Η ηγεσία της Γερμανίας δεν αναγνωρίζει επίσημα την κυβέρνηση των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, αλλά αυτό δεν την εμποδίζει να συναναστρέφεται με το καθεστώς-παρία για να αποκτήσει κάτι που επιθυμεί απεγνωσμένα, τονίζει σε ανάλυσή του το Politico.
Ενώ η Γερμανία και άλλα κράτη της ΕΕ εντείνουν τις προσπάθειες για καταστολή της μετανάστευσης, οι Ευρωπαίοι ηγέτες εξετάζουν τρόπους για την απέλαση Αφγανών μεταναστών στο Αφγανιστάν σε μεγάλους αριθμούς. Σε αντάλλαγμα για τη συνεργασία των Ταλιμπάν, η Γερμανία ειδικότερα παρέχει στο καθεστώς - το οποίο αναγνωρίζεται επίσημα μόνο από τη Μόσχα - κάτι που επιθυμεί διακαώς: νομιμοποίηση.
Η Γερμανία ηγείται της προσπάθειας εντός της ΕΕ για την εδραίωση δεσμών με την κυβέρνηση των Ταλιμπάν - και οι ηγέτες της πιστεύουν ότι είναι πιθανό να ακολουθήσουν και άλλα ευρωπαϊκά έθνη. Η ώθηση έρχεται καθώς οι συντηρητικοί του Γερμανού καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς, υπό την πολιτική πίεση του ακροδεξιού, αντιμεταναστευτικού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), έχουν επανειλημμένα δεσμευτεί να απελάσουν περισσότερους μετανάστες, συμπεριλαμβανομένων Αφγανών, οι οποίοι αποτελούν τη δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα αιτούντων άσυλο στη Γερμανία μετά τους Σύρους.
Ωστόσο, η έλλειψη διπλωματικών σχέσεων με τους Ταλιμπάν μέχρι τώρα αποτελεί εμπόδιο στα σχέδια του Μερτς, αναγκάζοντας την κυβέρνησή του να κάνει ένα πρωτοφανές βήμα.
«Πολύ σύντομα θα έχουμε μια συμφωνία που θα μας επιτρέπει να επαναπατρίζουμε τακτικά ανθρώπους στο Αφγανιστάν με προγραμματισμένες πτήσεις», δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Εσωτερικών Αλεξάντερ Ντόμπριντ νωρίτερα αυτόν τον μήνα. Αξιωματούχοι του υπουργείου του έχουν πραγματοποιήσει «τεχνικές συνομιλίες με τις αρχές στην Καμπούλ» για να το επιτύχουν αυτό, πρόσθεσε.
Στην αρχή, η Γερμανία σκοπεύει να απελάσει Αφγανούς που έχουν διαπράξει εγκλήματα, σύμφωνα με τον Ντόμπριντ. Πέρα από αυτό, ωστόσο, η κυβέρνηση έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο απέλασης Αφγανών στη Γερμανία χωρίς καθεστώς προστασίας.
Η κυβέρνηση Μερτς έχει ήδη κανονίσει μία πτήση απέλασης στο Αφγανιστάν, στέλνοντας 81 Αφγανούς που έχουν καταδικαστεί για εγκλήματα στη χώρα αυτό το καλοκαίρι. Η κυβέρνηση του προκατόχου του, πρώην καγκελάριου Όλαφ Σολτς, πραγματοποίησε επίσης μια τέτοια πτήση πέρυσι, καθιστώντας τη Γερμανία την πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που απέλασε μια μεγάλη ομάδα Αφγανών στο Αφγανιστάν που ελέγχεται από τους Ταλιμπάν.
Και οι δύο πτήσεις κανονίστηκαν με αξιωματούχους του Κατάρ που ενεργούσαν ως μεσάζοντες. Τώρα, η κυβέρνηση του Μερτς κινείται προς απευθείας επαφές με τους Ταλιμπάν για την αύξηση του αριθμού των πτήσεων. Στο πλαίσιο αυτών των συμφωνιών - και προκειμένου να συντονιστούν οι μελλοντικές απελάσεις - οι γερμανικές αρχές επέτρεψαν σε εκπροσώπους των Ταλιμπάν να υπηρετήσουν σε αφγανικά προξενεία στη χώρα, καθιστώντας τη Γερμανία την πρώτη χώρα της ΕΕ που το κάνει.
Μπορεί να ακολουθήσουν και άλλες.
«Οι επαναπατρισμοί που έχουμε πραγματοποιήσει στο Αφγανιστάν παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον για πολλές άλλες χώρες», δήλωσε ο Ντόμπριντ κατά τη διάρκεια μιας καλοκαιρινής συνόδου κορυφής με τους Ευρωπαίους ομολόγους του στην Κοπεγχάγη, προσθέτοντας ότι συζήτησαν «ποιος θα ήθελε να συμμετάσχει και αν και πώς αυτό θα ήταν δυνατό».
Η Αυστρία και το Βέλγιο είναι μεταξύ των κρατών της ΕΕ που επισημαίνουν την προσέγγιση του Βερολίνου ως μοντέλο. Η γερμανική κυβέρνηση αποτελεί σημείο αναφοράς όσον αφορά την προσέγγισή της στο θέμα της μετανάστευσης, συμπεριλαμβανομένων των σχεδίων απέλασης Αφγανών που έχουν καταδικαστεί για εγκλήματα.
