Μπορεί κάποιοι εκ των επισκόπων να αρνούντο να συλλειτουργήσουν με τον Χρυσόστομο Β' λόγω της αναγνώρισης της Εκκλησίας της Ουκρανίας, αλλά η παρουσία του Οικουμενικού Πατριάρχη θα δώσει διέξοδο για σιωπηρή αποδοχή της απόφασης της Ιεράς Συνόδου. Οι υποψήφιοι Αρχιεπίσκοποι μετράνε τις δυνάμεις τους και τα «κουκιά» τους
Η ταφή του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου Β’ το Σάββατο, θα αποτελέσει και τυπικά το εναρκτήριο λάκτισμα για τη διαδικασία διαδοχής του, η οποία ωστόσο βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και χρόνια, από την περίοδο που ο εκλιπών ασθένησε με καρκίνο και η κατάσταση της υγείας του έβαινε επιδεινούμενη.
Η παρουσία του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, πέραν της ένδειξης σεβασμού στον Χρυσόστομο Β’, αποτελεί και μήνυμα για την παραμονή της Εκκλησίας της Κύπρου στην πλευρά του Φαναρίου, σε σχέση με την αντιπαράθεση με το Πατριαρχείο Μόσχας για την υπόθεση της Ουκρανίας.
Εξάλλου, ενδιαφέρον για τις εξελίξεις στη διαδοχή του Χρυσόστομου Β’ επιδεικνύει το ελληνικό κράτος και οι ΗΠΑ, αλλά και η Εκκλησία της Ελλάδος, λόγω των στενών δεσμών της με επισκόπους της Εκκλησίας της Κύπρου.
Το ενδιαφέρον δεν σχετίζεται με το πρόσωπο που θα διαδεχθεί τον Χρυσόστομο Β’, αλλά με τη διασφάλιση πως ο νέος Αρχιεπίσκοπος δεν θα είναι υποχείριο του Πατριαρχείου της Μόσχας και κατ’ επέκταση του ρωσικού κράτους, το οποίο ιστορικά ασκούσε έλεγχο στην Εκκλησία.
Στη γραμμή εκκίνησης
Παρά το ότι επισήμως δεν υποβάλλονται υποψηφιότητες, είναι γνωστά τα ονόματα των επισκόπων που επιδεικνύουν ενδιαφέρον για την εκλογή τους στον αρχιεπισκοπικό θρόνο.
Πρόκειται για τους μητροπολίτες, Πάφου Γεώργιο, Λεμεσού Αθανάσιο, Κωνσταντίας και Αμμοχώστου Βασίλειο, Ταμασού Ησαΐα, Καρπασίας Χριστοφόρο και Μόρφου Νεόφυτο.
Τρεις εξ αυτών που θα συγκεντρώσουν τον μεγαλύτερο αριθμό ψήφων των λαϊκών θα ενταχθούν στο «τριπρόσωπο», για να επιλεγεί τελικώς ο ένας που θα εκλεγεί αρχιεπίσκοπος από την Ιερά Σύνοδο.
Όσο και αν φαίνεται περίεργο για εκκλησιαστικές διαδικασίες, έχουν γίνει μυστικές σφυγμομετρήσεις (δημοσκοπήσεις) που δείχνουν πως οι μητροπολίτες Καρπασίας και Μόρφου έχουν λίγες πιθανότητες να είναι μεταξύ των τριών πρώτων. Οι μητροπολίες Λεμεσού και Ταμασού θεωρούνται ως οι πλέον επικρατέστεροι, ενώ την τρίτη θέση διεκδικούν οι μητροπολίτες Πάφου και Κωνσταντίας.
Κυνήγι ψηφοφόρων
Μάχη δίνεται μεταξύ του Αθανάσιου και του Ησαΐα για τις ψήφους των Ρώσων που διαμένουν κυρίως στη Λεμεσό και πρόκειται να επιλέξουν με βάση τη σχέση που έχουν οι δύο επίσκοποι με τη Ρωσία, η οποία, όπως αποδείχθηκε στην υπόθεση της Ουκρανίας, είναι στενή. Το ερώτημα είναι αν αυτοί οι άνθρωποι θα πάνε να ψηφίσουν και αν υπάρξει κατεύθυνση από το Πατριαρχείο Μόσχας.
Αρνητικός παράγοντας για αυτούς είναι οι Ουκρανοί ψηφοφόροι, οι οποίοι δραστηριοποιούνται έντονα μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και στηρίζουν κυρίως τους Κωνσταντίας Βασίλειο και Πάφου Γεώργιο.
Πληροφορίες του «Π» αναφέρουν πως το Οικουμενικό Πατριαρχείο, διακριτικά, έχει ζητήσει να μην υπάρξει παρέμβαση της Μονής Βατοπεδίου του Αγίου Όρους, λόγω της σχέσης της μονής με την Κύπρο και ιδιαιτέρως με τον Λεμεσού Αθανάσιο.
