Η ιδέα της Koμισιόν για το «τείχος κατά των drones» παρουσιάζει ρωγμές πριν καν αναχαιτίσει τον πρώτο Ρώσο «εισβολέα». Ετσι περιγράφει το Politico τη διάσταση απόψεων που καταγράφεται εντός της Ε.Ε. για το σχέδιο των Βρυξελλών, την ώρα που οι παρενοχλήσεις ευρωπαϊκών κρατών τείνουν τα γίνουν καθημερινό φαινόμενο.
Μετά τα περιστατικά σε Πολωνία, Ρουμανία, Δανία και Νορβηγία, ακολούθησε χθες τη νύχτα και η Γερμανίa, με ένα απο μεγαλύτερα και κομβικότερα αεροδρόμια της χώρας (αλλά και γενικότερα της Ευρώπης), αυτό του Μονάχου, να κλείνει για αρκετές ώρες.
Πολέμιοι και υπερασπιστές
Η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν προ ημερών ανακοίνωσε το σχέδιο για «τείχος κατά των drones». Ωστόσο, τόσο το όνομα όσο και η ιδέα προκαλούν αντιδράσεις, αναφέρει το Politico και εξηγεί:
Για τις χώρες της Βαλτικής και την Πολωνία, ακούγεται σαν μια λογική απάντηση σε μια κλιμακούμενη έκτακτη ανάγκη. Αλλά χώρες που βρίσκονται πιο μακριά από τη Ρωσία, εκφράζουν επιφυλάξεις ή και ευθείες αντιρρήσεις: ανησυχούν για τη σκοπιμότητα και το κόστος του σχεδίου, το πώς θα ενταχθεί στα στρατιωτικά σχέδια της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ, καθώς και το αν συνιστά παρέμβαση των Βρυξελλών στην εθνική αμυντική πολιτική της κάθε χώρας.
«Τα drones και τα αντι-drones είναι η προτεραιότητα», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν στους δημοσιογράφους την Πέμπτη, από τη Σύνοδο της Κοπεγχάγης. «Αλλά πρέπει να είμαστε σαφείς: Δεν υπάρχει τέλειο τείχος για την Ευρώπη, μιλάμε για σύνορα 3.000 χιλιομέτρων, πιστεύετε ότι είναι απολύτως εφικτό; Η απάντηση είναι «όχι»», πρόσθεσε.
Ο Επίτροπος Αμυνας Αντριους Κουμπίλιους, πρώην πρωθυπουργός της Λιθουανίας, έσπευσε να το υπερασπιστεί. Είπε ότι το αρχικό σχέδιο για την αντιμετώπιση των drones που καλύπτουν την Πολωνία και τις χώρες της Βαλτικής θα κοστίσει περίπου 1 δισ. ευρώ και ότι η δημιουργία δυνατοτήτων ανίχνευσης θα μπορούσε να γίνει σε λιγότερο από ένα χρόνο.
Ωστόσο, παραδέχτηκε ότι το να το χαρακτηρίσει κανείς «τείχος» μπορεί να στείλει λανθασμένα μηνύματα. «Δεν θα ήταν μια νέα Γραμμή Μαζινό», είπε γλαφυρά, αναφερόμενος στις γαλλικές αμυντικές οχυρώσεις που η Γερμανία παρέκαμψε με επιτυχία στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Υπάρχουν επίσης ανησυχίες ότι η Κομισιόν μπορεί να υπόσχεται πολλά, αλλά να χάνει τη μεγάλη εικόνα.
«Ελπίζω κανείς να μην το εκλάβει ως μια εύκολη λύση στα αμυντικά μας προβλήματα», δήλωσε η Χάνα Νόιμαν, Γερμανίδα ευρωβουλευτής των Πρασίνων και μέλος της Επιτροπής Ασφάλειας και Άμυνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. «Ενα τείχος από μη επανδρωμένα αεροσκάφη δεν θα μας προστατεύσει από κυβερνοεπιθέσεις, ούτε θα βοηθήσει στην αεράμυνα, την παραγωγή πυρομαχικών ή τα βαθύτερα ζητήματα γύρω από τις δομές λήψης αποφάσεων και τους κανόνες εμπλοκής», πρόσθεσε.
Η διάσταση απόψεων που καταγράφεται δεν είναι προβληματική μόνο στη θεωρία, αλλά και στην πράξη: Οι Βρυξέλλες, μαζί με τα κράτη της πρώτης γραμμής, θέλουν να χρησιμοποιήσουν χρήματα της Ε.Ε. Για να συμβεί αυτό, πρέπει να συμφωνήσουν όλα τα κράτη – μέλη, εξηγεί το Politico.
Το δημοσίευμα εστιάζει επίσης στις επιφυλάξεις των χωρώ του Νότου, που υποστηρίζουν ότι τα ευρωπαϊκά αμυντικά έργα θα πρέπει να ωφελήσουν ολόκληρο το μπλοκ, όχι μόνο την ανατολική πλευρά του. Παραπέμπει στις δηλώσεις της Τζόρτζια Μελόνι, αλλά και του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος χθες από την Κοπεγχάγη ανέφερε πως «οποιοδήποτε σχέδιο άμυνας θα συμπεριλαμβάνει όλα τα σύνορα της Ευρώπης».
