Ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, τόνισε χθες Τρίτη ότι η Μέση Ανατολή βρίσκεται μπροστά σε κρίσιμο σταυροδρόμι.
«Η υπόσχεση της λύσης δυο κρατών διατρέχει κίνδυνο να εκλείψει εντελώς», προειδοποίησε ο κ. Γκουτέρες κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας αφιερωμένης στο ζήτημα. «Η πολιτική βούληση για την επίτευξη του στόχου αυτού μοιάζει πιο μακρινή παρά ποτέ».
«Ο χρόνος εξαντλείται» για τη λύση δύο κρατών
Παρότρυνε κράτη μέλη να πάνε παραπέρα από απλές δηλώσεις και να προτείνουν απτά μέτρα για να περισωθεί η λύση των δύο κρατών. «Ο χρόνος εξαντλείται», επισήμανε.
Τόνισε για ακόμη μια φορά πως είναι θορυβημένος για την επιδείνωση της κατάστασης στη Λωρίδα της Γάζας, όπου σχεδόν 2.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί αφότου κατέρρευσε η κατάπαυση του πυρός τον Μάρτιο.
Καταδίκασε το ότι συνεχίζει να μην εισέρχεται ανθρωπιστική βοήθεια στον μικρό παραθαλάσσιο θύλακο υπό πολιορκία, τονίζοντας πως η ανθρωπιστική κρίση έχει φθάσει σε επίπεδο «πέρα από κάθε φαντασία».
«Με έχουν θορυβήσει δηλώσεις ισραηλινών αξιωματούχων που αφήνουν να εννοηθεί πως η βοήθεια χρησιμοποιείται ως μοχλός για να υπάρξουν στρατιωτικά κέρδη. Η βοήθεια δεν είναι διαπραγματευτικό χαρτί. Αυτό δεν είναι διαπραγματεύσιμο».
«Εγκλημα πολέμου η πρόκληση λιμού στους αμάχους»
Νωρίτερα χθες, ο Υπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Φόλκερ Τουρκ, προειδοποίησε πως το Ισραήλ θα διέπραττε έγκλημα πολέμου προκαλώντας λιμό στους αμάχους.
«Οποιαδήποτε χρήση λιμοκτονίας άμαχου πληθυσμού ως πολεμικής μεθόδου αποτελεί έγκλημα πολέμου, όπως και όλες οι μορφές συλλογικής τιμωρίας» δυνάμει του διεθνούς δικαίου, θύμισε ο κ. Τουρκ, καλώντας τη διεθνή κοινότητα να αναλάβει πρωτοβουλία για να αποτραπεί περαιτέρω κλιμάκωση της ανθρωπιστικής καταστροφής.
Οι αρχές του Ισραήλ, που έχουν διακόψει κάθε διέλευση ανθρωπιστικής βοήθειας από τη 2η Μαρτίου, λένε πως δεν επιτρέψουν να διανεμηθεί προτού το παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα Χαμάς αφήσει ελεύθερους όλους τους ομήρους που κρατά.
Κατά τη διάρκεια της εφόδου της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ την 7η Οκτωβρίου 2023, που αποτέλεσε έναυσμα του πολέμου, απήχθησαν 251 άνθρωποι, από τους οποίους 58 παραμένουν στα χέρια παλαιστίνιων μαχητών, ωστόσο 34 εξ αυτών έχουν κηρυχτεί νεκροί από τον ισραηλινό στρατό.
Σύμφωνα με ενημέρωση του Γραφείου Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ (ΟCHA) στις 23 Απριλίου, χρησιμοποιώντας στοιχεία του Υπουργείου Υγείας της Γάζας έως τις 17 Απριλίου, οι νέες συγκρούσεις έχουν οδηγήσει στον θάνατο 1.691 ατόμων -ανάμεσά τους 595 παιδιά και 308 γυναίκες– με τον συνολικό αριθμό των νεκρών να ξεπερνά πλέον τους 51.000. Ανθρωπιστικό προσωπικό και δημοσιογράφοι συγκαταλέγονται επίσης στα θύματα. Περίπου 420.000 άτομα έχουν εκτοπιστεί εκ νέου, ενώ σχεδόν το 70% της περιοχής βρίσκεται υπό εντολές εκκένωσης ή θεωρείται ζώνη ασφαλείας υπό ισραηλινό έλεγχο.
Η ανθρωπιστική βοήθεια παραμένει εξαιρετικά περιορισμένη, με τις προμήθειες τροφίμων και φαρμάκων να εξαντλούνται. Ο OCHA χαρακτήρισε την κατάσταση ως πιθανώς τη χειρότερη ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα από την έναρξη του πολέμου, δηλώνοντας ότι οι επιχειρήσεις είναι «στα πρόθυρα κατάρρευσης». Στις 25 Απριλίου, το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (WFP) ανακοίνωσε ότι τα αποθέματά του στη Γάζα έχουν εξαντληθεί.
Το Ισραήλ καλωσόρισε τη διευρυμένη συζήτηση του Συμβουλίου Ασφαλείας για τη Μέση Ανατολή, υπογραμμίζοντας ότι ολόκληρη η περιοχή βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο, όπου συνυπάρχουν η ελπίδα και η απειλή. Κατήγγειλε τη Χεζμπολάχ ως τρομοκρατική οργάνωση που εργαλειοποιεί τον άμαχο πληθυσμό του Λιβάνου και προειδοποίησε για την απειλή που προκύπτει από τις ιρανικές ενέργειες μέσω πληρεξουσίων όπως η Χεζμπολάχ, η Χαμάς και οι Χούθι.
Αναφερόμενο στη Γάζα, τόνισε ότι ο πόλεμος επιβλήθηκε στο Ισραήλ από τη Χαμάς μετά τη σφαγή της 7ης Οκτωβρίου και κατηγόρησε τη Χαμάς για βασανιστήρια ομήρων και χρήση ανθρωπιστικής βοήθειας για στρατιωτικούς σκοπούς. Το Ισραήλ δήλωσε επίσης ότι τηρεί το διεθνές δίκαιο, αλλά και ότι παρείχε ανθρωπιστική βοήθεια κατά την περίοδο της εκεχειρίας. Ωστόσο, επανέλαβε ότι δεν μπορεί να υπάρξει ειρήνη αν δεν αφοπλιστεί και αποσυρθεί η Χαμάς και δεν απελευθερωθούν οι όμηροι.
Κλείνοντας, ο Αναπληρωτής Μόνιμος Αντιπρόσωπος του Ισραήλ απέρριψε τη Διεθνή Διάσκεψη του Ιουνίου ως αναντίστοιχη της πραγματικότητας και κάλεσε το Συμβούλιο Ασφαλείας να επικεντρωθεί στην αντιμετώπιση της ριζικής τρομοκρατίας, κυρίως του Ιράν, και να υποστηρίξει κράτη και ηγέτες που προωθούν τη μετριοπάθεια και τις μεταρρυθμίσεις.
“Αν θέλουμε σοβαρά να οικοδομήσουμε ένα καλύτερο μέλλον για την περιοχή, τότε πρέπει επίσης να είμαστε σοβαροί στο να κατονομάσουμε τα εμπόδια στο δρόμο μας. Το Ισραήλ είναι έτοιμο. Είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με περιφερειακούς εταίρους. Είμαστε έτοιμοι να εμβαθύνουμε τη συνεργασία. Αλλά δεν θα συμβιβαστούμε με την ασφάλεια του λαού μας. Και δεν θα δεχτούμε τη μονιμότητα της τρομοκρατίας” σημείωσε.
Ο Μόνιμος Παρατηρητής της Παλαιστίνης στον ΟΗΕ, πρέσβης Ριάντ Μανσούρ ξεκίνησε εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη του προς τη Γαλλία για την ηγετική της στάση στο Συμβούλιο Ασφαλείας και τη στήριξή της στις ειρηνευτικές προσπάθειες, αλλά και προς τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ «ο οποίος δεν επέτρεψε στον κόσμο να κοιτάξει αλλού ή να ξεχάσει τη Γάζα».
