Λίγες μέρες, μετά την αποτυχία της διάσκεψης για το Κυπριακό στο Κραν Μοντάνα, η Κυπριακή Δημοκρατία προχωρά, όπως είχε σχεδιαστεί, το πρόγραμμα γεωτρήσεων για υδρογονάνθρακες στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη (ΑΟΖ).
Συγκεκριμένα στο τεμάχιο 11 και στο κοίτασμα "Ονησίφορος" αρχίζει η διαδικασία της διερευνητικής γεώτρησης για λογαριασμό του γαλλικού κολοσσού TOTAL. Η ουσιαστική έναρξη της γεώτρησης υπολογίζεται στις 16 Ιουλίου 2017.
Το πλωτό γεωτρύπανο "West Capella" της Total - ENI έφτασε τις πρώτες πρωινές ώρες στο τεμάχιο 11 της κυπριακής ΑΟΖ. Ο γενικός διευθυντής της TOTAL Κύπρου, Ιβ Γκροζιάν, δήλωσε ότι το γεωτρύπανο θα προχωρήσει αρχικά σε ορισμένες δοκιμές και ελέγχους, που θα διαρκέσουν λιγότερο από μία εβδομάδα και στη συνέχεια θα αρχίσει κανονικά η γεώτρηση. Το βάθος της γεώτρησης, περιλαμβανομένου του βάθους των νερών, που είναι γύρω στα χίλια εφτακόσια μέτρα, θα φθάσει μέχρι και τις τέσσερις χιλιάδες μέτρα.
Η γεώτρηση αναμένεται να διαρκέσει δύο με τρεις μήνες και τα προκαταρκτικά αποτελέσματα θα ανακοινωθούν τον προσεχή Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο. Ήδη τέθηκε σε ισχύ η Navtex (ΝΑΥΤΕΞ), οδηγία προς ναυτηλομένους, που έχει εκδώσει η Λευκωσία για δέσμευση της περιοχής για τρεις μήνες, σε ακτίνα πέντε ναυτικών μιλίων από το γεωτρύπανο.
Μέχρι και αργά το βράδυ της Τρίτης δεν υπήρξε επί θαλάσσης κάποια πρόκληση ή παρενόχληση από πλευράς Τουρκίας. Ωστόσο, η 'Αγκυρα έχει προγραμματίσει άσκηση του πολεμικού της ναυτικού εντός της κυπριακής ΑΟΖ. Επίσης, δέσμευσε περιοχές του FIR Λευκωσίας.
Βορειότερα, εντός των οικοπέδων 5, 6 και 7 της κυπριακής ΑΟΖ, από τις πέντε το πρωί σήμερα, τουρκικά πολεμικά πλοία θα πραγματοποιούν (σύμφωνα με τη NAVTEX 697/17) άσκηση με πυρά, η οποία θα επαναληφθεί αύριο.
Αργά χθες το βράδυ η Τουρκία εξέδωσε και νέα NAVTEX (700/17), με την οποία ανακοίνωσε άσκηση με πυρά και για τις 17 Ιουλίου, λίγο νοτιότερα, επεκτείνοντας τη ζώνη των ασκήσεων στο μεγαλύτερο πλάτος των οικοπέδων 5, 6 και 7, καθώς και του οικοπέδου 1.
Λίγο νοτιότερα, ωστόσο, πλέει η ομάδα κρούσης και συνοδείας του αμερικανικού αεροπλανοφόρου «George H.W. Bush», που αποτελείται από περίπου 10 πολεμικά πλοία όλων των κλάσεων.
Στα αυστηρά προληπτικά μέτρα εναντίον κάθε μορφής ενόχλησης ή παρενόχλησης των διαδικασιών γεώτρησης, συμβάλλει διακριτικά και η Γαλλία.
