Το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να επιβάλει φόρο στις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις στην ΕΕ φαίνεται απίθανο να δει ποτέ το φως της δημοσιότητας καθώς κυβερνήσεις σε όλη την ήπειρο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ετοιμάζονται να το απορρίψουν.
Ο φόρος, τον οποίο ανακοίνωσε την Τετάρτη η Πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν ως μέρος του επόμενου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ, θα συγκέντρωνε 6,8 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Η ιδέα είναι ότι θα αποτελούσε μια νέα πηγή εσόδων για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων της ΕΕ και την αποπληρωμή οφειλών από την εποχή του Covid.
Μάλιστα Γερμανία και Ολλανδία σύμφωνα με το Politico φάνηκαν να καταφέρνουν το μοιραίο πλήγμα.
«Δεν τίθεται θέμα φορολόγησης εταιρειών από την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει νομική βάση για κάτι τέτοιο», δήλωσε ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ στο Λονδίνο. «Δεν θα το κάνουμε αυτό».
Το αξιοσημείωτο επίσης σύμφωνα με το δημοσίευμα είναι ότι ο Μερτς και η Φον ντερ Λάϊεν προέρχονται από το ίδιο γερμανικό κόμμα των Χριστιανοδημοκρατών.
Εξάλου, όπως δήλωσε εκπρόσωπος της ολλανδικής κυβέρνησης «για την Ολλανδία, αυτό δεν τίθεται προς συζήτηση», επιμένοντας στην ανάγκη η ΕΕ να συρρικνώσει τον προϋπολογισμό της αντί να τον αυξήσει.
Ευρύτερες αντιδράσεις
Δεν είναι μόνο οι βόρειες χώρες της ΕΕ εκείνες που παραδοσιακά αντιτίθενται στις μεγαλύτερες δαπάνες της ΕΕ. Διπλωμάτης χώρας του Νότου, δήλωσε στο Politico ότι το σχέδιο, θα ήταν «δύσκολο» να επιβιώσει.
Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τα οποία θα έπρεπε να εγκρίνουν το σχέδιο μαζί με τις χώρες μέλη, επίσης δεν εντυπωσιάστηκαν.
Η βουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και αντιπρόεδρος της επιτροπής προϋπολογισμού, Μόνικα Χόλμαϊερ, δήλωσε ότι ο φόρος «έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις προσπάθειές μας να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών εταιρειών — ιδίως των εταιρειών μεσαίας κεφαλαιοποίησης».
«Αυτές ακριβώς είναι οι επιχειρήσεις που υποστηρίζουμε ενεργά μέσω ενός σημαντικού Ταμείου Ανταγωνιστικότητας που στοχεύει στην προώθηση της καινοτομίας, στην ενίσχυση της παραγωγικότητας και στην ενίσχυση της ΕΕ ως ελκυστικού παγκόσμιου επενδυτικού κόμβου», πρόσθεσε.
Η άποψή της έχει ιδιαίτερο βάρος, καθώς το κεντροδεξιό ΕΛΚ είναι το μεγαλύτερο κόμμα στο Κοινοβούλιο και η ισχυρότερη πολιτική ομάδα στις Βρυξέλλες. Το ΕΛΚ κυριαρχεί στο Σώμα των Επιτρόπων και η ίδια η Φον ντερ Λάϊεν είναι μέλος του.
«Πολύ κακή» ιδέα
Η ιδέα της φορολόγησης του κύκλου εργασιών αντί των κερδών είναι «πολύ κακή», δήλωσε ο Ζολτ Ντάρβας, ανώτερος συνεργάτης στο think tank Bruegel. Ένα πρόβλημα είναι ότι πλήττει τομείς με πολύ διαφορετικά περιθώρια κέρδους.
Ένα άλλο ζήτημα είναι ότι ο φόρος είναι οπισθοδρομικός, θέτοντας στο ίδιο καλάθι επιχειρήσεις με διαφορετικά οικονομικά δεδομένα. «Δεν είναι σωστό, απλώς δεν είναι δίκαιο», είπε ο Ντάρβας. «Είναι πιθανώς η χειρότερη επιλογή».
Πολλοί επίσης διαφώνησαν με το γεγονός ότι φαίνεται εκ διαμέτρου αντίθετο με τον στόχο της βιομηχανικής ανταγωνιστικότητας. Η Φον ντερ Λάιεν έχει καταστήσει την «ανταγωνιστικότητα» το εμβληματικό επιχείρημα της δεύτερης θητείας της και ο φόρος επί των εταιρειών είναι ένα πολιτικά δύσκολο εγχείρημα, ειδικά στο Βερολίνο.
Η Γερμανία διέρχεται μια περίοδο οικονομικής στασιμότητας μετά από μια διετή ύφεση. Η οικονομική ύφεση αναγκάζει την κυβέρνηση να επανεξετάσει πλήρως τη δημοσιονομική πολιτική της εν μέσω ενός εμπορικού πολέμου με τις ΗΠΑ, θέτοντας σε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο το οικονομικό της μοντέλο που βασίζεται στις εξαγωγές.
Αξιωματούχοι του υπουργείου Οικονομικών είχαν ήδη προειδοποιήσει ότι η εκτίμησή τους για τα έσοδα του προϋπολογισμού της ΕΕ θα εξαρτηθεί από τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει λογική για τον φόρο. Εταιρείες τόσο από την Ευρώπη όσο και από τρίτες χώρες επωφελούνται από το εμπόριο εντός του μπλοκ, και όπως το έθεσε ο Γάλλος νομοθέτης Φαμπιέν Κέλερ από την φιλελεύθερη ομάδα Renew, «αυτό συνδέεται άμεσα με ένα δημόσιο αγαθό της ΕΕ: την ενιαία αγορά. Χωρίς την ΕΕ, δεν υπάρχει απρόσκοπτο εμπόριο στη μεγαλύτερη ενιαία αγορά στον κόσμο».
Αλλά με τόσο έντονη αντίθεση από τα κράτη μέλη και τους νομοθέτες, ο προτεινόμενος φόρος της Φον ντερ Λάιεν έχει ελάχιστες ελπίδες να επιβιώσει στην τρέχουσα μορφή του.