Η νέα Realpolitik της Γερμανίας
Η κυβέρνηση Μερτς επιδιώκει ολοένα και περισσότερο να ηγηθεί ενός αντιμεταναστευτικού μετώπου εντός της Ευρώπης, απομακρυνόμενη απότομα από προηγούμενες πολιτικές που έκαναν τη Γερμανία την πιο δεκτική ευρωπαϊκή χώρα στους αιτούντες άσυλο, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της εξουσίας της Άνγκελα Μερκ, της πρώην συντηρητικής καγκελάριου.
Αλλά οι συντηρητικοί του Μερτς επιρρίπτουν τώρα σε αυτές τις γενναιόδωρες πολιτικές την άνοδο του ακροδεξιού AfD, του μεγαλύτερου πλέον κόμματος της αντιπολίτευσης στο γερμανικό κοινοβούλιο. Σε ορισμένες δημοσκοπήσεις, το AfD ξεπερνά πλέον τους συντηρητικούς του Μερτς ως το πιο δημοφιλές κόμμα στη χώρα.
Η απότομη αλλαγή οδηγεί σε μια νέα γερμανική Realpolitik για τη μετανάστευση, η οποία, μέχρι σχετικά πρόσφατα, θα ήταν σχεδόν αδιανόητη. Οι σχέσεις της Γερμανίας με τους Ταλιμπάν αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα, συμπεριλαμβανομένης της υποδοχής δύο εκπροσώπων των Ταλιμπάν για «ενσωμάτωση στην αφγανική προξενική διοίκηση στη Γερμανία», όπως το έθεσε ένας εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης.
Για την κυβέρνηση των Ταλιμπάν, η άφιξη αξιωματούχων των Ταλιμπάν στα προξενεία στη Γερμανία σηματοδοτεί μια σαφή νίκη. Παρά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν το 2021, τα αφγανικά προξενεία και οι πρεσβείες παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό στα χέρια Αφγανών αξιωματούχων με δυτικό προσανατολισμό, οι οποίοι ήταν μέρος της προηγούμενης αφγανικής κυβέρνησης. Οι αξιωματούχοι των Ταλιμπάν έχουν πλέον συμφέρον να δουν τέτοια προξενεία να καταλαμβάνονται ή να κλείνουν.
Οι ειδικοί λένε ότι η κυβέρνηση των Ταλιμπάν πιθανότατα θεωρεί την είσοδο προξενικού προσωπικού στη Γερμανία ως ένα πρώτο βήμα για να αποκτήσει μεγαλύτερη επιρροή - και ότι οι αξιωματούχοι των Ταλιμπάν είναι πιθανό να απαιτήσουν πρόσθετες παραχωρήσεις από τη Γερμανία σε αντάλλαγμα για τη συνεργασία τους στις απελάσεις.
«Στις διεθνείς τους δεσμεύσεις οι Ταλιμπάν έχουν μακρά ιστορία να παίρνουν κάτι και στη συνέχεια να απαιτούν περισσότερα», σχολίασε ο Ουίλιαμ Μάλεϊ, ομότιμος καθηγητής στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας και ειδικός στο Αφγανιστάν. «Η γερμανική κυβέρνηση πιθανότατα θα καεί με αυτό».
Κίνδυνος για αντιφρονούντες
Ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τα Ηνωμένα Έθνη έχουν επικρίνει έντονα τη Γερμανία για τα σχέδια απέλασης. «Η αποστολή ανθρώπων πίσω σε μια χώρα στην οποία κινδυνεύουν από διώξεις, βασανιστήρια, σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία ή άλλη ανεπανόρθωτη βλάβη παραβιάζει τη βασική αρχή του διεθνούς δικαίου της «μη επαναπροώθησης»», δήλωσε εκπρόσωπος του ΟΗΕ τον Ιούλιο.
Με πρόσβαση σε δεδομένα προξενείων όπως της Βόννης, οι Ταλιμπάν μπορούν να βρουν πληροφορίες σχετικά με το πού διαμένουν οι αντίπαλοι του καθεστώτος, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών για τις οικογένειές τους που εξακολουθούν να βρίσκονται στο Αφγανιστάν, τονίζεται.
Όταν ρωτήθηκε για ανησυχίες σχετικά με την πρόσβαση των Ταλιμπάν σε αυτά τα αρχεία, το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών απάντησε στο Politico με γραπτή δήλωση. «Η γερμανική κυβέρνηση έχει συμφέρον να διασφαλίσει ότι οι αφγανικές διπλωματικές αποστολές στη Γερμανία θα παραμείνουν λειτουργικές και ότι οι Αφγανοί υπήκοοι στη Γερμανία θα λαμβάνουν επαρκείς προξενικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της έκδοσης ταξιδιωτικών εγγράφων».
Αξιωματούχοι των Ταλιμπάν, στο μεταξύ, προχωρούν στην κατάληψη των διπλωματικών αποστολών στη Γερμανία. Στο Βερολίνο, οι αξιωματούχοι σχεδιάζουν να υψώσουν σύντομα τη λευκή και μαύρη σημαία του Ισλαμικού Εμιράτου του Αφγανιστάν, την οποία επανέφεραν οι Ταλιμπάν όταν ανέλαβαν την εξουσία πριν από τέσσερα χρόνια.