Συγκεκριμένα, δύο φρεγάδες του πολεμικού ναυτικού της Γαλλίας (Στη φωτό από τον «Φιλελεύθερο» Κύπρου τα δύο πολεμικά σκάφη που φέρουν γαλλική σημαία κατά τη διαδικασία ανεφοδιασμού στο λιμάνι Λάρνακας), που συμμετέχουν στην Ειρηνευτική Δύναμη του Λιβάνου, έχουν αποσπαστεί για τον σκοπό αυτό και διακριτικά, έχουν ήδη ελλιμενιστεί στο λιμάνι Λάρνακας.
Πρόκειται για την 142 μέτρων φρεγάδα «Languedoc» με τα εξελιγμένα ραντάρ εντοπισμού υποβρυχίων «Ηρακλής» και τηλεκατευθυνόμενους πυραύλους MdCN, Aster και Exocet MM 40 όπως και ανθυποβρυχιακές τορπίλες «MU 90», που εξυπηρετείται από περίπου 140 ναύτες, όπως και δεύτερη φρεγάδα, μήκους 125 μέτρων, κλάσης «La Fayette», εξοπλισμένη με Exocet MM40, αντιαεροπορικό σύστημα Thales Crotale Naval CN2.
Διακριτική παρουσία υπάρχει και από την Ελλάδα.
Δ. Βίτσας
Στην ρητορική που ακολουθεί η 'Αγκυρα απέδωσε ο αναπληρωτής υπουργός 'Αμυνας Δ Βίτσας την στρατιωτική άσκηση της Τουρκίας κοντά στο οικόπεδο όπου θα ξεκινήσουν οι γεωτρήσεις στην Κύπρo. Μιλώντας στην ΕΡΤ, είπε ότι με βάση την ενημέρωση που είχε στις 08:00 το πρωΐ, υπήρχε ηρεμία και συμπλήρωσε πως «το γεωτρύπανο και το αντίστοιχο πλοίο είναι εκεί και φαντάζομαι ότι θα ξεκινήσουν σήμερα οι δοκιμές όπως έχει ανακοινωθεί». Για την τουρκική άσκηση εξήγησε πως είναι χωρίς πραγματικά πυρά.
Ψύχαριμη η Λευκωσία
Στη Λευκωσία επικρατεί ψυχραιμία και ο ίδιος ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Ν. Αναστασιάδης, επανειλημμένως έχει αποσυνδέσει όσα συνέβησαν στο Κραν-Μοντανά προ ολίγων ημερών από τις προγραμματισμένες γεωτρήσεις στο οικόπεδο 11. Ωστόσο, οι απειλές που εξαπέλυσε μόλις προχθές ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εναντίον όσων εταιρειών αψηφήσουν την Αγκυρα και προχωρήσουν σε γεωτρήσεις, εκ των πραγμάτων ενίσχυσε την ανησυχία, σε μια περίοδο που είναι γνωστό ότι έχουν προγραμματιστεί έρευνες. Σύμφωνα με πληροφορίες, . Απαντες οι εμπλεκόμενοι γνωρίζουν ότι το πιο ευαίσθητο σημείο στην κυπριακή ΑΟΖ αφορά το οικόπεδο 6, το οποίο διεκδικείται σχεδόν εξ ολοκλήρου από την Τουρκία και έχει –επίσης– παραχωρηθεί στη γαλλοϊταλική κοινοπραξία Total - Eni.
Η γαλλική κυβέρνηση παρακολουθεί τις εξελίξεις στην κυπριακή ΑΟΖ και στηρίζει απόλυτα τις επιχειρηματικές δράσεις της Total, οι οποίες άλλωστε λαμβάνουν χώρα σε μια περιοχή που δεν αμφισβητείται από την Τουρκία, τονίζουν στην «Κ» γαλλικές διπλωματικές πηγές. Από την πλευρά τους, οι Αμερικανοί αποτιμούν την κατάσταση στο πλαίσιο της σταθερής θέσης που έχουν υιοθετήσει από την αρχή, σύμφωνα με την οποία η Κύπρος έχει το αναφαίρετο δικαίωμα να αξιοποιήσει τις πηγές ενέργειας που βρίσκονται στην ΑΟΖ της, με την επισήμανση ότι τα οφέλη που θα προκύψουν θα πρέπει να διοχετευθούν αναλογικά στις δύο κοινότητες. Και όπως σημειώνουν Αμερικανοί διπλωμάτες, πρόκειται για θέση αρχής την οποία «έχουμε επανειλημμένως μεταφέρει στους Τούρκους».
