Αν και ο Ουμπέρτο Έκο υπερθεμάτιζε πως τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις, η επικείμενη συνάντηση ανάμεσα στον Αμερικανό Πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ και το Ρώσο ομόλογό του, Βλαντιμίρ Πούτιν την Παρασκευή στην Αλάσκα καθίσταται, εκ των πραγμάτων, το γεγονός του καλοκαιριού, αν όχι της χρονιάς, σε περίπτωση που η πολυπόθητη συνάντηση δρομολογήσει το οριστικό τέλος της σύγκρουσης στην Ουκρανία. Ωστόσο, οι προσδοκίες μεταξύ Ουάσιγκτον, Μόσχας και Κιέβου παραμένουν συγκρατημένες, καθώς η ρωσική αντεπίθεση εξελίσσεται αιματηρά για τον ουκρανικό πληθυσμό τους τελευταίους μήνες, γεγονός που έχει ωθήσει τον Ντόναλντ Τραμπ σε αυστηρά τελεσίγραφα, αλλά και στην απειλή για νέες δευτερογενείς κυρώσεις.
Παρόλα αυτά, ο Λευκός Οίκος επιχείρησε για μια ακόμη φορά, με την πέμπτη κατά σειρά επίσκεψη του Αμερικανού απεσταλμένου … στη Μόσχα, να διερευνήσει το ενδεχόμενο επίλυσης του Ουκρανικού, καθώς σε περίπτωση επιτυχίας του εγχειρήματος ο «Πλανητάρχης» θα έχει τονώσει το διεθνές του προφίλ, εγγράφοντας στο ενεργητικό του μια επιτυχία ικανή της απονομής ακόμη και του Βραβείου Νόμπελ.
Την ίδια ώρα, ωστόσο, Παρίσι, Λονδίνο, Βερολίνο και Βρυξέλλες βρίσκονται σε «κόκκινο συναγερμό» καθώς ο αποκλεισμός του Ουκρανού Προέδρου, Βολοντιμίρ Ζελένσκι από τη συνάντηση, αλλά και το «ασαφές» προσώρας σχέδιο για την κατάπαυση του πυρός, εγείρουν ερωτηματικά και ανασφάλεια ως προς τις εγγυήσεις ασφαλείας.
Ειδοποιός διαφορά
Παρότι ο Ουκρανός Πρόεδρος, Βολοντιμίρ Ζελένσκι, ήταν ενήμερος για το διαμεσολαβητικό εγχείρημα του Αμερικανού Προέδρου, καθώς τον ενημέρωσε ο ίδιος τηλεφωνικά, όπως και κορυφαίους Ευρωπαίους ηγέτες τις τελευταίες ημέρες, εντούτοις τυχόν ανταλλαγή ή παραχώρηση εδαφών προς τη Ρωσία θα σημάνει πλήρη μεταβολή του μεταπολεμικού στάτους στην Ευρώπη, συνθήκη που οι Ευρωπαίοι ηγέτες κατέστησαν σαφές προς τον Αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς ότι δεν μπορεί να γίνει ανεκτός ερήμην τους.
Το γεγονός, πάντως, ότι ο Ντόναλντ Τραμπ κατέστησε κοινωνούς της ειρηνευτικής προσπάθειάς του τόσο το Κίεβο, όσο και τις περισσότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες συνιστά, κατά τους περισσότερους αναλυτές, μια πρώτη και ισχυρή μετατόπιση στη στρατηγική του για την Ουκρανία, αφήνοντας στη λήθη μονομερείς πρωτοβουλίες.
Άλλωστε, ο 47ος Πρόεδρος των ΗΠΑ δεν έχει κρύψει την απογοήτευσή του το τελευταίο χρονικό διάστημα για το ναυάγιο των συνομιλιών στο Ουκρανικό, το οποίο απέδωσε στη ρωσική πλευρά, παρά τις διαχρονικά καλές, προσωπικές σχέσεις του με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Αυτός υπήρξε και ο λόγος, για τον οποίο απηύθυνε αυστηρό τελεσίγραφο προς τη Μόσχα για κατάπαυση του πυρός, απειλώντας με δευτερογενείς κυρώσεις τις χώρες που αγοράζουν κατά κόρον ρωσικό πετρέλαιο, δηλαδή δασμούς που θα αγγίζουν και το 100%, θέτοντας στο στόχαστρο την Κίνα και την Ινδία. Η σκλήρυνση της στάσης Τραμπ απέναντι στη Μόσχα ώθησε, σύμφωνα με άλλες πηγές, τον Ρώσο Πρόεδρο στη διατύπωση αιτήματος για συνάντησή του με τον Αμερικανό ομόλογό του, κατά την τρίωρη συνάντηση που είχε στα μέσα της εβδομάδας με τον Στιβ Γουίτκοφ. Ήδη, λίγες ώρες μετά τη συνάντηση, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ επέβαλε πρόσθετο δασμό 25% στην Ινδία ως τιμωρία για τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου, σύμφωνα με έγγραφο που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα του Λευκού Οίκου.
Καχυποψία και κυρώσεις
Με δεδομένο ότι το νέο τελεσίγραφο Τραμπ εξέπνευσε στα τέλη της εβδομάδας, μια διμερής συνάντηση ανάμεσα στον «Πλανητάρχη» και τον Βλαντιμίρ Πούτιν θα μπορούσε να κατευνάσει την οργή του Λευκού Οίκου για την απροθυμία του Κρεμλίνου να θέλει οριστικό τέλος στην πολεμική σύρραξη. Μόνο που αυτή τη φορά ο Ντόναλντ Τραμπ φέρεται περισσότερο υποψιασμένος, ενώ ο Βολοντιμίρ Ζελένσκι έσπευσε να υπογραμμίσει το στοιχείο της πιθανής παραπλάνησης ως κίνητρο του ραντεβού, περιγράφοντας ότι θα προηγηθούν δύο διμερείς συναντήσεις (ΗΠΑ – Ρωσίας), για να ακολουθήσει και μια τριμερής με τη συμμετοχή του, κρίνοντας από το αποτέλεσμα των μέχρι τώρα συνομιλιών.
Παρόλα αυτά, ο Λευκός Οίκος δεν έχει αποκλείσει κατηγορηματικά την παρουσία Ζελένσκι στη συνάντηση της Αλάσκας, για την οποία πιέζουν τόσο Γαλλία, Γερμανία, Βρετανία και Βρυξέλλες, όσο και 8 χώρες της Βόρειας Ευρώπης που τάχθηκαν με κοινό κείμενό τους υπέρ της Ουκρανίας.
Σε κάθε περίπτωση, για το Κίεβο ο Ρώσος Προέδρος αποβλέπει σε έναν διπλωματικό ελιγμό, αν και «κλειδί» για τον κ. Ζελένσκι εξακολουθεί να αποτελεί η «οικονομία του πολέμου», εκτιμώντας ότι η Μόσχα δεν θα δείξει ειλικρινή διάθεση υπαναχώρησης, όσο χρηματοδοτεί τις επιχειρήσεις από τον τζίρο των ορυκτών καυσίμων. Πάντως, για το Κίεβο αυτή τη φορά «φαίνεται ότι η Ρωσία τείνει πλέον περισσότερο προς μια εκεχειρία», όπως σχολίασε ο Βολοντιμίρ Ζελένσκι, αν και το ζήτημα της εφαρμογής ουσιαστικών οικονομικών κυρώσεων προς τη Ρωσία επανέφερε εμφατικά μέσα στο Σαββατοκύριακο ο Γερμανός Καγκελάριος, Φρίντριχ Μέρτς.
Η παγίδα του Πούτιν
Σε κάθε περίπτωση, τα σχόλια του Αμερικανού Προέδρου περί «μεγάλης προόδου» ως προς τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία δεν παραγράφουν την καταδίκη του απέναντι στις «αηδιαστικές» αεροπορικές επιδρομές της Μόσχας στο Κίεβο. Υπό αυτό το πρίσμα, ακόμη και στο ενδεχόμενο που ο Βλαντιμίρ Πούτιν επιλέξει και πάλι το δρόμο των καθυστερήσεων, δεν αποκλείεται ο Λευκός Οίκος να επιδιώξει επί της αρχής μερική κατάπαυση του πυρός, ιδίως των αεροπορικών επιδρομών που πλήττουν αμάχους, ως ένα πρώτο βήμα εκκίνησης μιας ουσιαστικής ειρηνευτικής διαδικασίας.
Σε μια τέτοια περίπτωση, το ηγετικό προφίλ, αλλά και η δημόσια εικόνα του θα γνώριζαν κατακόρυφη άνοδο, αναζωογονώντας το τρωθέν κύρος των ΗΠΑ, στο διεθνές σύστημα. Πολύ περισσότερο, όταν η τελευταία Σύνοδος Κορυφής μεταξύ των ηγετών των ΗΠΑ και της Ρωσίας έλαβε χώρα στη Γενεύη το 2021 επί ημερών Τζο Μπάιντεν, ενώ έκτοτε οι δύο ηγέτες δεν έχουν συναντηθεί ποτέ από την έναρξη της δεύτερης θητείας του Ντόναλντ Τραμπ.
Κοινή συνισταμένη για τους αναλυτές εξακολουθεί να παραμένει μια διττή ευκαιρία, καθώς αν ο Ρώσος Πρόεδρος εγκαταλείψει την τακτική των καθυστερήσεων, θα μπορούσε να αναθερμάνει τη βασική, στρατηγική του διεκδίκηση για την Ουκρανία, η οποία υπερβαίνει το ποσοστό κατοχής εδαφών της χώρας. Δεν αποτελεί, εξάλλου, μυστικό ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν επιθυμεί την επιστροφή της Ουκρανίας στη ρωσική σφαίρα επιρροής, τη δέσμευση για εξαίρεσή της από τυχόν διεύρυνση του ΝΑΤΟ, αλλά και περιορισμό της ακτίνας της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας στις χώρες του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Σε μια πιο προωθημένη ομπρέλα διεκδικήσεων, το Κρεμλίνο θα καλοέβλεπε μια νέα κυβέρνηση στο Κίεβο, πιο φιλική προς τη Ρωσία, αλλά και την αποστρατικοποίηση των τεσσάρων «προσαρτημένων» ουκρανικών περιοχών, των περιοχών Ντόνετσκ, Λουχάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια, καθώς και της προσαρτημένης, από το 2014, Κριμαίας.
Κατά το Politico, «άλλοι όροι περιλαμβάνουν την απαγόρευση της συμμετοχής της Ουκρανίας σε οποιεσδήποτε στρατιωτικές συμμαχίες, περιορισμό στο μέγεθος του ουκρανικού στρατού, την υιοθέτηση της ρωσικής ως επίσημης γλώσσας και την άρση των διεθνών κυρώσεων κατά της Ρωσίας». Πάντως, η προσάρτηση του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ φαίνεται να αποτελούν μια πρώτη γραμμή διαπραγμάτευσης για τη Μόσχα, η οποία επιχειρεί την αναγνώριση της κατοχής, χωρίς, να παρέχει προς στιγμήν ένα σαφές σχέδιο ως προς την κατάπαυση του πυρός.
Ως αντίδωρα, το Κρεμλίνο θα μπορούσε να θέσει στο τραπέζι των διεκδικήσεων την επικαιροποίηση της πυρηνικής επιτροπής, αλλά και ένα διμερές, οικονομικό deal με τον Ντόναλντ Τραμπ, γνωρίζοντας εκ των προτέρων τη ροπή του «Πλανητάρχη» σε αυτού του είδους τις εντυπωσιακές συμφωνίες.
Σύμφωνα με το Axios, το Κρεμλίνο δεν μπορεί να παραβλέψει το γεγονός ότι τυχόν δευτερογενείς δασμοί ύψους 100% σε χώρες που αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο, θα είχαν μεγάλες επιπτώσεις στις παγκόσμιες αγορές πετρελαίου και για την Κίνα και την Ινδία, οι οποίες τώρα φαίνονται αρκετά έτοιμες στο να διεξάγουν απευθείας εμπορικές συνομιλίες με τις ΗΠΑ. Την ίδια στιγμή, ο πρώην Ρώσος Πρωθυπουργός, Ντμίτρι Μεντβέντεφ χαρακτήρισε το «παιχνίδι των τελεσιγράφων» του Τραμπ ως «βήμα προς τον πόλεμο», σύμφωνα με τα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης, εκφράζοντας τη σκληρή γραμμή του Κρεμλίνου, αλλά και ένα κομμάτι της ρωσικής κοινωνίας, που παρακολουθεί μια ατελέσφορη σύγκρουση επί τρεισήμισι χρόνια.
Win win
Με αυτά τα δεδομένα, και μόνο η επιστροφή στην εικόνα μιας χειραψίας ανάμεσα στους ηγέτες των δύο «πλανητικών ηγεμόνων» θα μπορούσε να λειτουργήσει ενισχυτικά για τα εσωτερικά τους ακροατήρια, όταν και ο Ντόναλντ Τραμπ συμπιέζεται από την πληθωριστική κρίση, αλλά και την ακραία πόλωση στην αμερικανική πολιτική σκηνή.
Στο πλαίσιο αυτό, για αρκετούς αναλυτές «ο Τραμπ είναι απαραίτητος για να επιτύχει τους όρους της Ρωσίας», όπως και το αντίστροφο, καθώς το Κρεμλίνο έσπευσε να στείλει ορισμένα «σήματα» για την Ουκρανία, όπως δήλωσε μετά την συνάντησή του με τον Βλαντιμίρ Πούτιν ο Αμερικανός απεσταλμένος του Λευκού Οίκου.
Σχέδιο Β
Ήδη, με την εκκίνηση των προετοιμασιών για τη συνάντηση της Αλάσκας, η ρωσική χρηματιστηριακή αγορά σημείωσε άνοδο άνω του 5%, με τον κύριο δείκτη MOEX να φτάνει στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο μηνών, ενώ το ρούβλι έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο δύο εβδομάδων έναντι του δολαρίου ΗΠΑ και του κινεζικού γιουάν, όπως σημείωσε το Reuters, αν και Ρώσοι μπλόγκερς, όπως ο Γιούρι Ποντόλιακα, διαβάζουν πίσω από την επικείμενη συνάντηση ένα «αριστοτεχνικό διπλωματικό παιχνίδι», με τον Ποντόλιακα να επισημαίνει πως «φαίνεται ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν κατάφερε να στριφογυρίσει τον Τραμπ σε ένα «καρουζέλ διαπραγματεύσεων».
Ταυτόχρονα, η απειλή των δευτερογενών κυρώσεων των ΗΠΑ «κλείδωσε» την επίσκεψη του Βλαντιμίρ Πούτιν στα τέλη Αυγούστου στην Ινδία, η οποία έπεται της Κίνας, αφού το Πεκίνο συνιστά τον μεγαλύτερο εισαγωγέα ρωσικού πετρελαίου, με αγορές αξίας 62,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων πέρυσι. Για το λόγο αυτό, ο Λευκός Οίκος διατηρεί στο συρτάρι το διακομματικό νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Γερουσία, το οποίο θα επιβάλλει δασμούς έως και 500% στις χώρες που συνεχίζουν να εισάγουν ρωσική ενέργεια. Άλλωστε, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει δημόσια ότι εξετάζει «πολύ έντονα» το ενδεχόμενο να εγκρίνει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, το οποίο έχει κερδίσει έδαφος στο Καπιτώλιο, κρατώντας πλέον σοβαρές επιφυλάξεις για τις πραγματικές προθέσεις του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Πηγή: protothema.gr