Παρίσι, ο Eric Tabacchi έδειξε το νέο ραντάρ του Samp/T καθώς περιστρεφόταν μία φορά το δευτερόλεπτο. «Το Patriot δεν έχει τίποτα τέτοιο», δήλωσε ο Tabacchi, στρατιωτικός σύμβουλος της Eurosam, η οποία κατασκευάζει το σύστημα. Σημειώνεται ότι η Eurosam είναι κοινοπραξία της κατασκευάστριας εταιρείας πυραύλων MBDA και της γαλλικής Thales.
Το αρχικό Samp/T έχει πωληθεί μέχρι στιγμής μόνο στην Ιταλία και τη Γαλλία - τα κράτη που το κατασκευάζουν - καθώς και μια τροποποιημένη έκδοση στη Σιγκαπούρη. Από το 2011 που τέθηκε σε υπηρεσία, έχει καταγράψει 18 πλήρεις παραγγελίες. Αντίθετα, το αμερικανικό σύστημα Patriot έχει εξασφαλίσει περισσότερες από 240 παραγγελίες από 19 χώρες.
Η κυριαρχία του Patriot εδραιώθηκε στην Ουκρανία, όπου το σύστημα αυτό αποθεώθηκε για την εξουδετέρωση των βαλλιστικών και υπερηχητικών πυραύλων της Ρωσίας. Τους τελευταίους μήνες, όμως, οι πιο ευέλικτοι ρωσικοί βαλλιστικοί πύραυλοι έχουν καταφέρει να αποφύγουν τα ραντάρ του, δήλωσε Ουκρανός αξιωματούχος. Η RTX, που παράγει τα Patriot, ανέφερε ότι το σύστημα ενημερώνεται συνεχώς με βάση τις πραγματικές εμπλοκές στο πεδίο τω μαχών.
Στο μεταξύ, οι ουκρανικές δυνάμεις ανέφεραν ξεχωριστά ότι το Samp/T δυσκολεύτηκε να καταστρέψει βαλλιστικούς πυραύλους από την αρχή. Ένας Ιταλός αξιωματούχος δήλωσε όμως ότι είχαν λάβει «θετικά σχόλια» για το σύστημα από το Κίεβο.
Η επόμενη γενιά του Samp/T έχει αρκετά χαρακτηριστικά που οι κατασκευαστές του υποστηρίζουν ότι θα το κάνουν να ξεπεράσει πλέον το Patriot. Σε αυτά περιλαμβάνεται ένα νέο ραντάρ που μπορεί να γυρίζει και να εντοπίζει στόχους σε 360 μοίρες γύρω του και σύστημα που επιτρέπει την εκτόξευση πυραύλων προς όλες τις κατευθύνσεις. Η MBDA έχει επίσης επανασχεδιάσει πλήρως τον πύραυλο που εκτοξεύει το Samp/T. Ο νέος πύραυλος Aster B1NT έχει εμβέλεια άνω των 90 μιλίων, από περίπου 62 μίλια.
Και τα δύο συστήματα, προσθέτει η WSJ, αποτελούνται από τρία κύρια μέρη: ένα ραντάρ, μια μονάδα ελέγχου και έναν εκτοξευτή που εκτοξεύει πυραύλους αναχαίτισης. Ολόκληρο το σύστημα Samp/T μπορεί να εγκατασταθεί από μόλις 15 άτομα. Ο αμερικανικός στρατός χρησιμοποιεί σήμερα περίπου 90 στρατιώτες για μια συστοιχία Patriot. Δεν είναι σαφές ποιος είναι ο ελάχιστος αριθμός που απαιτείται.
Η RTX υποστήριξε ότι το Patriot έχει δοκιμαστεί πολλές φορές στη μάχη και ότι ένα νέο ραντάρ θα δώσει στο σύστημα κάλυψη 360 μοιρών. Εξάλλου, σύμφωνα με εκπρόσωπο του αμερικανικού στρατού, το νέο ραντάρ δοκιμάζεται και θα εγκατασταθεί σε επιχειρησιακές μονάδες το 2029.
Σημαντικός παράγοντας όμως που μπορεί να εξασφαλίσει τις όποιες μελλοντικές παραγγελίες είναι η δυνατότητα προμήθειας αρκετών πυραύλων. Για παράδειγμα, η Ουκρανία έχει πλέον ξεμείνει από πυραύλους για τα συστήματα Samp/T, δήλωσε Ουκρανός αξιωματούχος.