Εκφράζοντας τον αντίλογο ο Φινλανδός πρωθυπουργός Πέτερι Ορπο, δήλωσε στο Politico: «Eχουμε δείξει αλληλεγγύη τις τελευταίες δύο δεκαετίες, για παράδειγμα, στην Covid, στην οικονομία, στη μετανάστευση. Τώρα είναι η ώρα να δείξουμε αλληλεγγύη στην ασφάλεια», ήταν το μήνυμά του.
Ωστόσο, αναφέρει το δημοσίευμα, ο διχασμός ήταν πλήρως εμφανής στην Κοπεγχάγη, τόσο δημόσια όσο και κεκλεισμένων των θυρών. Μέσα στην αίθουσα, ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς καταδίκασε το σχέδιο με «πολύ σκληρούς» όρους, σύμφωνα με Ευρωπαίο διπλωμάτη.
Πανάκριβοι πύραυλοι έναντι φθηνών drones
Παρά τις διαφωνίες σχετικά με το εύρος — καθώς και την ονομασία — του ευρωπαϊκού «τείχους», δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ε.Ε. πρέπει να βελτιώσει την ικανότητά της να αποκρούει ρωσικά drones. Κι αυτό διότι, όπως αναφέρει δημοσίευμα του Politico, η Ε.Ε. σήμερα δεν διαθέτει την τεχνολογία ανίχνευσης που θα της έδινε τη δυνατότητα να εντοπίζει με ευκολία τα UAV.
Χαρακτηριστικό είναι ότι στην Πολωνία τον περασμένο μήνα τα αεροσκάφη του ΝΑΤΟ που κατέρριψαν τα ρωσικά drones χρησιμοποίησαν πυραύλους εκατομμυρίων δολαρίων. Τα ρωσικά drones που καταρρίφθηκαν, αντίθετα, κοστίζουν περίπου 10.000 δολάρια το καθένα.
Συμφωνία, αλλά…
Παρότι στη σύνοδο κορυφής στην Κοπεγχάγη εκφράστηκαν αντιρρήσεις, τελικά οι ηγέτες της Ε.Ε. αποδέχτηκαν τις προτάσεις της Κομισιόν για την άμυνα, συμπεριλαμβανομένου του τείχους «drone wall» — πράγμα που σημαίνει ότι το σχέδιο αναμένεται να προχωρήσει. Ωστόσο, οι λεπτομέρειες σχετικά με το χρονοδιάγραμμα, το κόστος και τις δυνατότητες μένει να εξειδικευτούν.
Παράλληλα είναι πιθανό να τροποποιηθεί και η ονομασία του προγράμματος. Την Τετάρτη, η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέττε Φρεντέρικσεν, μίλησε για ένα «ευρωπαϊκό πλέγμα μέτρων κατά των drones». Οταν ρωτήθηκε από έναν δημοσιογράφο γιατί δεν χρησιμοποίησε τον όρο «drone wall», απάντησε: «Δεν με ενδιαφέρει πραγματικά η ονομασία, αρκεί να λειτουργεί».
Η ενίσχυση των αντι-drone πολιτικών είναι εύλογη σε μια περίοδο που η Ρωσία θέτει σε δοκιμασία τις αμυντικές ικανότητες του ΝΑΤΟ. Ωστόσο, τα μέτρα αυτά δεν θα μπορούσαν να εκληφθούν ως πανάκεια, ειδικά στο σενάριο μιας πολεμικής κλιμάκωσης.
«Ενα τείχος κατά των drones μπορεί να λειτουργήσει σε περιφερειακό επίπεδο, δηλαδή στις χώρες της Βαλτικής μπορείς να χτίσεις μια στατική άμυνα», δήλωσε ο Κρίστιαν Μιόλινγκ, αναλυτής άμυνας και διευθυντής στο Ιδρυμα Bertelsmann. «Αν θέλεις, όμως, να κερδίσεις, πρέπει να στοχεύσεις αλλού: στη διοίκηση, τις εφοδιαστικές και παραγωγικές δυνατότητες».
Τα κράτη της πρώτης γραμμής δεν έχουν αυταπάτες ότι το «drone wall» αρκεί για να αποτραπεί μια ρωσική επίθεση. «Φυσικά, είμαστε ρεαλιστές. Δεν περιμένουμε, για παράδειγμα ότι ένα τείχος από drones στα σύνορά μας που θα εξαλείψει κάθε απειλή», δήλωσε ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ. «Αν κάποιος αναζητά 100% εγγυήσεις ασφάλειας, δεν θα πετύχει κάτι. Εμείς, ως ΝΑΤΟ, ως Ευρώπη, πρέπει να αναζητήσουμε μεθόδους που θα μεγιστοποιούν την ασφάλειά μας».