Ριζοσπαστικές τζιχαντιστικές ομάδες, ενθαρρυμένες από το ολοένα και πιο ανεκτικό κλίμα που καλλιεργεί η ισλαμιστική ηγεσία της Τουρκίας, έχουν στρέψει την προσοχή τους προς το προεδρικό μέγαρο στην Άγκυρα, απαιτώντας αποφασιστική δράση κατά του Ισραήλ.
Η Hizb ut-Tahrir, μια πανισλαμιστική ομάδα που χαρακτηρίζεται ως τρομοκρατική και υποστηρίζει την αποκατάσταση ενός παγκόσμιου ισλαμικού χαλιφάτου, ενορχήστρωσε μια προκλητική συγκέντρωση στην τουρκική πρωτεύουσα στις 27 Ιουλίου. Οργανωμένη μέσω της εμπροσθοφυλακής της, Köklü Değişim (Ριζοσπαστική Αλλαγή), η διαμαρτυρία συγκέντρωσε ένα πανεθνικό δίκτυο τζιχαντιστικών παρατάξεων για να διαδηλώσουν έξω από το προεδρικό συγκρότημα του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τα κεντρικά γραφεία του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP).
Μεταξύ των συμμετεχόντων ήταν μια ομάδα με επικεφαλής τον Halis Bayancuk (γνωστός και ως Ebu Hanzala), βασικό πρόσωπο στην ριζοσπαστικοποίηση των Τούρκων νέων για να ενταχθούν στην Αλ Κάιντα και το Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και τη Συρία (ISIS). Παρόλο που ο Bayancuk έχει κατηγορηθεί επανειλημμένα και έχει καταδικαστεί για κατηγορίες που σχετίζονται με το ISIS, αφέθηκε ελεύθερος από τη φυλακή τον Ιούλιο του 2023. Πλέον λειτουργεί ανοιχτά υπό την επωνυμία του Tevhid Dergisi (Περιοδικό Tevhid), διευθύνοντας πολλά παραρτήματα και κηρύττοντας ελεύθερα σε όλη την Τουρκία.
Άλλες ομάδες που συμμετείχαν στη συγκέντρωση ήταν το Siyer Vakfı (Ίδρυμα για τη Μελέτη της Βιογραφίας του Προφήτη), με επικεφαλής τον ιεροκήρυκα Muhammed Emin Yıldırım, και το Kurana Nebevi Davet Derneği (Σύλλογος για την Προφητική Πρόσκληση στο Κοράνι), με επικεφαλής τον Ahmet Turgut Ulucak.
Παρά την απαγόρευση που επέβαλε ο κυβερνήτης της Άγκυρας, ο οποίος επικαλέστηκε την μη επιτρεπόμενη διαδρομή διαμαρτυρίας κοντά σε κυβερνητικά ιδρύματα υψηλής ασφαλείας, οι διαδηλωτές αψήφησαν τον περιορισμό και συγκεντρώθηκαν στην πρωτεύουσα. Φωνάζοντας συνθήματα όπως «Το Ισραήλ πρέπει να εξαλειφθεί» και «Τουρκικά στρατεύματα στη Γάζα», οι διαδηλωτές κρατούσαν πλακάτ που απαιτούσαν τόσο στρατιωτική επέμβαση όσο και αποκατάσταση του χαλιφάτου.
Χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στην τουρκική πρωτεύουσα για μια διαμαρτυρία που διοργάνωσε η Χιζμπ ουτ-Ταχρίρ, απαιτώντας στρατιωτική δράση κατά του Ισραήλ και την εγκαθίδρυση ενός ισλαμικού χαλιφάτου.
Παρόλο που η τουρκική αστυνομία μπλόκαρε την πορεία τους προς το προεδρικό μέγαρο, επετράπη στην ομάδα να διαδηλώσει μπροστά από τις πρεσβείες του Ισραήλ και των ΗΠΑ. Αυτό συνέβη παρά το γεγονός ότι η διαμαρτυρία χαρακτηρίστηκε επίσημα παράνομη.
Ο Μαχμούτ Καρ, επικεφαλής της Χιζμπ ουτ-Ταχρίρ στην Τουρκία, άδραξε την ευκαιρία για να επιτεθεί ευθέως στον Ερντογάν. «Αν δεν πρόκειται να χρησιμοποιήσετε την εξουσία και τα μέσα που έχετε στη διάθεσή σας σήμερα, τότε πότε θα το κάνετε;» ρώτησε ο Καρ. «Αν αυτός ο στρατός δεν κινητοποιηθεί σήμερα για τους αδελφούς και τις αδελφές μας στη Γάζα - που πεθαίνουν από την πείνα, προσπαθώντας να επιβιώσουν τρώγοντας χώμα - τότε για τι θα κινητοποιηθεί;» είπε.