Σε άλλο επίπεδο, βρίσκονται σε εξέλιξη διαβουλεύσεις με κόμματα και επιτελεία υποψηφίων προέδρων ώστε να στηριχθούν κάποιοι ιεράρχες και βεβαίως να υπάρξει ανταπόδοση στις προεδρικές εκλογές που θα ακολουθήσουν.
Δεν αναμένεται να υπάρξει ανοιχτή στήριξη από κόμματα υπέρ υποψηφίων Αρχιεπισκόπων, αλλά είναι σίγουρο πως στελέχη κομμάτων θα εκφράσουν τις προτιμήσεις τους υπέρ κάποιων εξ αυτών.
Σε τρίτο επίπεδο διεξάγεται πραγματικός «ιερός πόλεμος» στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, με ομάδες στήριξης υποψηφίων Αρχιεπισκόπων να «ψαρεύουν» ψηφοφόρους.
Μνημόνευση Επιφάνιου
Το Σάββατο, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος θα προστεί της εξοδίου ακολουθίας και αναμένεται να μνημονεύσει τον προκαθήμενο της Εκκλησίας της Ουκρανίας Επιφάνιο. Είναι άγνωστο πΏς θα αντιδράσουν σε κάτι τέτοιο τα μέλη της Ιεράς Συνόδου που είχαν διαφωνήσει με την αναγνώριση του αυτοκεφάλου της Εκκλησίας της Ουκρανίας. Πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι κάποιοι εκ των μητροπολιτών, από τότε είχαν αρνηθεί να συλλειτουργήσουν με τον Χρυσόστομο Β’, και είναι άγνωστο αν θα επιλέξουν την ίδια στάση και κατά την παρουσία του Πατριάρχη Βαρθολομαίου.
Εικάζεται πως ίσως πρόκειται για μια ευκαιρία αποκατάστασης της ομαλότητας, καθώς ήδη κάποιοι εκ των διαφωνούντων πριν λίγο καιρό είχαν επισκεφθεί το Φανάρι και συναντήθηκαν με τον Οικουμενικό Πατριάρχη, αποδεχόμενοι σιωπηρά την ορθότητα των θέσεων του Πατριαρχείου.
Χθες ο Οικουμενικός Πατριάρχης, σε ομιλία του στην Κωνσταντινούπολη, αναφέρθηκε στην εκδημία του Χρυσοστόμου Β’, αναφέροντας πως «υπήρξε θερμός και ανυποχώρητος υπερασπιστής των απαραγράπτων δικαίων και της πανορθόδοξου ευθύνης του πανσέπτου οικουμενικού θρόνου. «Η εκδημία του αποτελεί μεγάλην απώλειαν και διά την Μεγάλην Εκκλησίαν και δι᾽ ημάς προσωπικώς, διό και αυθορμήτως απεφασίσαμεν να μεταβώμεν εις Λευκωσίαν διά να προστώμεν της εξοδίου ακολουθίας του εκλιπόντος Προκαθημένου το προσεχές Σάββατον. Είη η μνήμη Χρυσοστόμου Αρχιεπισκόπου και Παύλου Αρχιερέως αιωνία και άληστος!»
Συλλυπητήρια Μπάιντεν
Ιδιαίτερη σημασία έχει και η χθεσινή αποστολή συλλυπητήριου τηλεγραφήματος από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, στο οποίο σημειώνει ότι ο Αρχιεπίσκοπος ήταν άνθρωπος αξιοσημείωτης πεποίθησης και θάρρους, ο οποίος οδήγησε χαρισματικά την Ελληνορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου εν μέσω μίας κρίσιμης περιόδου. Ο κ. Μπάιντεν ανέφερε ακόμα ότι ο Αρχιεπίσκοπος ήταν ένας αφοσιωμένος ηγέτης, ο οποίος δε δίστασε ποτέ να μιλήσει εκ μέρους των πιο ευάλωτων ομάδων της Κύπρου, ενώ ήταν σταθερός στην προσήλωσή του για μία ειρηνική λύση της σύγκρουσης στην Κύπρο.
«Το 2014», καταλήγει το τηλεγράφημα του Προέδρου των ΗΠΑ, «είχα την τιμή να συναντηθώ με τον Αρχιεπίσκοπο στη Λευκωσία. Με είχε συγκινήσει η ευσπλαχνία του – ήταν ένας ηγέτης αφοσιωμένος στον διάλογο μεταξύ των πίστεων και στην ενότητα μεταξύ όλων των θρησκευτικών κοινοτήτων στην Κύπρο». Απηύθυνε επίσης συλλυπητήρια εκ μέρους και του ιδίου και της συζύγου του, τόσο στην Ελληνορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου, όσο και στην Κυπριακή Δημοκρατία και σε όσους ακολουθούσαν ή είχαν ευεργετηθεί από την πνευματική ηγεσία του Αρχιεπισκόπου.