Πέρυσι, η MBDA αργούσε τόσο πολύ να κατασκευάσει τους πυραύλους Aster που η γαλλική κυβέρνηση απείλησε να εθνικοποιήσει την παραγωγή. Έκτοτε η εταιρεία δεσμεύτηκε να επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια για να ενισχύσει τη γραμμή παραγωγής της, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης της παραγωγής των Asters κατά 50% έως το 2026, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2022.
Αμερικανοί αξιωματούχοι από τη μεριά τους έχουν εκφράσει στο παρελθόν ανησυχίες σχετικά με τη διαθεσιμότητα των πυραύλων αναχαίτισης που χρησιμοποιεί το Patriot, δεδομένης της τεράστιας ζήτησης για αυτούς. Η πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης Τραμπ να παρακρατήσει τους αναχαιτιστικούς πυραύλους Patriot και άλλα όπλα έγινε εν μέρει για να ενισχυθούν τα αμερικανικά αποθέματα. Ο Τραμπ δήλωσε όμως αργότερα ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να παρέχουν στην Ουκρανία όπλα για να υπερασπιστεί τον εαυτό της -συμπεριλαμβανομένης της αποστολής περισσότερων Patriot, που θα πληρωθούν από τα ευρωπαϊκά κράτη.
Οι αναχαιτιστές του Patriot κατασκευάζονται από την Lockheed Martin, η οποία υποστηρίζει ότι σύντομα θα είναι σε θέση να παράγει 600 ετησίως, από 550 προηγουμένως. Η διαδικασία εξακολουθεί να διαρκεί περισσότερο από όσο θα ήθελε η εταιρεία, δήλωσε ο Tim Cahill, ο οποίος διευθύνει την επιχείρηση πυραύλων της Lockheed.
Σε περίπτωση επιτυχίας, οι προσπάθειες της Ευρώπης να αναπτύξει και να πουλήσει εγχώριες εναλλακτικές λύσεις για τα κορυφαία σε πωλήσεις αμερικανικά όπλα θα μπορούσαν να πλήξουν μια προσοδοφόρα αγορά για τις αμερικανικές αμυντικές εταιρείες.
Η πρόσφατη δέσμευση των ευρωπαϊκών χωρών να αυξήσουν τις στρατιωτικές δαπάνες στο 3,5% του ΑΕΠ από 2% θα μπορούσε να επιφέρει πρόσθετες ετήσιες δαπάνες ύψους 330 δισ. δολαρίων, μεγάλο μέρος των οποίων θα διατεθεί για εξοπλισμό, σύμφωνα με υπολογισμούς της επενδυτικής τράπεζας Bernstein. Οι ΗΠΑ ωστόσο κυριαρχούν στο διεθνές εμπόριο όπλων, αντιπροσωπεύοντας το 43% των παγκόσμιων εξαγωγών όπλων κατά την τελευταία πενταετία, από 35% την προηγούμενη πενταετία, σύμφωνα με στοιχεία του του think tank Stockholm International Peace Research Institute. Η Ευρώπη κατασκευάζει τα δικά της πλοία και υποβρύχια και είναι μεγάλος παίκτης στα τεθωρακισμένα οχήματα, το πυροβολικό και τα στρατιωτικά ελικόπτερα. Όμως η Ευρώπη πραγματοποιεί σημαντικές αγορές αμερικανικών πυραύλων, drones και μαχητικών αεροσκαφών όπως το F-35 -που θεωρείται ευρέως το πιο εξελιγμένο στον κόσμο.
Στελέχη της αμερικανικής αμυντικής βιομηχανίας λένε ότι δεν έχουν δει μέχρι στιγμής κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει ότι οι Ευρωπαίοι αποφεύγουν τις αγορές αμερικανικού εξοπλισμού. Το Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, ανακοίνωσε πρόσφατα μια παραγγελία F-35. Ορισμένοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι όμως είναι αντίθετοι. Πριν από εννέα χρόνια, ο Δανός βουλευτής Rasmus Jarlov ενθάρρυνε τη χώρα του να παραγγείλει F-35. Τώρα, λέει ότι θα πιέσει για ευρωπαϊκή λύση αεροσκαφών, αεράμυνας και άλλου στρατιωτικού εξοπλισμού. «Θέλουμε ένα σύστημα αεράμυνας από έναν σταθερό και αξιόπιστο σύμμαχο και όχι από κάποιον που απειλεί εμάς και άλλες συμμαχικές χώρες», τόνισε ο Jarlov.