Σε δελτίο τύπου για τη συγκέντρωση, η Hizb ut-Tahrir εξέδωσε μια σειρά αιτημάτων, συμπεριλαμβανομένης της άμεσης διακοπής όλων των διπλωματικών, στρατιωτικών και οικονομικών δεσμών με το Ισραήλ, του κλεισίματος των ισραηλινών διπλωματικών αποστολών στην Τουρκία και της απέλασης Ισραηλινών διπλωματών. Ζήτησαν επίσης το κλείσιμο της βάσης ραντάρ του ΝΑΤΟ στο Κιουρετζίκ, καθώς και της αεροπορικής βάσης Ιντσιρλίκ, η οποία φιλοξενεί αμερικανικές δυνάμεις. Η δήλωση απαιτούσε επίσης την αφαίρεση της τουρκικής υπηκοότητας από όσους έχουν διπλή υπηκοότητα και έχουν υπηρετήσει στον ισραηλινό στρατό.
Απορρίπτοντας τη λύση των δύο κρατών, η ομάδα επέμεινε ότι ολόκληρο το Ισραήλ πρέπει να ανακτηθεί ως μουσουλμανική Παλαιστίνη. Οι διαδηλωτές εξέφρασαν την απογοήτευσή τους για τον Ερντογάν για τον περιορισμό του εύρους της διαμαρτυρίας, αποκαλύπτοντας μια αυξανόμενη ένταση μεταξύ του προέδρου και των ριζοσπαστικών ισλαμιστικών παρατάξεων που αποτελούν εδώ και καιρό μέρος της πολιτικής του βάσης.
Η αντι-ισραηλινή διαμαρτυρία με επικεφαλής την Χιζμπ ουτ-Ταχρίρ στην Άγκυρα περιελάμβανε πλακάτ που απαιτούσαν την καταστροφή του ισραηλινού κράτους και την εγκαθίδρυση χαλιφάτου.
Η διαμαρτυρία υπογραμμίζει μια ασταθή δυναμική. Οι τζιχαντιστικές δυνάμεις που κάποτε ανεχόταν σιωπηλά ο Ερντογάν στρέφουν τώρα τα αιτήματά τους προς τα μέσα, αναμένοντας δράση που η τουρκική κυβέρνηση δεν μπορεί ή δεν θέλει να υλοποιήσει. Η κυβέρνηση Ερντογάν μπορεί τώρα να αντιμετωπίζει τις συνέπειες της διευκόλυνσης εξτρεμιστικών παραγόντων των οποίων οι φιλοδοξίες εκτείνονται πέρα από το πολιτικό Ισλάμ και σε μια άμεση θεοκρατική επανάσταση.
Η παρουσία και η επιρροή της Χιζμπ ουτ-Ταχρίρ στην Τουρκία έχουν αυξηθεί σημαντικά από την άνοδο του Ερντογάν στην εξουσία στις γενικές εκλογές του Νοεμβρίου 2002. Η ομάδα κατηγορεί εδώ και καιρό την Τουρκική Δημοκρατία, τον κοσμικό διάδοχο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, για την κατάργηση του χαλιφάτου το 1924. Αυτό το ιστορικό παράπονο είναι κάτι που ο Πρόεδρος Ερντογάν έχει επαναλάβει και σε ιδιωτικά ακροατήρια.
Εκμεταλλευόμενη την πρόσφατη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, η Χιζμπ ουτ-Ταχρίρ έχει εντείνει την εκστρατεία της για την αποκατάσταση ενός παγκόσμιου ισλαμικού χαλιφάτου. Η ομάδα απορρίπτει ρητά την κοσμική δημοκρατία, τοποθετώντας τον εαυτό της ως επαναστατική δύναμη. Τα μέλη της έχουν συνδεθεί με το ISIS, γεγονός που προκαλεί ανησυχία ότι η οργάνωση θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως πύλη για βαθύτερο ριζοσπαστισμό.
Παρόλο που η Hizb ut-Tahrir παραμένει απαγορευμένη στην Τουρκία και έχει χαρακτηριστεί επίσημα ως τρομοκρατική οργάνωση από το Ανώτατο Εφετείο με πολλαπλές αποφάσεις από το 2004, έχει αναζωπυρωθεί υπό την κυριαρχία του Ερντογάν. Η ομάδα έχει πραγματοποιήσει μεγάλης κλίμακας εκδηλώσεις στην Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη με ελάχιστη παρέμβαση, και οι διεθνείς πράκτορές της έχουν χρησιμοποιήσει αυτές τις συγκεντρώσεις για να ζητήσουν ένα νέο χαλιφάτο.
Ο Μαχμούτ Καρ, ο ηγέτης του τουρκικού δικτύου της Χιζμπ ουτ-Ταχρίρ.
Λειτουργώντας μέσω μιας εταιρείας μέσων ενημέρωσης και εκδόσεων με την επωνυμία Köklü Değişim Medya Basın Yayın Organizasyon Ticaret Limited Şirketi, η οποία ιδρύθηκε στην Άγκυρα τον Δεκέμβριο του 2016, ο όμιλος έχει γίνει πιο ορατός. Η Kar αναφέρεται ως ο μοναδικός ιδρυτής και εξουσιοδοτημένος αντιπρόσωπος της εταιρείας.
Η ιστορία της Hizb ut-Tahrir στην Τουρκία χρονολογείται από τα τέλη της δεκαετίας του 1960. Τα μέλη της έχουν συλληφθεί και διωχθεί υπό διάφορες κυβερνήσεις. Μια αστυνομική επιδρομή του 2009 αποκάλυψε πυροβόλα όπλα, συμπεριλαμβανομένων τουφεκιών με μακριά κάννη και πιστόλια, γεγονός που υποδηλώνει ότι η ομάδα θα μπορούσε να καταφύγει στη βία όταν το πολιτικό κλίμα ήταν ευνοϊκό. Μια προγραμματισμένη επίθεση για τον εορτασμό της επετείου της κατάργησης του χαλιφάτου φέρεται να ματαιώθηκε εκείνο το έτος.
Επιχειρήσεις παρακολούθησης και τηλεφωνικές παρακολουθήσεις αποκάλυψαν συζητήσεις σχετικά με τον τζιχάντ και τα ταξίδια στην Παλαιστίνη μεταξύ μελών της Χιζμπ ουτ-Ταχρίρ. Διαπιστώθηκε ότι ορισμένα μέλη είχαν δεσμούς με υπερεθνικιστικά στοιχεία στον τουρκικό στρατό και τις υπηρεσίες πληροφοριών, γεγονός που υποδηλώνει σύγκλιση αντιδημοκρατικών δυνάμεων με κοινούς στόχους την αποσταθεροποίηση του κοσμικού κράτους.
Μια έρευνα του 2011 αποκάλυψε οικονομικούς δεσμούς μεταξύ των τουρκικών επιχειρήσεων της Hizb ut-Tahrir και ξένων χρηματοδοτών, συμπεριλαμβανομένου του Imameddin AA Barakat, ενός Ιορδανού επιχειρηματία παλαιστινιακής καταγωγής. Τα αρχεία έδειχναν τακτικές παραδόσεις μετρητών σε πράκτορες της Κωνσταντινούπολης, λαθραία εισερχόμενες από αγγελιοφόρους όπως ο Mazin Harbawi, συνολικού ύψους περίπου 40.000 δολαρίων ανά επίσκεψη.
Η αντι-ισραηλινή διαμαρτυρία με επικεφαλής την τρομοκρατική οργάνωση Χιζμπ ουτ-Ταχρίρ στην Άγκυρα κάλεσε την κυβέρνηση Ερντογάν να αναπτύξει τον τουρκικό στρατό στη Γάζα για να πολεμήσει εναντίον του Ισραήλ.
Σύμφωνα με έκθεση του 2017 της Γενικής Διεύθυνσης Ασφαλείας της Τουρκίας, η Hizb ut-Tahrir λειτουργεί μέσω μιας μυστικής ηγετικής δομής που αποτελείται από μια μυστική επιτροπή έως και 10 ατόμων που αναφέρονται σε ένα λεγόμενο προεδρικό συμβούλιο.
Παρά τις πολλαπλές αποφάσεις του Ανώτατου Εφετείου που επιβεβαίωσαν τον χαρακτηρισμό της Hizb ut-Tahrir ως τρομοκρατικής οργάνωσης, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Τουρκίας απέρριψε αυτόν τον χαρακτηρισμό τον Ιούλιο του 2018, υπό την πίεση της κυβέρνησης Ερντογάν. Η απόφαση, η οποία υπερέβη την νόμιμη εντολή του δικαστηρίου, ουσιαστικά επέτρεψε στα μέλη της Hizb ut-Tahrir να αποφύγουν τη δίωξη, εμβαθύνοντας τη νομική ασάφεια γύρω από το καθεστώς της ομάδας.
Αυτή η δικαστική μεταστροφή ενθάρρυνε την Hizb ut-Tahrir να συνεχίσει τις δραστηριότητές της και άφησε τους θεσμούς ασφαλείας της Τουρκίας κατακερματισμένους στην αντίδρασή τους. Ενώ ορισμένα δικαστήρια εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν την ομάδα ως τρομοκρατική οντότητα, άλλα ακολουθούν τώρα το προηγούμενο του Συνταγματικού Δικαστηρίου, επιτρέποντας στα μέλη της να λειτουργούν σχεδόν ατιμώρητα.
Αυτό που εκτυλίσσεται στην Τουρκία είναι μια προειδοποιητική ιστορία. Καλλιεργώντας τζιχαντιστικές συμπάθειες για να εδραιώσει την ισλαμιστική του βάση, ο Πρόεδρος Ερντογάν έχει δημιουργήσει μια δύναμη πέρα από τον έλεγχό του — μια δύναμη που τώρα αμφισβητεί την εξουσία του και τις ιδρυτικές αρχές της Τουρκικής Δημοκρατίας.
Πηγή: nordicmonitor.com