Μία νέα άκρως εκρηκτική φάση στη Μέση Ανατολή, άνοιξε η επίθεση που εξαπέλυσε το Ισραήλ με πάνω από 200 ισραηλινά αεροσκάφη σε τουλάχιστον 100 στόχους του Ιράν.
Ανάλυση του Guardian αναφέρει ότι δεκάδες εγκαταστάσεις έχουν πληγεί από το Τελ α Βιβ, μεταξύ άλλων στην Τεχεράνη, τη Σιράζ και την Ταμπρίζ, και σύμφωνα με πληροφορίες στην Ισφαχάν και την Κερμάνσαχ.
Από την πλευρά της, η Τεχεράνη μέχρι στιγμής περιορίζεται σε άμεσα χτυπήματα εναντίον ισραηλινών στόχων. Το Σάββατο δε έγινε γνωστό ότι οι Ιρανοί έχουν θέσει υπό εξέταση τον πλήρη αποκλεισμό των Στενών του Ορμούζ. Από εκεί διέρχεται το 30% του παγκόσμιου πετρελαίου που μεταφέρεται δια θαλάσσης και το 20% του υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Ποιες πυρηνικές εγκαταστάσεις δέχτηκαν επιθέσεις
Οι Ισραηλινοί έπληξαν το πυρηνικό εργοστάσιο του Νατάνζ, το σημαντικότερο εργοστάσιο εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν. Την επίθεση επιβεβαίωσε και ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας. Προστατευμένες από βαριά τσιμεντένια τείχη, οι εγκαταστάσεις φυγοκέντρησης του Νατάνζ είναι υπόγειες. Είχαν ξεκινήσει εργασίες για την επέκταση της εγκατάστασης.
Στο Νατάνζ παράγεται μεγάλο μέρος του πυρηνικού καυσίμου του Ιράν, συμπεριλαμβανομένου ενός αποθέματος εμπλουτισμένου ουρανίου, το οποίο, σύμφωνα με τον Δυτικό κόσμο, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή πυρηνικών όπλων στο μέλλον.
Δορυφορικές εικόνες έδειξαν σημαντικές ζημιές σε δύο περιοχές του χώρου: στον ηλεκτρικό υποσταθμό που τον τροφοδοτεί και στο υπεράνω εδάφους πιλοτικό εργοστάσιο εμπλουτισμού καυσίμων, το οποίο φιλοξενεί εκατοντάδες φυγοκεντρικούς διαχωριστές.
Το εργοστάσιο εμπλουτισμού καυσίμων, το οποίο είναι εξοπλισμένο με περίπου 15.000 φυγοκεντρωτές, φαίνεται μέχρι στιγμής να μην έχει υποστεί ζημιές. Η ΔΟΑΕ δήλωσε ότι δεν έχουν αναφερθεί περιπτώσεις πυρηνικής μόλυνσης.
Ο επικεφαλής της ΔΟΑΕ, Ραφαέλ Γκρόσι, δήλωσε σε έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ την Παρασκευή ότι δεν φαίνεται να υπάρχουν ενδείξεις ζημιών στο υπόγειο τμήμα του εργοστασίου.
Καθώς η ισραηλινή επίθεση μπήκε στη δεύτερη ημέρα, αναφορές έδειχναν ότι το Ισραήλ είχε χτυπήσει την περιοχή της εγκατάστασης εμπλουτισμού πυρηνικού καυσίμου στο Fordow, η οποία είναι βαθιά θαμμένη κάτω από ένα βουνό, προκαλώντας περιορισμένες ζημιές. Δεν πιστεύεται ότι το Ισραήλ διαθέτει τον τύπο βομβών που διαπερνούν το έδαφος και απαιτούνται για να ανατινάξουν το βουνό και να σπάσουν την πυρηνική εγκατάσταση στο εσωτερικό του. Χτυπήθηκε επίσης ένα κέντρο πυρηνικών ερευνών στο Isfahan.
Νεκροί δύο διοικητές των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων
Στην επίθεση της Παρασκευής στο Bid Kaneh, σκοτώθηκαν αρκετοί ανώτεροι στρατιωτικοί και επιστήμονες. Μεταξύ των νεκρών ήταν ο αρχηγός του γενικού επιτελείου των ενόπλων δυνάμεων του Ιράν, στρατηγός Mohammad Bagheri, και ο διοικητής του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC), στρατηγός Hossein Salami.
