Την Παρασκευή, ο Πρόεδρος Τραμπ δήλωσε ότι Ισραήλ και Χαμάς ήταν «πολύ κοντά» σε μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός. Το Σάββατο, ο απεσταλμένος του στη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, θα έκανε λόγο για απαράδεκτη στάση της οργάνωσης στην πρότασή του. Στη συνέχεια η Χαμάς θα τον διέψευδε. Που είναι αλήθεια;
Το Σάββατο 31 Μαΐου, ο Λευκός Οίκος καταδίκασε την αντίδραση της Χαμάς σε μια νέα αμερικανική πρόταση για κατάπαυση του πυρός ως εντελώς «απαράδεκτη» και δήλωσε ότι «μας πηγαίνει μόνο προς τα πίσω» αφού η οργάνωση ζήτησε πιο αυστηρές εγγυήσεις ότι η συμφωνία θα οδηγήσει σε μόνιμο τερματισμό του πολέμου.
Ειδικότερα, η προτεινόμενη συμφωνία καλεί τη Χαμάς να απελευθερώσει 10 από τους σχεδόν 20 ομήρους που το Ισραήλ πιστεύει ότι είναι ακόμα ζωντανοί. Θα παραδοθούν επίσης και οι σοροί άλλων ομήρων.
Σε αντάλλαγμα, το Ισραήλ θα απελευθερώσει έναν πολύ μεγαλύτερο αριθμό Παλαιστινίων που κρατάει και θα τεθεί σε ισχύ μια 60ήμερη κατάπαυση του πυρός, σύμφωνα με προσχέδιο.
Ωστόσο, ο Γουίτκοφ δήλωσε σε μια ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι η απάντηση της Χαμάς «μας πηγαίνει μόνο πίσω».
«Η Χαμάς θα πρέπει να αποδεχτεί την πρόταση-πλαίσιο που υποβάλαμε ως βάση για συνομιλίες εκ του σύνεγγυς, τις οποίες μπορούμε να ξεκινήσουμε αμέσως την ερχόμενη εβδομάδα», έγραψε ο Γουίτκοφ, ο οποίος θα προεδρεύσει αυτών των διαπραγματεύσεων.
Η απάντηση στον Γουίτκοφ
Η Χαμάς όμως εξηγεί ότι ουδέποτε απέρριψε την πρόταση, με τον ανώτερο αξιωματούχο της Χαμάς, Μπάσεμ Ναΐμ, να αμφισβητεί τον χαρακτηρισμό του Γουίτκοφ.
Σε συνέντευξη που έδωσε στο Drop Site δήλωσε: «Δεν απορρίψαμε την πρόταση του κ. Γουίτκοφ. Συμφωνήσαμε μαζί του σε μια πρόταση, την οποία έκρινε αποδεκτή για διαπραγμάτευση. Στη συνέχεια, λάβαμε την απάντηση του άλλου μέρους (των Ισραηλινών) μέσω του κ. Γουίτκοφ, η οποία απέρριψε όλα όσα είχαμε συμφωνήσει μαζί του».
Στη συνέχεια προσέθεσε πως «παρ’ όλα αυτά, απαντήσαμε θετικά και υπεύθυνα, απαντώντας του με τρόπο που να ικανοποιεί τις προσδοκίες και τις απαιτήσεις του λαού μας. Γιατί η ισραηλινή απάντηση θεωρείται η μόνη απάντηση για διαπραγμάτευση; Αυτό παραβιάζει την ακεραιότητα και την δικαιοσύνη της διαμεσολάβησης και συνιστά πλήρη προκατάληψη προς την άλλη πλευρά».
Σημειώνεται ότι η παλαιστινιακή οργάνωση έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι θα παραδώσει την εξουσία στο πλαίσιο μιας μακροπρόθεσμης συμφωνίας εκεχειρίας. «Μια ανεξάρτητη τεχνοκρατική επιτροπή θα αναλάβει αμέσως τη διαχείριση όλων των υποθέσεων της Λωρίδας της Γάζας κατά την έναρξη της εφαρμογής της συμφωνίας, με πλήρη εξουσία και ευθύνες», αναφέρει η πρόταση.
