Για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή συνεδρίασε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, βάζοντας στο επίκεντρο την πολιτική και ανθρωπιστική πορεία της Συρίας. Η αναπληρώτρια ειδική απεσταλμένη του ΟΗΕ για τη Συρία, Νατζάτ Ροτσντί, ενημέρωσε το Συμβούλιο Ασφαλείας ότι η χώρα βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, υπογραμμίζοντας ότι η επίσκεψή της στη Δαμασκό ανέδειξε «το τεράστιο εύρος των προκλήσεων και την ανάγκη για μια πραγματικά, χωρίς αποκλεισμούς, πολιτική μετάβαση».
Μετά από «πέντε δεκαετίες δικτατορίας και δεκατέσσερα χρόνια πολέμου», σημείωσε, η Συρία επιχειρεί να χτίσει μια νέα εποχή, αλλά αντιμετωπίζει τρομακτικές δυσκολίες στην τήρηση δεσμεύσεων για συμπερίληψη, λογοδοσία και ανοικοδόμηση.
Η κ. Ροτσντί χαιρέτισε την υιοθέτηση του Ψηφίσματος 2799 από το Συμβούλιο, επισημαίνοντας ότι η άρση ορισμένων κυρώσεων αποτελεί «ένα σημαντικό βήμα προς την επανένταξη της Συρίας στη διεθνή κοινότητα». Τόνισε επίσης τις πρόσφατες αμερικανικές αποφάσεις για ειδικές εξαιρέσεις από τη νομοθεσία «Caesar», αλλά επέμεινε ότι οι «υποχρεωτικές δευτερογενείς κυρώσεις» παραμένουν «καθοριστικό εμπόδιο για την ανοικοδόμηση και την αναζωογόνηση της κατεστραμμένης συριακής οικονομίας».
Κατήγγειλε ότι οι ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις συνεχίζονται «κατά σοβαρή παραβίαση της κυριαρχίας της Συρίας», ζητώντας πλήρη τήρηση της Συμφωνίας Αποχώρησης των Δυνάμεων του 1974 και καλώντας το Συμβούλιο να «αναλάβει τις ευθύνες του». Σε επίπεδο ασφάλειας, επεσήμανε επίμονες εντάσεις στη Ντέιρ Εζ-Ζορ και τη Σουέιντα, την παρουσία τρομοκρατικών ομάδων και την ανάγκη για «ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση του τομέα ασφάλειας και αξιόπιστα προγράμματα αφοπλισμού, αποστράτευσης και επανένταξης» .
Τόνισε τη σημασία μιας συμμετοχικής συνταγματικής διαδικασίας και αξιόπιστου σχεδιασμού για τις μελλοντικές εκλογές, σημειώνοντας ότι η πολιτική συμπερίληψη που έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα πρέπει να είναι «το δάπεδο και όχι το ταβάνι της μετάβασης».
Στο ανθρωπιστικό σκέλος, η Λίζα Ντότεν (OCHA) τόνισε ότι 6 εκατομμύρια άνθρωποι χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια. Προειδοποίησε ότι η ανασφάλεια και οι κατεστραμμένες υποδομές επιτείνουν τις δυσκολίες. Περισσότεροι από 180.000 άνθρωποι, ανέφερε, παραμένουν εκτοπισμένοι στη Σουέιντα και τις γύρω περιοχές, ενώ ελλείψεις καυσίμων, κατεστραμμένα σχολεία και αποδυναμωμένες υπηρεσίες επιβαρύνουν την καθημερινότητα.
Η κ. Ντότεν επισήμανε την αύξηση των επιστροφών, με «πάνω από 1,2 εκατομμύρια πρόσφυγες» και «1,9 εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένους» να επιστρέφουν, αν και πολλοί αντιμετωπίζουν ελλείψεις τροφίμων, έλλειψη εισοδήματος, ενώ τα σπίτια τους έχουν καταστραφεί. Έκανε ειδική αναφορά στα παιδιά, τονίζοντας ότι 3.200 παιδιά υπέστησαν σοβαρές παραβιάσεις την περίοδο 2022-2024 και ότι 25.000 παιδιά παραμένουν σε καταυλισμούς όπως το Αλ-Χολ, όπου επικρατούν εξαιρετικά επισφαλείς συνθήκες.