Και οι δύο αξιωματικοί είχαν στενούς δεσμούς με τα κέντρα εξουσίας στην ιεραρχία της ασφάλειας του Ιράν, έχοντας ανέλθει στην ιεραρχία μετά την ιρανική επανάσταση του 1979.
Ο Hossein Salami
Ο Σαλάμι ξεκίνησε την καριέρα του στο IRGC το 1980, κατά τη διάρκεια του πολέμου Ιράν-Ιράκ, και το 2009 έγινε αναπληρωτής διοικητής και, μια δεκαετία αργότερα, διοικητής της 125.000 ανδρών δύναμης που έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην προωθητική εξωτερική πολιτική του Ιράν στην περιοχή. Ο Σαλάμι είχε υποβληθεί σε κυρώσεις από τον ΟΗΕ και τις ΗΠΑ για τη συμμετοχή του στα πυρηνικά και στρατιωτικά προγράμματα του Ιράν.
«Αν κάνετε το παραμικρό λάθος, θα σας ανοίξουμε τις πύλες της κόλασης», προειδοποίησε ο Σαλάμι τους εχθρούς της Τεχεράνης κατά τη διάρκεια επίσκεψής του σε μια υπόγεια βάση πυραύλων τον Ιανουάριο.
O Mohammad Bagheri
Ο Bagheri είχε επίσης αναδειχθεί μέσα από το IRGC, όπως και ο Salami, πολεμώντας στον πόλεμο Ιράν-Ιράκ με εμπειρία στη στρατιωτική αντικατασκοπεία, πριν διοριστεί αρχηγός του γενικού επιτελείου των ενόπλων δυνάμεων της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν – η υψηλότερη στρατιωτική θέση της χώρας – το 2016. Η θέση του τον έκανε, τουλάχιστον επίσημα, τη δεύτερη πιο ισχυρή προσωπικότητα στο Ιράν μετά τον ανώτατο ηγέτη, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ.
Ορισμένα δημοσιεύματα στον Τύπο υποδηλώνουν ότι ο Μπαγκέρι ήταν ένας από τους επαναστάτες φοιτητές που κατέλαβαν την αμερικανική πρεσβεία το 1979. Ο Γκολάμαλι Ρασίντ, αναπληρωτής αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων, φέρεται επίσης να έχει σκοτωθεί.
Αναφέρθηκε ότι ο Αλί Σαμκάνι, βασικός σύμβουλος και έμπιστος του Χαμενεΐ, σκοτώθηκε σε επίθεση σε πολυκατοικία στην Τεχεράνη, καθώς και ο επικεφαλής της πολεμικής αεροπορίας του IRGC και αρκετοί ανώτεροι συνεργάτες του.
Ποιοι επιστήμονες σκοτώθηκαν από την ισραηλινή επίθεση
Τουλάχιστον εννέα επιστήμονες σκοτώθηκαν από επιθέσεις του Ισραήλ, μεταξύ των οποίων έξι άτομα την Παρασκευή και τρεις ακόμη το Σάββατο.
Το πρακτορείο ειδήσεων Tasnim ανακοίνωσε τα ονόματα των έξι επιστημόνων που σκοτώθηκαν την Παρασκευή, μεταξύ των οποίων ο Mohammad Mehdi Tehranchi, θεωρητικός φυσικός και πρόεδρος του Ισλαμικού Πανεπιστημίου Azad του Ιράν. Σκοτώθηκε επίσης ο Fereydoun Abbasi, πρώην επικεφαλής του Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας του Ιράν.
Το Tasnim ανέφερε επίσης τους Abdolhamid Minouchehr, Ahmadreza Zolfaghari, Amirhossein Feqhi και Motalleblizadeh ως άλλους επιστήμονες που σκοτώθηκαν. Η ιρανική κρατική τηλεόραση ανέφερε τα ονόματα των τριών που σκοτώθηκαν το Σάββατο ως Ali Bekaei Karimi, Mansour Asgari και Saeed Borji.
Σύμφωνα δε με έναν αναλυτή που εξειδικεύεται σε θέματα πυρηνικών όπλων, τον Ντέιβιντ Άλμπραϊτ, η στρατηγική του Ισραήλ φαίνεται να είναι η «καταστροφή των εγκεφάλων» πίσω από το πρόγραμμα και «όσο το δυνατόν περισσότερου εξοπλισμού», προσθέτοντας ότι το Ισραήλ ενδέχεται να έχει προκαλέσει «τεράστια ζημιά» στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.