Στα θεσμικά κενά αλλά και στις προκλήσεις που προκαλεί η κρίση στην οργάνωση και την λειτουργία της ΕΕ, κοινώς στην θεσμική θωράκιση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος αναφέρθηκε εκτενώς στην ομιλία του, στην συνδιάσκεψη του ευρωπαϊκού οργανισμού δημοσίου δικαίου στα Λεγραινά, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος.
Ακολουθεί ολόκληρη η ομιλία του ΠτΔ:
«Η όλη πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσα στην δίνη της βαθειάς παγκόσμιας οικονομικής κρίσης αναδεικνύει, μεταξύ άλλων, και τα μεγάλα θεσμικά κενά στο πεδίο οργάνωσης και λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος.
Θεσμικά κενά, τα οποία λειτουργούν αρνητικώς, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής έννομης τάξης, από την μια πλευρά για την Ευρωπαϊκή Δημοκρατική Αρχή και, από την άλλη, γι' αυτό τούτο το Ευρωπαϊκό Κράτος Δικαίου, μ' έμφαση στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Κράτος Δικαίου. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Δημόσιου Δικαίου, ως Διεθνής Οργανισμός με συγκεκριμένη αποστολή ως προς την υπεράσπιση της εφαρμογής του Δημόσιου Δικαίου στον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο, μπορεί -και πρέπει να του δοθεί αυτή η δυνατότητα- να συμβάλλει τα μέγιστα στην μέσω της κανονιστικής ενίσχυσης του Ευρωπαϊκού Δημόσιου Δικαίου αντιμετώπιση των ως άνω θεσμικών κενών του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος. Και τούτο διότι το Ευρωπαϊκός Οργανισμός Δημόσιου Δικαίου, ως εκ της προμνημονευόμενης αποστολής του, είναι σε θέση να προσφέρει τις υπηρεσίες του προκειμένου να επιδιωχθούν και να επιτευχθούν οι εξής, καθοριστικής σημασίας για την Ευρωπαϊκή Ενοποίηση, τέσσερις στόχοι:
I. Πρώτον, ο στόχος της πλήρους και συνεπούς εφαρμογής των διατάξεων του πρωτογενούς ευρωπαϊκού δικαίου, οι οποίες αφορούν την δόμηση του Κράτους Δικαίου και, κυρίως, του Κοινωνικού Κράτους Δικαίου. Διότι είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο, το οποίο επιβεβαιώνει ολοένα και πιο εμφαντικά η νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης -χαρακτηριστικές είναι οι αποφάσεις του ιδίως σχετικά με την οργάνωση και λειτουργία του Eurogroup και τις αρμοδιότητες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας- πώς μεγάλο μέρος των προμνημονευόμενων κενών ως προς την Ευρωπαϊκή Δημοκρατική Αρχή και το Ευρωπαϊκό Κράτος Δικαίου οφείλονται όχι τόσο στην έλλειψη των κατάλληλων ρυθμίσεων αλλά πολύ περισσότερο στην μη πλήρη εφαρμογή των ήδη ισχυουσών ρυθμίσεων του πρωτογενούς ευρωπαϊκού δικαίου.
II. Δεύτερον, ο στόχος της εναρμόνισης της όσο το δυνατόν μεγαλύτερης σύγκλισης του Δημόσιου Δικαίου των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έτσι ώστε να επιτευχθεί τελικώς η απαιτούμενη αρμονική διάδραση μεταξύ του Δημόσιου Δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Δημόσιου Δικαίου των κρατών-μελών. Τούτο καθίσταται τόσο περισσότερο αναγκαίο, όσο κατά την πάγια νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης πηγή, και μάλιστα καίριας σημασίας, του ευρωπαϊκού δικαίου -άρα πηγή της ευρωπαϊκής έννομης τάξης- είναι και οι γενικές αρχές που απορρέουν από τις κοινές στα κράτη-μέλη συνταγματικές παραδόσεις. Τέτοιες γενικές αρχές έχουν συναχθεί ως τώρα από τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ιδίως στα πεδία υπεράσπισης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, μ' έμφαση στα Κοινωνικά Δικαιώματα, κατά συνέπεια στο Κοινωνικό Κράτος Δικαίου.
III. Τρίτον, ο στόχος της τροποποίησης του πρωτογενούς Ευρωπαϊκού Δημόσιου Δικαίου -όπου τούτο καθίσταται αναγκαίο λόγω και των ραγδαίων εξελίξεων στην πλήρως πλέον παγκοσμιοποιημένη οικονομία και τεχνολογία- προκειμένου να καταστεί αποτελεσματική η υπεράσπιση της Ευρωπαϊκής Δημοκρατικής Αρχής και του Ευρωπαϊκού Κράτους Δικαίου έναντι νέων κινδύνων, που κατ' αποτέλεσμα θέτουν εμπόδια στην όλη πορεία της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης. Νέων κινδύνων οι οποίοι είναι τόσο περισσότερο διαβρωτικοί, όσο εκδηλώνονται, κατά κανόνα, υποδορίως και είναι σχεδόν αδύνατο ν' ανιχνευθούν εγκαίρως.
IV. Τέταρτον, ο στόχος της κατάλληλης προετοιμασίας των προς ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση κρατών. Προετοιμασίας, η οποία αφορά κατ' εξοχήν την προσαρμογή της έννομης τάξης τους -κυρίως κατά το σκέλος της εκείνο που αφορά το Δημόσιο Δίκαιο- προς το όλο ευρωπαϊκό δίκαιο. Με άλλες λέξεις ο στόχος αυτός σχετίζεται αμέσως με την απαιτούμενη προετοιμασία των προς ένταξη κρατών για την εκ μέρους τους πλήρη «απορρόφηση» του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου, η οποία συνιστά conditio sine qua non ως προς την τελική ευόδωση της ενταξιακής διαδικασίας.
Υπό τα δεδομένα αυτά η σημερινή συνάντησή μας, που διεξάγεται με πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Δημόσιου Δικαίου, αποτελεί και ένα είδος προετοιμασίας των θέσεων, τις οποίες πρέπει να αναπτύξουμε και να υποστηρίξουμε στην Σύνοδο των μη εκτελεστικών Προέδρων της Δημοκρατίας των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Μάλτα, στις 14 και 15 του τρέχοντος Σεπτεμβρίου. Υπενθυμίζεται ότι η θεματική της Συνόδου αυτής συνδέεται ευθέως με τους στόχους που προεκτέθηκαν. Και τούτο διότι μεγάλο τμήμα της θεματικής αυτής αφορά τα Θεμελιώδη Δικαιώματα του Ανθρώπου και ιδίως τα Δικαιώματα που εκπορεύονται από ένα πραγματικό Κοινωνικό Κράτος Δικαίου, το οποίο συνιστά υπαρξιακό, κυριολεκτικώς, θεσμικό και πολιτικό μέγεθος της ευρωπαϊκής έννομης τάξης αλλά και του συνόλου του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού».