Η βασίλισσα Μαργκρέτε ΙΙ της Δανίας (και αδερφή της Άννας Μαρίας) ανακοίνωσε κατά την διάρκεια της καθιερωμένης ομιλίας της για την Πρωτοχρονιά ότι θα αποποιηθεί τον θρόνο στις 14 Ιανουαρίου, έπειτα από 52 χρόνια.
«Στις 14 Ιανουαρίου 2024, 52 χρόνια αφού διαδέχθηκα τον αγαπημένο μου πατέρα, θα εγκαταλείψω τα καθήκοντά μου ως βασίλισσας της Δανίας. Θα αφήσω τον θρόνο στον γιο μου, τον πρίγκιπα διάδοχο Φρέντερικ», ανακοίνωσε.
Ποια είναι η βασίλισσα Μαργαρίτα
Η Μαργαρίτα Β΄ (δανέζικα: Dronning Margrethe II af Danmark, 16 Απριλίου 1940) είναι η βασίλισσα της Δανίας. Διαδέχτηκε τον πατέρα της Φρειδερίκο Θ΄ στις 14 Ιανουαρίου 1972. Με την άνοδό της έγινε η πρώτη γυναίκα βασίλισσα της Δανίας από το 1412.
Σήμερα είναι η μοναδική βασίλισσα με χρέη ανώτατου άρχοντα στον κόσμο, μετά τον θάνατο της Ελισάβετ Β΄ του Ηνωμένου Βασιλείου. Είναι πλέον η μακροβιότερη μονάρχης στην Ευρώπη.
Η Μαργαρίτα Αλεξανδρινή Θόρχιλντουρ Ίνγκριντ γεννήθηκε στις 16 Απριλίου 1940 στα Ανάκτορα Αμάλιενμποργκ της Κοπεγχάγης ως πρώτο παιδί του μετέπειτα Φρειδερίκου Θ΄ και της Ίνγκριντ της Σουηδίας. Ο πατέρας της ήταν ο πρωτότοκος γιος του τότε Χριστιανού Ι΄, ενώ η μητέρα της ήταν η τότε μοναχοκόρη του μετέπειτα Γουσταύου ΣΤ΄ Αδόλφου της Σουηδίας. Η γέννησή της έγινε μόλις μία εβδομάδα μετά την εισβολή της Ναζιστικής Γερμανίας στη Δανία, η οποία συνέβη στις 9 Απριλίου 1940.
Βαπτίστηκε στις 14 Μαΐου 1940 στην Εκκλησία του Χόλμεν της Κοπεγχάγης. Ανάδοχοι της Πριγκίπισσας ήταν ο προπάππους της Γουσταύος Ε΄ της Σουηδίας, ο προπάππους της Αρθούρος, Δούκας του Κόννωτ & Στράδερν, ο παππούς της Χριστιανός Ι΄, ο παππούς της Γουσταύος ΣΤ΄ Αδόλφος της Σουηδίας, ο θείος της Κνουτ της Δανίας, ο θείος της Γουσταύος Αδόλφος και ο εξάδελφός της Άξελ.
Ονομάστηκε Μαργαρίτα για να τιμηθεί η γιαγιά της Μαργαρίτα του Κόννωτ και Αλεξανδρινή για τη γιαγιά της Αλεξανδρινή του Μεκλεμβούργου-Σβερίν και Ίνγκριντ για τη μητέρα της. Η Μαργαρίτα, καθώς ήταν μέχρι το 1944 Πριγκίπισσα και της Ισλανδίας, της δόθηκε και το ισλανδικό όνομα Θόρχιλντουρ.
Όταν η Μαργαρίτα ήταν τεσσάρων χρονών, το 1944, γεννήθηκε η πρώτη της αδελφή Βενεδίκτη. Η Βενεδίκτη αργότερα, παντρεύτηκε τον Ριχάρδο του Σάιν-Βίτγκενσταϊν-Μπέρλεμπουργκ, με τον οποίο ζει στη Γερμανία. Η δεύτερη αδελφή της Άννα Μαρία γεννήθηκε το 1946 και παντρεύτηκε τον τότε Κωνσταντίνο Β΄ της Ελλάδας. Στις 20 Απριλίου 1947 ο Χριστιανός Ι΄ απεβίωσε και ο πατέρας της Μαργαρίτας ανέβηκε στο θρόνο ως Βασιλιάς Φρειδερίκος Θ΄.
Διάδοχος του Θρόνου
Κατά την περίοδο της γέννησής της, μόνο άνδρες μπορούσαν να ανέβουν στο θρόνο της Δανίας, λόγω των αλλαγών στη νομοθεσία που θεσπίστηκε τη δεκαετία του 1850, όταν ο Οίκος του Γκλύξμπουργκ επιλέχθηκε για τη διαδοχή. Δεδομένου ότι δεν είχε αδέλφια, θεωρήθηκε ότι ο θείος της Κνουτ της Δανίας μια ημέρα θα αναλάβει το θρόνο.
Λίγο μετά την άνοδο του πατέρα της στο θρόνο και αφού είχε γίνει σαφές ότι η Βασίλισσα Ίνγκριντ δεν θα έκανε άλλα παιδιά, θα ξεκινήσει διαδικασία αλλαγής του συντάγματος, προκειμένου να μπορεί η Μαργαρίτα να γίνει διάδοχος του θρόνου. Σημαντικό ρόλο σε αυτή την αναθεώρηση έπαιξε η δημοτικότητα του Φρειδερίκου Θ΄ και των κορών του, αλλά και η αναβάθμιση του ρόλου των γυναικών στην καθημερινή ζωή της Δανίας και παγκοσμίως.
Η πρόταση αναθεώρησης, αφού πέρασε από δύο κοινοβούλια, επικυρώθηκε στη συνέχεια με δημοψήφισμα, που διεξήχθη στις 27 Μαρτίου 1953. Οι νέες διατάξεις του συντάγματος για τη διαδοχή επέτρεπαν πλέον την άνοδο γυναίκας στο θρόνο, σε περίπτωση που εκείνη δεν είχε άνδρα αδερφό, κάνοντας έτσι τη Μαργαρίτα διάδοχο του πατέρα της.
Στα δέκατα όγδοα γενέθλιά της, στις 16 Απριλίου 1958, η Μαργαρίτα έλαβε μια θέση στο Κρατικό Συμβούλιο της Δανίας. Στη συνέχεια προήδρευε σε συνεδριάσεις του Συμβουλίου, όταν ο Βασιλιάς απουσίαζε.
Το 1960 ταξίδεψε μαζί με τις πριγκίπισσες της Σουηδίας και της Νορβηγίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου πραγματοποίησαν επίσκεψη στο Λος Άντζελες, στα στούντιο της κινηματογραφικής εταιρείας Paramount Pictures, ενώ συναντήθηκαν με αρκετές διασημότητες, όπως ο Ντιν Μάρτιν, ο Τζέρρυ Λιούις και ο Έλβις Πρίσλεϋ.
Εκπαίδευση
Η Μαργαρίτα ολοκλήρωσε τη βασική εκπαίδευσή της σε ιδιωτικό σχολείο της Κοπεγχάγης, από το οποίο αποφοίτησε το 1959. Έπειτα πέρασε ένα χρόνο σε οικοτροφείο θηλέων στο Χάμπσαϊρ της Αγγλίας και κατά τη διάρκεια τού 1960-1961 σπούδασε προϊστορική αρχαιολογία στο Κολλέγιο Γκίρτον του Κέιμπριτζ.
Μεταξύ των ετών 1961 και 1962 σπούδασε πολιτικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο του Άαρχους της Δανίας, το 1963 παρακολούθησε μαθήματα στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού και το 1965 στη Σχολή Οικονομικών του Λονδίνου. Στο Λονδίνο έγινε φίλος της Εταιρείας Αρχαιοδιφών. Η Βασίλισσα Μαργαρίτα μιλάει άπταιστα Δανικά, Γαλλικά, Αγγλικά, Σουηδικά και Γερμανικά, ενώ έχει και μία μικρή γνώση της Φεροϊκής γλώσσας.
Στις 10 Ιουνίου 1967 η Πριγκίπισσα Μαργαρίτα παντρεύτηκε ένα Γάλλο διπλωμάτη, τον Ενρί ντε Λαμπόρντ ντε Μονπεζά, στην εκκλησία του Χόλμεν της Κοπεγχάγης. Ο Ερρίκος έλαβε τον τίτλο Αυτού Βασιλική Υψηλότητα Πρίγκιπας Ερρίκος της Δανίας.
Η Μαργαρίτα γέννησε το πρώτο της παιδί στις 26 Μαΐου 1968. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Δανός Βασιλιάς ονομάζεται είτε Φρειδερίκος είτε Χριστιανός. Έτσι, η Μαργαρίτα, συνεχίζοντας την παράδοση, ονόμασε τον πρώτο γιο της Φρειδερίκο. Το δεύτερο παιδί της γεννήθηκε στις 7 Ιουνίου 1969 και ονομάστηκε Ιωακείμ.
Άνοδος στον θρόνο
Λίγο μετά το διάγγελμά του για το νέο έτος 1972, ο Βασιλιάς Φρειδερίκος Θ΄ αρρώστησε. Με το θάνατό του 14 ημέρες αργότερα, στις 14 Ιανουαρίου 1972, η Μαργαρίτα τον διαδέχθηκε στο θρόνο, ως η πρώτη γυναίκα μονάρχης της Δανίας, σύμφωνα με τον νέο νόμο διαδοχής. Ανακηρύχθηκε Βασίλισσα στις 15 Ιανουαρίου από τον Πρωθυπουργό της Δανίας στα Ανάκτορα του Κρίστιανσμποργκ.
Στο πρώτο διάγγελμά της προς το λαό, η Μαργαρίτα Β΄, είπε:
Ο αγαπημένος μου πατέρας, ο Βασιλιάς μας, είναι νεκρός. Η αποστολή που έφερε εις πέρας ο πατέρας μου για σχεδόν 25 χρόνια, τώρα εναπόκειται στους ώμους μου. Προσεύχομαι στο Θεό να μου δώσει βοήθεια και δύναμη να συνεχίσω τη βαριά κληρονομιά. Είθε η εμπιστοσύνη που δόθηκε στον πατέρα μου να δοθεί επίσης και σε εμένα.
Τα κύρια καθήκοντα της Βασίλισσας είναι να εκπροσωπεί το Βασίλειο στο εξωτερικό και να αποτελεί μια ενωτική φιγούρα στο εσωτερικό. Δέχεται σε ακρόαση τους ξένους πρεσβευτές και βραβεύει με τιμητικές διακρίσεις και μετάλλια εξέχουσες προσωπικότητες. Συμμετέχει σε εκθέσεις, επετείους, εγκαίνια έργων και άλλα.
Ως ένα μη εκλεγμένο δημόσιο πρόσωπο, η Βασίλισσα δεν αναμειγνύεται με πολιτικά και κομματικά θέματα. Παρά το γεγονός ότι έχει το δικαίωμα του εκλέγειν, εκείνη επιλέγει να μην το εξασκεί, ώστε να αποφεύγεται η σύνδεσή της με κάποιο πολιτικό κόμμα.
Όταν μετά από εκλογές δεν είναι δυνατόν να σχηματιστεί κυβέρνηση πλειοψηφίας, η Βασίλισσα έχει υποχρέωση να σχηματίσει ένα συμβούλιο με εκπροσώπους των εκλεγμένων πολιτικών κομμάτων, ώστε να σχηματιστεί κυβέρνηση συνεργασίας ή κυβέρνηση με κοινοβουλευτική στήριξη από άλλα κόμματα.
Όταν σχηματίζεται μία νέα κυβέρνηση, αυτή θα πρέπει να ορκιστεί ενώπιον της Βασίλισσας. Έπειτα οι νόμοι που ψηφίζονται από το κοινοβούλιο, θα πρέπει να επικυρωθούν με Βασιλικά Διατάγματα. Στην πράξη, όμως, η Βασίλισσα δεν έχει νομοθετικές εξουσίες.
Η Βασίλισσα, πέρα από τα καθήκοντά της στη Δανία, είναι επίσης Συνταγματάρχης του Βασιλικού Συντάγματος Πεζικού της Ουαλίας, ένα σύνταγμα πεζικού του Βρετανικού Στρατού, που δίνεται κατά παράδοση στην οικογένειά της.
Ρουμπινένιο Ιωβηλαίο
Στις 14 Ιανουαρίου 2012 η Μαργαρίτα Β΄ γιόρτασε το Ρουμπινένιο Ιωβηλαίο της, την 40η δηλαδή επέτειο από την άνοδό της στο θρόνο. Οι εκδηλώσεις για τον εορτασμό περιλάμβαναν τηλεοπτικές συνεντεύξεις, περιοδείες, δεξιώσεις και δημόσιες συγκεντρώσεις.