Η βαθιά πολιτική κρίση στη Γαλλία απειλεί να προκαλέσει παράπλευρες απώλειες στο ήδη προβληματικό πρόγραμμα του νέου ευρωπαϊκού μαχητικού αεροσκάφους (FCAS), το οποίο αναπτύσσει η Γαλλία από κοινού με τη Γερμανία και την Ισπανία.
«Η κατάσταση είναι πολύ δυσμενής για τη γαλλική πλευρά και θα μπορούσε να οδηγήσει σε αποτυχία του προγράμματος Future Combat Air System (FCAS) μέχρι το τέλος του έτους. Χωρίς υπουργό, τι αξιοπιστία έχει η Γαλλία;» δήλωσε ανώνυμα υψηλόβαθμο στέλεχος της αμυντικής βιομηχανίας.
Το πρωί της Δευτέρας, ο πρωθυπουργός Σεμπαστιέν Λεκορνύ —πρώην υπουργός Άμυνας— υπέβαλε αιφνιδιαστικά την παραίτησή του, λιγότερο από 24 ώρες αφότου ανακοίνωσε το νέο υπουργικό συμβούλιο. Η εξέλιξη αυτή βύθισε τη Γαλλία σε πολιτική αβεβαιότητα, πιθανόν οδηγώντας σε νέες πρόωρες εκλογές.
Ο Λεκορνύ είχε ορίσει τον Μπρινό Λε Μερ, έμπειρο πολιτικό και πρώην υπουργό Οικονομικών, στο Υπουργείο Άμυνας — διορισμός που προκάλεσε αντιδράσεις. Στη συνέχεια, ο Λε Μερ παραιτήθηκε και ο Λεκορνύ ανέλαβε ξανά το υπουργείο Άμυνας. Ο πρόεδρος Μακρόν του έδωσε προθεσμία μέχρι το βράδυ της Τετάρτης για να διαπραγματευτεί με τα πολιτικά κόμματα της Γαλλίας και να βρει λύση.
Αναβλήθηκε τριμερής συνάντηση υπουργών
Η κρίση αυτή ξεσπά τη στιγμή που οι υπουργοί Άμυνας Γαλλίας, Γερμανίας και Ισπανίας είχαν προγραμματισμένη συνάντηση στο Βερολίνο για να επιλύσουν σοβαρές διαφωνίες σχετικά με το FCAS και να φτάσουν σε συμφωνία πριν το τέλος του έτους. Ωστόσο, το γερμανικό Υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε ότι η τριμερής συνάντηση αναβάλλεται.
Σε αντίθεση με την πολιτική αστάθεια στο Παρίσι, «η Γερμανία παραμένει σταθερή: διαθέτει χρήματα, φιλοδοξία και έναν ισχυρό υπουργό Άμυνας, τον Μπόρις Πιστόριους, με κύρος και πολιτική βαρύτητα», σχολίασε η ίδια πηγή.
Ένα προβληματικό πρόγραμμα
Το FCAS ξεκίνησε το 2017 από τη Γαλλία και τη Γερμανία, με την Ισπανία να συμμετέχει αργότερα. Στόχος είναι η αντικατάσταση των γαλλικών Rafale και των Eurofighter Typhoon μέχρι το 2040.
Ωστόσο, η Dassault Aviation (Γαλλία) και η Airbus Defence & Space (Γερμανία κυρίως αλλά με πολυεθνική συμμετοχή) συγκρούονται για τον επιμερισμό του έργου. Η Dassault, κατασκευάστρια του Rafale, απαιτεί περισσότερες αρμοδιότητες για την ανάπτυξη του νέου μαχητικού 6ης γενιάς, υποστηρίζοντας ότι η υφιστάμενη διοικητική δομή οδηγεί σε καθυστερήσεις.
Αντίθετα, η Ισπανία θεωρεί το πρόγραμμα κρίσιμο για την εθνική της άμυνα και δεν σκοπεύει να αποχωρήσει. Το ισπανικό υπουργείο Βιομηχανίας ανακοίνωσε πρόσφατα χρηματοδότηση ύψους 350 εκατ. ευρώ προς την εταιρεία Indra, που συμμετέχει στο έργο.
Το ρήγμα ανάμεσα σε Παρίσι και Βερολίνο έχει διευρυνθεί τόσο πολύ, ώστε η Γερμανία εξετάζει εναλλακτικές συνεργασίες με χώρες όπως η Σουηδία ή το Ηνωμένο Βασίλειο, σε περίπτωση που η συνεργασία με τη Γαλλία καταστεί ανέφικτη, σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico.
Αν και και οι δύο χώρες διαθέτουν την τεχνογνωσία και τις υποδομές να αναπτύξουν μόνες τους ένα μαχητικό 6ης γενιάς, το κόστος —το οποίο εκτιμάται έως και 100 δισ. ευρώ— είναι υπερβολικά υψηλό για μία μόνο χώρα.
Η επιτυχία του FCAS προϋποθέτει πολιτική σταθερότητα και υψηλόβαθμη καθοδήγηση — κάτι που η Γαλλία αυτή τη στιγμή αδυνατεί να προσφέρει.
Ο καγκελάριος της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς, και ο πρόεδρος Μακρόν είχαν συμφωνήσει να επιδιώξουν συμβιβασμό μέχρι το τέλος του έτους, όταν λήγει η Φάση 1B του προγράμματος — διαφορετικά, θα μπορούσε να τεθεί υπό ακύρωση.
Ο Πιστόριους δήλωσε πως σκοπεύει να συζητήσει με τον Γάλλο ομόλογό του μόλις σχηματιστεί νέα γαλλική κυβέρνηση.
Κρίσιμο ορόσημο ο Οκτώβριος
Η συνάντηση του Οκτωβρίου θεωρούνταν κομβικής σημασίας για την πολιτική ώθηση του έργου. Τη Δευτέρα, ο εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Άμυνας, Μίτκο Μίλερ, δήλωσε ότι το Βερολίνο «αξιολογεί την κατάσταση από κοινού με τους εταίρους του, συμπεριλαμβανομένης της Ισπανίας», για να καθορίσει αν η συνάντηση μπορεί να πραγματοποιηθεί. Δεν είχε δοθεί πάντως επίσημη ημερομηνία.
Ανεπισήμως, στελέχη της γερμανικής αεροπορίας είχαν εκφράσει την προσδοκία ότι ο Λεκορνύ θα πίεζε τη Dassault να αποδεχτεί τους αρχικούς όρους κατανομής εργασιών.
Αναλυτές όμως εκτιμούν πως μόνο ο Μακρόν έχει πλέον την πολιτική ισχύ να πείσει τη Dassault να συμβιβαστεί με την Airbus — και αυτή η ισχύς φθίνει, καθώς πλησιάζει το τέλος της θητείας του.