Από το «Carol of the Bells» στα χαρακώματα: Το Ποκρόβσκ, η μουσική κληρονομιά και η ουκρανική αντίσταση

 
pokrovsk christmas

Ενημερώθηκε: 24/12/25 - 11:38

Για τους Ουκρανούς, η κατεστραμμένη ανατολική πόλη Ποκρόβσκ, όπου τα Χριστούγεννα μαίνονται σφοδρές μάχες με τις ρωσικές δυνάμεις, δεν αποτελεί μόνο ένα ακόμη μέτωπο του πολέμου. Είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα πολιτιστικά σύμβολα της χώρας: το παγκοσμίου φήμης «Carol of the Bells».

Στη Δύση, η χαρακτηριστική μελωδία είναι γνωστή κυρίως από κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές, όπως το Home Alone ή το Ted Lasso. Για τους Ουκρανούς, όμως, αποκτά φέτος έναν βαθύτερο και πιο πολιτικό συμβολισμό, καθώς το Ποκρόβσκ συνδέεται στενά με τον συνθέτη του έργου, Μικολά Λεοντόβιτς.

Αν και ο Λεοντόβιτς δεν συνέθεσε εκεί το τραγούδι, η πόλη υπήρξε καθοριστική για τη μουσική και πολιτική του διαμόρφωση. Στις αρχές του 20ού αιώνα δίδαξε μουσική στο Ποκρόβσκ και διηύθυνε χορωδία εργαζομένων στους σιδηροδρόμους, αντλώντας έμπνευση από τις ουκρανικές λαϊκές παραδόσεις. Σε αυτό το περιβάλλον γεννήθηκε η ιδέα του «Shchedryk», ενός παραδοσιακού εποχικού άσματος πάνω στο οποίο βασίστηκε αργότερα το «Carol of the Bells». Η πόλη θεωρείται μέχρι σήμερα «πατρίδα του Shchedryk».

Όπως εξηγεί η συγγραφέας Λαρίσα Σεμένκο, ο Λεοντόβιτς έφτασε στο Ποκρόβσκ σχεδόν άγνωστος, αλλά εκεί εξελίχθηκε καλλιτεχνικά και πολιτικά, υπερασπιζόμενος τα δικαιώματα των εργατών και προκαλώντας την προσοχή των τσαρικών αρχών. «Δεν ήταν ποτέ απλώς ένα χριστουγεννιάτικο τραγούδι», τονίζει. «Ήταν ένα πολιτιστικό μήνυμα της Ουκρανίας προς τον κόσμο, σύμβολο πνευματικότητας και αντοχής απέναντι στην απειλή – την ίδια απειλή που αντιμετωπίζουμε και σήμερα».

Το τραγούδι απέκτησε πολιτική διάσταση ήδη από το 1916, όταν παρουσιάστηκε στο Κίεβο και υιοθετήθηκε από την τότε νεοσύστατη Ουκρανική Λαϊκή Δημοκρατία ως μέσο πολιτιστικής διπλωματίας. Μια εθνική χορωδία περιόδευσε στην Ευρώπη το 1919, προσπαθώντας να κερδίσει διεθνή αναγνώριση για το ουκρανικό κράτος. Αν και η πολιτική αναγνώριση δεν ήρθε ποτέ, το «Shchedryk» κέρδισε μια θέση στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά, φτάνοντας αργότερα στον Καναδά και τις ΗΠΑ.

Το 1936, ο Αμερικανός συνθέτης Πίτερ Γουιλχάουσκι έγραψε αγγλικούς στίχους, μετατρέποντας το έργο στη μορφή με την οποία είναι γνωστό διεθνώς. Ο Λεοντόβιτς, ωστόσο, δεν έζησε για να δει την παγκόσμια επιτυχία. Το 1921 δολοφονήθηκε από τη σοβιετική μυστική αστυνομία στο σπίτι των γονιών του, σε μια περίοδο μαζικών διώξεων κατά της ουκρανικής διανόησης – γεγονός που αποκαλύφθηκε πλήρως μόνο μετά το άνοιγμα των σοβιετικών αρχείων τη δεκαετία του 1990.

Σχεδόν 105 χρόνια αργότερα, πολλοί Ουκρανοί βλέπουν μια τραγική επανάληψη της ιστορίας. Το Ποκρόβσκ βρίσκεται και πάλι στο επίκεντρο της σύγκρουσης, με τη Μόσχα να ισχυρίζεται ότι το έχει καταλάβει, ενώ το Κίεβο διαψεύδει, υποστηρίζοντας ότι οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν ανακτήσει τμήματα της πόλης.

Ο αρχηγός των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, Ολεξάντρ Σίρσκι, δηλώνει ότι οι επιχειρήσεις συνεχίζονται και ότι η Ουκρανία θα υπερασπιστεί το Ποκρόβσκ απέναντι στις πολυάριθμες ρωσικές δυνάμεις. Παράλληλα, ιστορικοί όπως ο Τίμοθι Σνάιντερ υπογραμμίζουν ότι η δολοφονία του Λεοντόβιτς και η πολιτιστική «οικειοποίηση» του έργου του αποτελούν μέρος μιας μακράς αποικιοκρατικής ιστορίας, η οποία συνεχίζεται σήμερα με τη ρωσική εισβολή.

Έτσι, το «Carol of the Bells» επιστρέφει στον τόπο που σημάδεψε τη γέννησή του, όχι ως απλή χριστουγεννιάτικη μελωδία, αλλά ως σύμβολο μιας εθνικής ταυτότητας που εξακολουθεί να αντιστέκεται.

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ GOOGLE NEWS ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΚΛΙΚ ΕΔΩ