Προς το παρόν, η Ουάσιγκτον παρακολουθεί το ζήτημα υπό το πρίσμα μιας μεγαλύτερης χρονικής απόστασης, καθώς η αμερικανική ExxonMobil δεν έχει σχέδια για να προχωρήσει στις δικές της γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ πριν από το 2018. Σε κάθε περίπτωση, τονίζουν ότι οι ιδιωτικές εταιρείες κάνουν τους σχεδιασμούς τους με βάση τις προοπτικές κέρδους και συνυπολογίζουν τα όποια ρίσκα.
Ιω. Κασουλίδης: Λήφθηκαν όλα τα προληπτικά μέτρα για τη γεώτρηση της Total στο οικόπεδο 11
Ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου, Ιωάννης Κασουλίδης, διαβεβαίωσε ότι έχουν ληφθεί προληπτικά μέτρα σε διπλωματικό επίπεδο, ενόψει της γεώτρησης της Total στο τεμάχιο 11 της κυπριακής ΑΟΖ. Ο κ. Κασουλίδης εκτιμά ότι η «Άγκυρα δεν θα διαβεί την επιτρεπόμενη κόκκινη γραμμή».
Μιλώντας στο ΡΙΚ ο κ. Κασουλίδης τόνισε ότι η Λευκωσία θα αντιμετωπίσει με ψυχραιμία και αυτοσυγκράτηση οποιανδήποτε πρόκληση τυχόν παρουσιαστεί.
Επισημαίνοντας ότι η δραστηριότητα στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν διασυνδέεται με τις συνομιλίες, ο υπουργός Εξωτερικών διαμήνυσε ότι δεν πρόκειται το ενεργειακό πρόγραμμα «να καταστεί όμηρος του Κυπριακού».
Εξάλλου, ο αναπληρωτής κυβερνητικός εκπρόσωπος, Βίκτωρας Παπαδόπουλος, δήλωσε ότι ουδεμία ανησυχία δικαιολογείται από την έναρξη της γεώτρησης στο τεμάχιο 11.
Ο κ. Παπαδόπουλος ανέφερε ότι, σύμφωνα με τις καταγραφές των ραντάρ, αλλά και από τα στοιχεία που κατέχει η Κυπριακή Δημοκρατία, δεν υπάρχει τίποτε ανησυχητικό σε ακτίνα 25 ναυτικών μιλίων από το γεωτρύπανο.
Επίσης, ανέφερε ότι για λόγους ασφαλείας στην περιοχή θα πετούν ελικόπτερα, ενώ πρόσθεσε ότι το προσωπικό της πλατφόρμας βρίσκεται σε συνεχή επαφή με το Κέντρο Ασφάλειας και Διάσωσης της Κύπρου.
Για τις τουρκικές ασκήσεις στη θαλάσσια περιοχή της Κύπρου ο Βίκτωρας Παπαδόπουλος είπε ότι διεξάγονται νοτιοδυτικά της Πάφου, πολύ μακριά από το χώρο όπου θα γίνει η γεώτρηση.
Απαντώντας σε ερώτηση είπε ότι οι γαλλικές φρεγάτες και το αμερικανικό αεροπλανοφόρο βρίσκονται στην περιοχή για άλλους λόγους. Καταλήγοντας ο κ. Παπαδόπουλος είπε ότι το τρυπάνι αναμένεται να μπει στο βυθό μεταξύ 14 και 16 Ιουλίου.