Εξήρε το προσωπικό του ΟΗΕ στο πεδίο, χαρακτηρίζοντάς το «ηρωικό» επειδή ρισκάρει τη ζωή του για να σώσει άλλες ζωές. Τόνισε ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας έχει εγκρίνει δεσμευτικά ψηφίσματα με στόχο τον τερματισμό της αιματοχυσίας, τη διασφάλιση ανθρωπιστικής πρόσβασης, την απελευθέρωση ομήρων και την προώθηση της λύσης των δύο κρατών.
Παρά τη διεθνή στήριξη σε αυτούς τους στόχους, η κατάσταση παραμένει ζοφερή. Ο κ. Μανσούρ κατήγγειλε τον «τιμωρητικό αποκλεισμό της Γάζας από το Ισραήλ» που στερεί από δύο εκατομμύρια Παλαιστινίους τα βασικά αγαθά. «Δεν υπάρχει έλλειψη βομβών που πέφτουν στη Γάζα», σημείωσε, «αλλά υπάρχει επιβεβλημένη έλλειψη σε όλα τα άλλα». Κατηγόρησε το Ισραήλ ότι χρησιμοποιεί την «πείνα ως όπλο πολέμου» και προειδοποίησε για σχέδια «εξαναγκαστικού εκτοπισμού και προσάρτησης».
Ζητώντας άμεση δράση, ο κ. Μανσούρ υπογράμμισε: «Δεν μπορούμε να παραδοθούμε σε αυτή την κατάσταση». Χαιρέτισε τις δηλώσεις του Προέδρου Τραμπ που κάλεσε το Ισραήλ «να φερθεί καλά στη Γάζα» και εξέφρασε την ελπίδα ότι οι ΗΠΑ, η Αίγυπτος και το Κατάρ, με την υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας, θα μπορέσουν να συμβάλουν στην επαναφορά της κατάπαυσης του πυρός και στον τερματισμό της οδύνης.
Κατά την τοποθέτησή του, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας, πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης υπογράμμισε τη σημασία της ολοκλήρωσης των διαπραγματεύσεων με στόχο την επίτευξη μόνιμης και βιώσιμης κατάπαυσης του πυρός, εξασφαλίζοντας παράλληλα την απελευθέρωση όλων των ομήρων. Τόνισε την ανάγκη να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη και συνεχής ροή βοήθειας σε κλίμακα σε όλη τη Γάζα, καθώς η παρεμπόδιση της στερεί από τους κατοίκους της τη δυνατότητα επιβίωσης.
Εξέφρασε επίσης την ανησυχία του για την ανησυχητική ανθρωπιστική κατάσταση και την κατάσταση ασφαλείας στο υπόλοιπο τμήμα των κατεχόμενων παλαιστινιακών εδαφών, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης της εποικιστικής δραστηριότητας και του εκτοπισμού ανθρώπων από τους προσφυγικούς καταυλισμούς. Ο κ. Σέκερης τόνισε επίσης ότι το ιδιαίτερο Status Quo της Ιερουσαλήμ και της Παλιάς Πόλης της πρέπει να προστατεύεται και να γίνεται σεβαστό πάντοτε από όλους.
Η Διάσκεψη του Ιουνίου, υπό την προεδρία Γαλλίας και Σαουδικής Αραβίας, ανέφερε, αποτελεί μοναδική ευκαιρία για την αναζωογόνηση της πολιτικής διαδικασίας προς την κατεύθυνση της λύσης των δύο κρατών, σύμφωνα με τα σχετικά Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας χαρακτήρισε την ανοιχτή συνεδρίαση για τη Μέση Ανατολή ως «κορυφαίο γεγονός της Γαλλικής Προεδρίας του Συμβουλίου Ασφαλείας τον Απρίλιο» και ανέφερε ότι οι «αντισημιτικές σφαγές της 7ης Οκτωβρίου 2023» και η μεταγενέστερη στρατιωτική αντίδραση έχουν συγκλονίσει την περιοχή. Τόνισε ότι «η Γάζα είναι σήμερα ρημαγμένη από τον πόλεμο», ενώ ο Λίβανος και η Συρία αντιμετωπίζουν αντίστοιχες κρίσεις. Η πρώτη προτεραιότητα, υπογράμμισε, είναι «να σταματήσουν οι εχθροπραξίες, να τερματιστεί η ταλαιπωρία των αμάχων».