Η μόνιμη αντιπρόσωπος της Ελλάδας πρέσβης Αγ. Μπαλτά, στην τοποθέτηση της καλωσόρισε τη διεξαγωγή της Πρώτης Ημέρας Διαλόγου από την ΕΕ, σε συντονισμό με την συριακή κοινωνία των πολιτών και την μεταβατική κυβέρνηση στη Δαμασκό, τονίζοντας ότι «θα ήταν κάτι αδιανόητο πριν από έναν χρόνο».
Επανέλαβε το ελληνικό αίτημα για μια πολιτική μετάβαση στη Συρία χωρίς αποκλεισμούς και για πλήρη σεβασμό της κυριαρχίας, ανεξαρτησίας και εδαφικής ακεραιότητάς της. «Αυτό θα διασφαλίσει τη σταθερή, νόμιμη και βιώσιμη ανάκαμψη της χώρας» τόνισε.
Ανέδειξε το τεράστιο ανθρωπιστικό κόστος για τη χώρα, μετά από χρόνια εμφύλιας σύγκρουσης, κυρίως για τα παιδιά και υπογράμμισε ότι η Συρία θα μπορέσει να «γυρίσει σελίδα» μόνο όταν αποδοθεί πλήρως λογοδοσία και εφαρμοστεί η μεταβατική δικαιοσύνη, ανοίγοντας τον δρόμο για την ανοικοδόμηση.
Υποστήριξε επίσης τον καθοριστικό ρόλο του ΟΗΕ και τη μετεγκατάσταση του Γραφείου του ειδικού απεσταλμένου από τη Γενεύη στη Δαμασκό.
Ο Σύρος μόνιμος αντιπρόσωπος, πρέσβης Ιμπραχίμ Ολαμπί, που συμμετείχε στη συνεδρίαση, ανέδειξε μια σειρά επιτευγμάτων που σημείωσε η Συρία τόσο σε εσωτερικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Τόνισε ότι η χώρα «προχωρά προς το κράτος δικαίου», με ενέργειες του υπουργείου Δικαιοσύνης και του υπουργείου Εσωτερικών και «την έναρξη δημόσιων δικών, ανοιχτών στα κατάλοιπα του πρώην καθεστώτος». Παράλληλα, αναφέρθηκε στη σταθερή πρόοδο της ανάκαμψης, σημειώνοντας ότι «για πρώτη φορά μετά από πάνω από μία δεκαετία, η ηλεκτροδότηση στη Δαμασκό και το Χαλέπι είναι αδιάλειπτη».
Σε διεθνές επίπεδο, υπογράμμισε ότι ο μήνας αυτός χαρακτηρίστηκε από «ιστορικές επισκέψεις και σημαντικές συναντήσεις με ηγέτες και αξιωματούχους», ενώ ανέφερε ότι «η σημαία μας κυματίζει πλέον πάνω από τις πρεσβείες μας στην Ουάσιγκτον και το Λονδίνο». Επισήμανε επίσης την ένταξη της Συρίας στον Παγκόσμιο Συνασπισμό κατά του DAESH, ως επιβεβαίωση της «δέσμευσής της στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας».
Ωστόσο, κατήγγειλε ότι παρά τη «διευρυμένη διεθνή συναίνεση» υπέρ της σταθερότητας της Συρίας, το Ισραήλ εξακολουθεί να προβαίνει σε «επιθετικές πολιτικές και συστηματικές παραβιάσεις της Συμφωνίας Απεμπλοκής του 1974». Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτές περιλαμβάνουν «εισβολές, στρατιωτικά φυλάκια στην ουδέτερη ζώνη επιδρομές, αυθαίρετες συλλήψεις πολιτών, αναγκαστικό εκτοπισμό, καταστροφή περιουσιών». Αναφερόμενος στην πρόσφατη περιοδεία του Ισραηλινού πρωθυπουργού, έκανε λόγο για «προκλητική περιοδεία» που «συμβολίζει την συνεχιζόμενη επιθετικότητα του Ισραήλ».
Η συριακή κυβέρνηση, σημείωσε, παραμένει δεσμευμένη σε «ειρηνικές διπλωματικές λύσεις, όχι στην αντιπαράθεση», επαναλαμβάνοντας ότι η Συρία «δεν αποτελεί απειλή για καμία χώρα της περιοχής». Κάλεσε εκ νέου το Συμβούλιο Ασφαλείας να λάβει «άμεσα και αποφασιστικά μέτρα» για να τερματιστούν οι παραβιάσεις και να εφαρμοστούν τα σχετικά ψηφίσματα.
Κλείνοντας, ο κ. Ολαμπί διαβεβαίωσε ότι η Συρία «επαναβεβαιώνει το αμετακίνητο κυριαρχικό δικαίωμα της επί όλης της επικράτειάς της» και ότι ο λαός της έχει επιδείξει «ανθεκτικότητα και ακλόνητη αποφασιστικότητα». Προανήγγειλε ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ θα δει σύντομα «ένα έθνος που σηκώνεται από τις πληγές του» και υποσχέθηκε ότι σε έναν χρόνο θα παρουσιάζει επιτεύγματα «που αγγίζουν τα όρια του θαυμαστού».
Από την πλευρά του, ο μόνιμος αντιπρόσωπος του Ισραήλ, πρέσβης Ντάνι Ντάνον, τόνισε μεταξύ άλλων ότι «το Ισραήλ έχει υποχρέωση απέναντι στους Δρούζους αδελφούς και αδελφές μας. Δείξτε μας ότι η Συρία είναι έτοιμη για πραγματική αλλαγή με πράξεις, όχι με συνθήματα».
Ο κ. Ντάνον πρόσθεσε ότι «είναι αδύνατο να μιλάμε για μια «νέα Συρία» όταν οι Δρούζοι, οι Χριστιανοί και οι Αλαουίτες υφίστανται σφαγές. Η αλλαγή αποδεικνύεται με πράξεις: με το να σταματήσουν οι δολοφονίες και με την προστασία των μειονοτήτων».
Στο τέλος της συνεδρίασης, ο Σύρος μόνιμος αντιπρόσωπος έλαβε εκ νέου τον λόγο απαντώντας στον Ισραηλινό ομόλογό του ότι «έχουμε ήδη αποδείξει την αξία μας στους Σύρους, στην περιοχή μας και στους συμμάχους μας, κάνει το ίδιο και το Ισραήλ;».
Κατηγόρησε το Ισραήλ ότι «έχει πλήξει τη Συρία περισσότερες από 1.000 φορές» ενώ η Δαμασκός απάντησε «με αιτήματα για διπλωματία» και «χωρίς κανένα σημάδι επιθετικότητας προς το Ισραήλ». Ευχαρίστησε τις ΗΠΑ για τον ρόλο τους, σημειώνοντας ότι η Συρία «έχει συμμετάσχει εποικοδομητικά» στις συνομιλίες και «αναμένει από το Ισραήλ να κάνει το ίδιο».
Τόνισε επίσης ότι η κοινότητα των Δρούζων «αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της Συρίας» και ότι υπάρχουν «υπουργοί Δρούζικης καταγωγής» και προειδοποίησε ότι οι ισραηλινές ανησυχίες μπορεί να εξελιχθούν σε «αυτοεκπληρούμενη προφητεία», εξηγώντας ότι «όταν προσπαθήσαμε να προσεγγίσουμε τον νότο για να ελέγξουμε την κατάσταση, βομβαρδιστήκαμε». Υπογράμμισε ότι για να προστατευθεί η περιοχή, «πρέπει να επιτευχθεί μια συμφωνία ασφαλείας».
Ο Ισραηλινός μόνιμος αντιπρόσωπος απάντησε μεταξύ άλλων ότι «το Ισραήλ δεν θα επιτρέψει την παρουσία πολιτοφυλακών στα σύνορα του».
«Υπογράψαμε ειρηνευτικές συμφωνίες με την Αίγυπτο, την Ιορδανία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μαρόκο, το Μπαχρέιν και το Σουδάν. Αν είναι θέλημα του Αλλάχ, θα υπογράψουμε ειρηνευτική συμφωνία και με τη Συρία. Πρέπει όμως να αντιμετωπίσουμε τα ζητήματα της ασφάλειας και της ασφάλειας των μειονοτήτων στη Συρία» τόνισε.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