Την ώρα που περισσότεροι από δύο δισεκατομμύρια χριστιανοί σε ολόκληρο τον κόσμο προετοιμάζονται για τον εορτασμό των Χριστουγέννων, το Ιράν βρίσκεται στο επίκεντρο διεθνών επικρίσεων για την εντεινόμενη καταπίεση των θρησκευτικών μειονοτήτων. Σύμφωνα με οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το καθεστώς της Τεχεράνης έχει κλιμακώσει τις διώξεις εναντίον χριστιανών, εβραίων και μπαχάι, αξιοποιώντας ως πρόσχημα την πρόσφατη πολεμική σύγκρουση με το Ισραήλ.
Μετά το τέλος του 12ήμερου πολέμου τον Ιούνιο, οι ιρανικές αρχές έσπευσαν να προβάλουν εικόνα εθνικής ενότητας και «νίκης». Ωστόσο, πίσω από τη δημόσια ρητορική, οι μηχανισμοί ασφαλείας στράφηκαν μαζικά στο εσωτερικό της χώρας, εξαπολύοντας ένα από τα σφοδρότερα κύματα καταστολής των τελευταίων ετών. Επισήμως, το καθεστώς έκανε λόγο για περισσότερες από 21.000 συλλήψεις «προδοτών», με δυσανάλογο βάρος να πέφτει στις θρησκευτικές μειονότητες.
Νέα έκθεση της National Union for Democracy in Iran με τίτλο «Faith Under Siege» καταγράφει δεκάδες περιπτώσεις αυθαίρετων συλλήψεων, παρατεταμένων κρατήσεων χωρίς πρόσβαση σε δικηγόρο και καταγγελίες για βασανιστήρια. Οι κατηγορίες που αποδίδονται στους συλληφθέντες κινούνται σε ένα ευρύ και ασαφές φάσμα, από κατασκοπεία και συνεργασία με το Ισραήλ έως «υπονόμευση του εθνικού φρονήματος», επιτρέποντας στις αρχές να ποινικοποιούν ακόμη και ειρηνικές θρησκευτικές πρακτικές.
Το θεσμικό πλαίσιο του Ιράν, που βασίζεται στο δόγμα της «Κηδεμονίας του Ισλαμικού Νομοδιδάσκαλου» (Velayat-e Faqih), καθιστά τη θρησκεία κεντρικό πυλώνα της κρατικής εξουσίας. Αν και το Σύνταγμα αναγνωρίζει τυπικά τον χριστιανισμό, τον ιουδαϊσμό και τον ζωροαστρισμό, η αναγνώριση αυτή δεν μεταφράζεται σε ισονομία. Οι μη μουσουλμάνοι αντιμετωπίζουν διακρίσεις στην εργασία, την κληρονομιά και την πρόσβαση σε δημόσια αξιώματα, ενώ η αποστασία από το Ισλάμ θεωρείται σοβαρό αδίκημα, που μπορεί να επισύρει ακόμη και τη θανατική ποινή.
Ιδιαίτερα σφοδρή είναι η πίεση στους χριστιανούς, τους οποίους το καθεστώς θεωρεί απειλή για την ιδεολογική συνοχή της χώρας. Μετά τον πόλεμο, δεκάδες χριστιανοί συνελήφθησαν με κατηγορίες όπως η λειτουργία κατ’ οίκον εκκλησιών, η κατοχή Βίβλων στην περσική γλώσσα ή η διαδικτυακή θρησκευτική εκπαίδευση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και η προσευχή σε ιδιωτικούς χώρους αντιμετωπίστηκε ως πράξη κατά της εθνικής ασφάλειας.
Παράλληλα, η εβραϊκή κοινότητα, μία από τις αρχαιότερες στον κόσμο, βιώνει αυξημένη επιτήρηση και συλλήψεις, κυρίως με κατηγορίες περί κατασκοπείας υπέρ του Ισραήλ. Αντίστοιχα, οι Μπαχάι, η μεγαλύτερη μη μουσουλμανική μειονότητα της χώρας, συνεχίζουν να υφίστανται συστηματικές διώξεις, με κατασχέσεις περιουσιών, υπέρογκες εγγυήσεις και πολυετείς ποινές φυλάκισης.
Η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο πόλεμος λειτούργησε ως καταλύτης και όχι ως αιτία της καταστολής, επιτρέποντας στο καθεστώς να εντείνει πρακτικές που εφαρμόζει εδώ και δεκαετίες. Όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά, «στο Ιράν, κάθε σύγκρουση στο εξωτερικό μεταφράζεται σε μεγαλύτερη καταπίεση στο εσωτερικό».
Με το ενδεχόμενο νέας έντασης με το Ισραήλ να παραμένει ανοιχτό, οι θρησκευτικές μειονότητες της χώρας αντιμετωπίζουν το μέλλον με αυξανόμενη ανησυχία, φοβούμενες ότι ένας νέος γύρος συγκρούσεων θα σημάνει ακόμη σκληρότερα μέτρα εις βάρος τους.