Αναφέρθηκε επίσης στην επιτυχία της κατάπαυσης του πυρός στον Λίβανο πριν πέντε μήνες, υπογραμμίζοντας ότι «είναι κρίσιμο να διατηρηθεί». Ωστόσο, ανέφερε, στη Γάζα «ο πόλεμος συνεχίζεται» και η επανέναρξη των ισραηλινών επιθέσεων αποτελεί «δραματική οπισθοδρόμηση».
Ζήτησε άμεση επανέναρξη διαπραγματεύσεων για «βιώσιμη κατάπαυση του πυρός» και «ανεπιφύλακτη και άμεση απελευθέρωση όλων των ομήρων» και χαρακτήρισε την ανθρωπιστική κατάσταση «καταστροφική». Ζήτησε επίσης την άρση των περιορισμών στην πρόσβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας από το Ισραήλ και δήλωσε ότι «η Γαλλία έχει προσφέρει 250 εκατομμύρια ευρώ από το 2023». «Ο Λίβανος πρέπει να ανακτήσει την πλήρη κυριαρχία του» τόνισε και δεσμεύτηκε για στήριξη της ανοικοδόμησης στον Λίβανο.
Oι ΗΠΑ τόνισαν την ανάγκη για νέα προσέγγιση ώστε να επιτευχθεί διαρκής ειρήνη και ευημερία στην περιοχή. Η Αναπληρώτρια Μόνιμη Αντιπρόσωπος πρέσβης Ντόροθι Σέι, ανέφερε ότι η ανθρωπιστική βοήθεια προς τη Γάζα παρεμποδίζεται από τη Χαμάς, η οποία απέρριψε πρόσφατα ακόμη μία πρόταση εκεχειρίας που διαπραγματεύτηκαν οι ΗΠΑ, το Κατάρ και η Αίγυπτος. Η κ. Σέι υποστήριξε ότι η Χαμάς φέρει την αποκλειστική ευθύνη για τον πόλεμο που ξέσπασε στις 7 Οκτωβρίου 2023 και για τη συνεχιζόμενη αιματοχυσία, αρνούμενη να απελευθερώσει ομήρους ή να τερματίσει τις εχθροπραξίες.
Κάλεσε επίσης το Συμβούλιο να ασκήσει πίεση στη Χαμάς για να τερματίσει την τυραννία της επί των Παλαιστινίων, προειδοποιώντας ότι η προστασία της Χαμάς υπονομεύει τόσο την ασφάλεια του Ισραήλ όσο και την ευημερία των Παλαιστινίων. Επανέλαβε τη δέσμευση των ΗΠΑ για την επιστροφή όλων των ομήρων, συμπεριλαμβανομένων πέντε Αμερικανών πολιτών και αναγνώρισε τις προσπάθειες του Ισραήλ για την αποφυγή θυμάτων αμάχων.
Η κ. Σέι καταδίκασε τη χρήση μη στρατιωτικών υποδομών από τη Χαμάς για στρατιωτικούς σκοπούς και κατήγγειλε τις αποσταθεροποιητικές ενέργειες του Ιράν στην περιοχή. Προειδοποίησε για την απειλή του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, υπογραμμίζοντας ότι η διπλωματία παραμένει εφικτή, αλλά ο χρόνος είναι περιορισμένος.
“Το μέλλον πρέπει να ξεκινήσει από μια Γάζα χωρίς τη Χαμάς. Οι συναντήσεις ή οι διεθνείς διασκέψεις δεν θα αλλάξουν αυτή την πραγματικότητα. Η Χαμάς πρέπει να αφοπλιστεί και να απομακρυνθεί από τη Γάζα και οι όμηροι πρέπει να επιστρέψουν στην πατρίδα τους” τόνισε η κ. Σέι.