Τα 13 σημεία της Χαμάς
Δεδομένου λοιπόν ότι το Ισραήλ έχει κακό ιστορικό στην τήρηση των συμφωνιών –πρόσφατα παραβίασε την κατάπαυση του πυρός του Μαρτίου- αυτά είναι τα 13 σημεία που πρότεινε η Χαμάς και το Τελ Αβίβ και η Ουάσιγκτον εξέλαβαν ως «άρνηση»:
- Διάρκεια: Εκεχειρία διάρκειας 60 ημερών. Ο Πρόεδρος Τραμπ εγγυάται τη δέσμευση του Ισραήλ στην εκεχειρία κατά τη συμφωνημένη περίοδο.
- Απελευθέρωση Ισραηλινών κρατουμένων και σορών: Θα απελευθερωθούν 10 Ισραηλινοί κρατούμενοι και θα παραδοθούν 18 σοροί. Την πρώτη ημέρα θα απελευθερωθούν τέσσερις κρατούμενοι, την 30ή ημέρα δύο και την 60ή ημέρα άλλοι τέσσερις. Έξι σοροί θα παραδοθούν τη 10η ημέρα, έξι τη 30ή και άλλες έξι την 50ή ημέρα
Θα αποκατασταθεί η ανθρωπιστική βοήθεια
α. Η βοήθεια θα αποσταλεί άμεσα στη Γάζα με την έγκριση της συμφωνίας εκεχειρίας, σύμφωνα με το ανθρωπιστικό πρωτόκολλο της συμφωνίας της 19ης Ιανουαρίου 2025, μέσω του ΟΗΕ, των οργανισμών τους και άλλων φορέων, συμπεριλαμβανομένης της Ερυθράς Ημισελήνου.
β. Αποκατάσταση υποδομών (ηλεκτρικού ρεύματος, νερού, αποχέτευσης, τηλεπικοινωνιών και οδικού δικτύου) και είσοδος απαραίτητων υλικών, περιλαμβανομένων των οικοδομικών υλικών, καθώς και αποκατάσταση και λειτουργία νοσοκομείων, κέντρων υγείας, σχολείων και φούρνων σε όλες τις περιοχές της Λωρίδας της Γάζας.
γ. Ελεύθερη κυκλοφορία κατοίκων προς και από τη Γάζα μέσω της Ράφα, χωρίς περιορισμούς, και αποκατάσταση του εμπορίου και της ροής αγαθών.
δ. Κατά τη διάρκεια της διαπραγματευτικής περιόδου, θα ολοκληρωθούν οι ρυθμίσεις και τα σχέδια για την ανοικοδόμηση σπιτιών, εγκαταστάσεων και υποδομών που καταστράφηκαν στον πόλεμο, καθώς και η υποστήριξη όσων επλήγησαν. Θα εφαρμοστεί σχέδιο ανοικοδόμησης 3 έως 5 ετών υπό την εποπτεία διαφόρων χωρών και οργανισμών, όπως η Αίγυπτος, το Κατάρ και ΟΗΕ.
- Στρατιωτικές επιχειρήσεις Ισραήλ: Όλες οι ισραηλινές στρατιωτικές δραστηριότητες στη Γάζα θα σταματήσουν μόλις τεθεί σε ισχύ η συμφωνία. Κατά την περίοδο της εκεχειρίας, η εναέρια δραστηριότητα (στρατιωτική και αναγνωριστική) πάνω από τη Γάζα θα αναστέλλεται για 10 ώρες ημερησίως και για 12 ώρες τις ημέρες ανταλλαγής κρατουμένων και σορών.
- Απόσυρση Ισραηλινών Δυνάμεων: Την πρώτη ημέρα θα απελευθερωθούν τέσσερις Ισραηλινοί κρατούμενοι, υπό την προϋπόθεση ότι οι Ισραηλινές Δυνάμεις θα αποσυρθούν στις θέσεις τους προ της 2ας Μαρτίου 2025, σε όλες τις περιοχές της Γάζας, όπως οριζόταν στη συμφωνία της 19ης Ιανουαρίου 2025.
Θα αναλάβουν τεχνοκράτες την εξουσία
6. Διαπραγματεύσεις: Την πρώτη ημέρα θα ξεκινήσουν έμμεσες διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα των εγγυητών, με αντικείμενο:
α. Όρους και προϋποθέσεις για την ανταλλαγή όλων των υπόλοιπων Ισραηλινών κρατουμένων με συμφωνημένο αριθμό Παλαιστινίων κρατουμένων.
β. Κήρυξη μόνιμης εκεχειρίας και πλήρης απόσυρση των Ισραηλινών δυνάμεων από τη Λωρίδα της Γάζας. (Αφού συμφωνηθεί η ανταλλαγή των υπολοίπων κρατουμένων και σορών, και πριν ξεκινήσει η διαδικασία παράδοσης, θα ανακοινωθεί η μόνιμη εκεχειρία και η πλήρης αποχώρηση του Ισραήλ.)
γ. Ρυθμίσεις για την επόμενη ημέρα στη Γάζα, περιλαμβανομένων:
- Ανάληψη της διοίκησης της Γάζας από ανεξάρτητη τεχνοκρατική επιτροπή με πλήρη εξουσία και ευθύνη, από την έναρξη εφαρμογής της συμφωνίας.
- Διακοπή των αμοιβαίων εχθροπραξιών για περίοδο 5-7 ετών, με εγγύηση από ΗΠΑ, Αίγυπτο και Κατάρ.
Ταυτόχρονη απελευθέρωση ομήρων
- Υποστήριξη Τραμπ: Ο Πρόεδρος δηλώνει σοβαρή προσήλωση στη δέσμευση των μερών στην εκεχειρία και επιμένει ότι, εφόσον οι διαπραγματεύσεις καταλήξουν σε συμφωνία, θα οδηγήσουν σε οριστική επίλυση της σύγκρουσης.
- Απελευθέρωση Παλαιστινίων κρατουμένων και σορών: Σε αντάλλαγμα για τους 10 Ισραηλινούς κρατούμενους και τις 18 σορούς, θα απελευθερωθεί συμφωνημένος αριθμός Παλαιστινίων κρατουμένων και σορών. Η απελευθέρωση των κρατουμένων και των σορών θα γίνει ταυτόχρονα, σύμφωνα με συμφωνημένο μηχανισμό.
- Καθεστώς κρατουμένων και αιχμαλώτων:
α. Την δέκατη ημέρα, η Χαμάς θα παράσχει πληροφορίες για τον αριθμό των ζωντανών και νεκρών κρατουμένων που διατηρεί η ίδια και άλλες παλαιστινιακές παρατάξεις. Σε αντάλλαγμα, το Ισραήλ θα παρέχει πλήρεις πληροφορίες για όλους τους κρατούμενους (ζωντανούς και νεκρούς) που αιχμαλωτίστηκαν από τη Γάζα μετά την 7η Οκτωβρίου 2023.
β. Η Χαμάς δεσμεύεται να διασφαλίσει την υγεία, τη φροντίδα και την ασφάλεια των Ισραηλινών κρατουμένων αμέσως μετά την έναρξη της εκεχειρίας. Αντίστοιχα, το Ισραήλ δεσμεύεται να διασφαλίσει τα ίδια για τους Παλαιστίνιους κρατούμενους, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Να εγγυηθεί ο ίδιος ο Τραμπ
- Απελευθέρωση υπόλοιπων κρατουμένων: Οι διαπραγματεύσεις για τη μόνιμη εκεχειρία θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί εντός 60 ημερών. Μετά τη συμφωνία και την ανακοίνωση της μόνιμης εκεχειρίας και της πλήρους απόσυρσης του Ισραήλ, οι υπόλοιποι κρατούμενοι (ζωντανοί και νεκροί) από τη λίστα των 58 που υπέβαλε το Ισραήλ θα απελευθερωθούν με αντάλλαγμα συμφωνημένο αριθμό Παλαιστινίων κρατουμένων.
- Εγγυητές: Οι διαμεσολαβητές (ΗΠΑ, Αίγυπτος και Κατάρ) θα εγγυηθούν τη συνέχιση της εκεχειρίας για 60 ημέρες και θα εξασφαλίσουν τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων έως την επίτευξη μόνιμης συμφωνίας, καθώς και την απρόσκοπτη αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας.
- Ειδικός Απεσταλμένος για τις Διαπραγματεύσεις: Ο Ειδικός Απεσταλμένος, Πρέσβης Στιβ Γουίτκοφ, θα μεταβεί στην περιοχή για την οριστικοποίηση της συμφωνίας και θα προεδρεύσει των διαπραγματεύσεων.
- Πρόεδρος Τραμπ: Ο Πρόεδρος Τραμπ θα ανακοινώσει προσωπικά τη συμφωνία εκεχειρίας. Οι ΗΠΑ και ο Πρόεδρος Τραμπ δεσμεύονται να εργαστούν με επιμονή για να εξασφαλίσουν τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων έως την επίτευξη τελικής συμφωνίας.
Πηγές: New York Times, The Wall Street Journal, Drop Site