Απογοητευτικό μήνυμα προς την αγορά έστειλε η τελευταία δημοπρασία δέσμευσης δυναμικότητας για τον Κάθετο Διάδρομο Φυσικού Αερίου, καθώς δεν καταγράφηκε καμία συμμετοχή από πλευράς χρηστών. Η εξέλιξη αυτή ήρθε σε μια περίοδο κατά την οποία οι προσδοκίες ήταν ενισχυμένες, τόσο λόγω της προσθήκης νέων πυλών εισόδου μη ρωσικού αερίου όσο και εξαιτίας των σεναρίων για αυξημένες ροές προς την Ουκρανία ενόψει χειμώνα.
Παρά τη γεωπολιτική στήριξη που συνοδεύει το έργο και τον ρόλο που θα μπορούσε να διαδραματίσει ως εναλλακτική όδευση ενεργειακής ασφάλειας για την Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη, στελέχη της αγοράς επισημαίνουν ότι, στην παρούσα φάση, ο Κάθετος Διάδρομος παραμένει ακριβός και περιορισμένα ανταγωνιστικός. Οι σωρευτικές χρεώσεις διαμετακόμισης στα επιμέρους εθνικά συστήματα –από την Ελλάδα έως την Ουκρανία– ανεβάζουν το τελικό κόστος σε επίπεδα που δυσκολεύονται να ανταγωνιστούν καθιερωμένες διαδρομές τροφοδοσίας.
Καθοριστικός παράγοντας είναι ο έντονος ανταγωνισμός από τη βόρεια όδευση. Η Πολωνία, αξιοποιώντας την εγγύτητά της με την Ουκρανία και τις ανεπτυγμένες υποδομές LNG και αγωγών, εμφανίζεται σαφώς πιο ελκυστική ως προς το κόστος παράδοσης. Παράλληλα, και η Λιθουανία μέσω του τερματικού LNG στη Βαλτική διεκδικεί μερίδιο, προσφέροντας ποσότητες σε συχνά χαμηλότερες τιμές σε σχέση με τη νοτιοανατολική διαδρομή.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η μηδενική συμμετοχή στη δημοπρασία εκλαμβάνεται από την αγορά όχι ως συγκυριακό γεγονός, αλλά ως ένδειξη ενός βαθύτερου, δομικού προβλήματος κόστους. Ενδεικτικό είναι ότι ακόμη και το Route 1 με αφετηρία τη Ρεβυθούσα, το οποίο σε προηγούμενους γύρους είχε απορροφήσει σημαντική δυναμικότητα, αυτή τη φορά δεν προσέλκυσε ενδιαφέρον.
Η εικόνα αυτή εντείνει τον προβληματισμό, ιδίως αν ληφθούν υπόψη οι προσδοκίες για σύναψη συμβολαίων προμήθειας προς την Ουκρανία, όπως εκείνα που είχαν συνδεθεί με τη ΔΕΠΑ και τη Naftogaz. Προς το παρόν, πάντως, οι εμπορικοί παίκτες εμφανίζονται επιφυλακτικοί, αναμένοντας χαμηλότερα κόστη και μεγαλύτερη κανονιστική απλοποίηση. Όπως σημειώνουν πηγές της αγοράς, η διέλευση από πολλαπλά εθνικά συστήματα μεταφοράς με διαφορετικά τιμολόγια και ρυθμιστικά καθεστώτα επιβαρύνει σημαντικά το τελικό προϊόν.
Το συμπέρασμα είναι ότι ο Κάθετος Διάδρομος χρειάζεται ακόμη χρόνο και παρεμβάσεις για να εξελιχθεί σε βιώσιμη εμπορικά επιλογή. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η πρόσφατη σύσταση task force με πρωτοβουλία του ΥΠΕΝ, με στόχο την επανεξέταση των χρεώσεων, τη μείωση της ρυθμιστικής πολυπλοκότητας και τη διαμόρφωση πιο ανταγωνιστικών όρων που θα επιτρέψουν στην αγορά να στηρίξει έμπρακτα το εγχείρημα.