Με μυστική ψηφοφορία στο σημερινό Eurogroup, που ξεκινά στις 16:00 (ώρα Ελλάδας) στις Βρυξέλλες, θα αναδειχθεί ο νέος πρόεδρος του οργάνου, μετά την απρόσμενη παραίτηση του Πασκάλ Ντόναχιου για να αναλάβει θέση στην Παγκόσμια Τράπεζα.
Η αναμέτρηση μεταξύ του Έλληνα υπουργού Οικονομικών Κυριάκου Πιερρακάκη και του Βέλγου υπουργού Προϋπολογισμού και αντιπροέδρου της κυβέρνησης Βίνσεντ βαν Πέτεγκεμ ξεπερνά τα όρια μιας απλής διαδοχής, αποκτώντας ευρύτερη πολιτική και γεωπολιτική διάσταση.
Παρότι το Eurogroup δεν εμπλέκεται άμεσα στη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, η έκβαση της ψηφοφορίας εκτιμάται ότι θα επηρεάσει τις ευρωπαϊκές συζητήσεις για τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία – ένα ζήτημα που αγγίζει άμεσα το Βέλγιο και με ευρύτερες προεκτάσεις στη λειτουργία της ΕΕ.
Η διαδικασία και οι υποψήφιοι
Και οι δύο διεκδικητές, ο 42χρονος Κ. Πιερρακάκης και ο 45χρονος Β. βαν Πέτεγκεμ, προέρχονται από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, με αποτέλεσμα η αναμέτρηση να λαμβάνει χαρακτηριστικά εσωτερικής κόντρας εντός της μεγαλύτερης πολιτικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Ο νέος πρόεδρος χρειάζεται τουλάχιστον 11 ψήφους από τους 20 υπουργούς της ευρωζώνης. Η διαδικασία γίνεται με απόλυτη μυστικότητα, χωρίς ανακοίνωση ενδιάμεσων αποτελεσμάτων. «Η τελετουργία θυμίζει κονκλάβιο», αναφέρει πηγή του Συμβουλίου, περιγράφοντας υπουργούς που σηκώνονται διαδοχικά και ρίχνουν το ψηφοδέλτιό τους σε κάλπη μέσα στη σιωπή. Εφόσον δεν υπάρξει πλειοψηφία στον πρώτο γύρο, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται έως ότου προκύψει νικητής, με το ενδεχόμενο αποχώρησης υποψηφίων μεταξύ των γύρων ανοιχτό.
Το προφίλ του Βίνσεντ βαν Πέτεγκεμ
Ο Βέλγος πολιτικός μπαίνει στην κούρσα με ισχυρή θεσμική εμπειρία. Έχει διατελέσει υπουργός Οικονομικών και προήδρευσε το 2024 του Ecofin κατά την περίοδο της βελγικής προεδρίας. Στην επιστολή της υποψηφιότητάς του επικαλείται την ικανότητά του να γεφυρώνει διαφορετικές πολιτικές θέσεις και δεσμεύεται για ενίσχυση της διαφάνειας στο Eurogroup. Η ατζέντα του εστιάζει στην ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης και στη δημοσιονομική πειθαρχία.
Ωστόσο, η στάση του Βελγίου στην αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, ιδιαίτερα σε σχέση με τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, αποτελεί πολιτικό βαρίδι που ενδέχεται να επηρεάσει σημαντικά τη στήριξή του.
Η υποψηφιότητα του Κυριάκου Πιερρακάκη
Από την άλλη, ο Κ. Πιερρακάκης φέρει ένα διαφορετικό αφήγημα: μια Ελλάδα που από σύμβολο κρίσης μετατρέπεται σε παράδειγμα μετασχηματισμού. Παρά το σύντομο διάστημα στο υπουργείο Οικονομικών, έχει ήδη χτίσει ευρωπαϊκό προφίλ από τη θητεία του στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, όπου καθιέρωσε το gov.gr και οδήγησε την ψηφιακή μετάβαση της χώρας.
Τα ισχυρά ακαδημαϊκά διαπιστευτήριά του και η διεθνής αναγνώρισή του, ιδιαίτερα από τα γερμανικά μέσα, ενισχύουν τη θέση του. Η πλατφόρμα του δίνει έμφαση στην ολοκλήρωση της ένωσης κεφαλαιαγορών, την προώθηση του ψηφιακού ευρώ και τον καλύτερο συντονισμό των ευρωπαϊκών οικονομικών πολιτικών.
Οι αριθμοί και οι συσχετισμοί
Το ΕΛΚ συγκεντρώνει 6–7 ψήφους, γεγονός που καθιστά αναγκαίες συμμαχίες με τους Σοσιαλιστές, το Renew Europe και μικρότερα κράτη. Το αποτέλεσμα θα κριθεί από διακομματικές ισορροπίες και πιθανές μετατοπίσεις στον δεύτερο ή τρίτο γύρο, όπως έχει δείξει και το ιστορικό προηγούμενο των εκλογών του Eurogroup.
Οι γεωγραφικές διαιρέσεις παίζουν επίσης ρόλο. Η ελληνική υποψηφιότητα φαίνεται να συγκεντρώνει θετικές προδιαθέσεις από Νότο και Γαλλία, ενώ πολλές ανατολικοευρωπαϊκές χώρες δυσανασχετούν με τη στάση του Βελγίου, στοιχείο που δυνητικά ενισχύει τον Έλληνα υπουργό. Αντίθετα, οι σκανδιναβικές και δημοσιονομικά αυστηρές χώρες πιθανότατα θα κοιτάξουν προς Βαν Πέτεγκεμ.
Το πολιτικό κλίμα και η τελική ευθεία
Βελγικά μέσα όπως το VRT συνδέουν την εκλογή με τις εσωτερικές πολιτικές εντάσεις στις Βρυξέλλες και το ζήτημα των ρωσικών κεφαλαίων, ενώ δεν προβάλλουν σαφείς προβλέψεις.
Από τις επαφές στις Βρυξέλλες προκύπτει ότι η ενότητα της ΕΕ δεν απειλείται, αλλά το αποτέλεσμα θα στείλει σαφές πολιτικό μήνυμα. Ο Πιερρακάκης εμφανίζεται πιο δυναμικός και προσανατολισμένος στην καινοτομία, ενώ ο Βαν Πέτεγκεμ στηρίζεται στην εμπειρία του.
Δεν αποκλείεται, μάλιστα, ένας από τους δύο να αποσυρθεί λίγο πριν τον τελικό γύρο ώστε να επιτευχθεί ομοφωνία.
Η ψηφοφορία, πέρα από προσωπική αναμέτρηση, θα λειτουργήσει ως ένδειξη εμπιστοσύνης, κατεύθυνσης και πολιτικής πίεσης εντός της ευρωζώνης — και οι ερμηνείες θα αρχίσουν αμέσως μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος.