«Ο Σίσι δεν πρόκειται να διακινδυνέψει της σχέσεις αδελφοσύνης και συνεργασίας Ελλάδας - Αιγύπτου», ανέφερε χαρακτηριστικά ο υφυπουργός Εξωτερικών Τάσος Χατζηβασιλείου σε ότι αφορά το ζήτημα που έχει τεθεί με την Μονή του Όρου Σινά, τονίζοντας παράλληλα ότι «ο Αιγύπτιος πρόεδρος θα τηρήσει τις δημόσιες δεσμεύσεις που έκανε στην Αθήνα στις 7 Μαίου, κατά τη συνάντηση που είχε με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη».
Όπως επεσήμανε ο κ. Χατζηβασιλείου, ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, που μεταβαίνει αύριο στο Κάιρο, επικεφαλής μεγάλης ελληνικής ομάδας θα επιδιώξει να ολοκληρωθεί η εκκρεμής Συμφωνία που είχε συζητήσει η Ελλάδα με την Αίγυπτο πριν μεσολαβήσει η δικαστική απόφαση ενώ επιτέθηκε στην Αντιπολίτευση καταλογίζοντας της ανευθυνότητα.
Κατά τη συζήτηση, για την κύρωση δύο διεθνών συμβάσεων για τους πρόσφυγες και το μεταναστευτικό, στις αρμόδιες επιτροπές της Βουλής, ο Υφυπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε και στο θέμα της Μονής Σινά, επικρίνοντας αρχικά την στάση της Αντιπολίτευσης, η οποία όπως είπε, «έσπευσε να αναλύσει μία δικαστική πολυσέλιδη απόφαση προτού καλά- καλά αυτή εκδοθεί».
«Η Αντιπολίτευση ήταν αυτή που έσπευσε ουσιαστικά, πριν διαβάσει τα κείμενα, να τοποθετηθεί με ανευθυνότητα και να βγάλει πύρινους λόγους εναντίον της κυβέρνησης.
Η Συμφωνία και η δικαστική απόφαση είναι περίπου 160 σελίδες. Πρόκειται για ένα πολυσύνθετο, τεχνικό κείμενο, στα αραβικά, με εξαιρετικά σύνθετες νομικές σκέψεις. Το πλήρες κείμενο μας ήρθε μόλις την Παρασκευή και εξακολουθεί η ενδελεχής επεξεργασία του από τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Εξωτερικών με την καθοδήγηση του κ. Γεραπετρίτη.
Προκύπτει ότι η απόφαση αυτή κάνει δεκτή την έφεση της Μονής σχετικά με την νόμιμη κατοχή όλων των λατρευτικών χώρων από την Μονή και το διηνεκές θρησκευτικό δικαίωμα εν καταβίωση των ελληνοορθόδοξων μοναχών. Ωστόσο, δεν αναφέρει η απόφαση αυτή, μέχρι σήμερα, ιδιοκτησία της Μονής επί λατρευτικών χώρων. Αναφέρει ότι η Μονή δεν έχει καθαρή ιδιοκτησία σε πέριξ λατρευτικούς χώρους και προφανώς δεν ισχύουν τα όσα ανεύθυνα ακούστηκαν την περασμένη εβδομάδα περί έξωσης των μοναχών και δήμευση της περιουσίας της Μονής», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Χατζηβασιλείου και συμπλήρωσε:
«Ο κ. Γεραπετρίτης μεταβαίνει αύριο στο Κάιρο, επικεφαλής μιας μεγάλης ελληνικής ομάδας με στελέχη και από άλλα υπουργεία, όπως πολιτισμού, παιδείας, και θα επιδιώξει να ολοκληρωθεί η εκκρεμής Συμφωνία που είχε συζητήσει η Ελλάδα με την Αίγυπτο για το ζήτημα αυτό, πριν μεσολαβήσει η δικαστική απόφαση».
«Καμία άλλη κυβέρνηση, όπως η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, δεν έχει επιδείξει τέτοια σπουδή και τέτοια υπεύθυνη ενασχόληση με τα ζητήματα της ιστορικής Μονής του Όρου Σινά, που αποτελεί ένα φάρο του ορθόδοξου κόσμου για όλους μας. Θα έλεγα να περιμένουμε να δούμε τι θα συμβεί στις συζητήσεις και να υπενθυμίσω ότι ο ίδιος ο κ. Σίσσυ κατά την παραμονή του στην Αθήνα στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, στις 7 Μαίου, ανέλαβε δημόσιες δεσμεύσεις για το καθεστώς και την προστασία της Μονής Σινά και είμαι βέβαιος θα το κάνει. Δεν θα ήθελε να διακινδυνέψει την σχέση αδελφοσύνης και θετικής συνεργασίας με την Αθήνα», κατέληξε ο κ. Χατζηβασιλείου.
«Υπερβολική η ελληνική αντίδραση»
Η αιγυπτιακή οπτική, όπως την αποτυπώνουν τα αιγυπτιακά μέσα ενημέρωσης και συγκεκριμένα η εφημερίδα Al Rai και το δίκτυο Al Jazeera Mubasher, παρουσιάζει μια διαφορετική ανάγνωση. Σύμφωνα με τα ΜΜΕ της χώρας, το ζήτημα δεν είναι θρησκευτικό ή αντικείμενο αντιπαράθεσης, αλλά απόδειξη της εθνικής κυριαρχίας και της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς της Αιγύπτου.
Το Al Jazeera Mubasher παρουσιάζει την απόφαση ως νομικά βάσιμη, που διαφυλάσσει την αιγυπτιακή κυριαρχία και την πνευματική σημασία της Μονής. Απορρίπτει τις ελληνικές ανησυχίες περί «απειλής» για τη Μονή ως υπερβολικές και υποκινούμενες από πολιτικές σκοπιμότητες. Τονίζει δε ότι η Αίγυπτος διαχρονικά σέβεται την ιερότητα της Μονής, ενώ ταυτόχρονα προστατεύει το εθνικό της συμφέρον και την ανάπτυξη της περιοχής.
Το δικαίωμα χρήσης και η ιδιοκτησία
Η αιγυπτιακή κυβέρνηση, όπως σημειώνει η Al Rai, θεωρεί την απόφαση ως νομική κατοχύρωση της δημόσιας περιουσίας και ως επισφράγιση της κρατικής κυριαρχίας στην περιοχή του Σινά. Η ίδια η απόφαση αναγνωρίζει το δικαίωμα των μοναχών να χρησιμοποιούν τη Μονή και τους θρησκευτικούς χώρους, απορρίπτοντας ωστόσο οποιαδήποτε απαίτηση για ιδιοκτησιακή αναγνώριση. Από την πλευρά του Καΐρου, ερμηνεύεται ότι αυτό αποτελεί σεβασμό στην ιστορική αποστολή του μοναστηριού, αλλά και διαφύλαξη της εθνικής ακεραιότητας.
Η ανάπτυξη της περιοχής και το έργο «Μεγάλη Μεταμόρφωση»
Η Αίγυπτος βλέπει την ευρύτερη περιοχή του Σινά ως πεδίο για τουριστική ανάπτυξη και πνευματική προβολή. Το έργο «Μεγάλη Μεταμόρφωση», που προσελκύει επενδύσεις ύψους 4 δισεκατομμυρίων αιγυπτιακών λιρών, αποτελεί, σύμφωνα με την Al Rai, μια ευκαιρία για την ενίσχυση του θρησκευτικού τουρισμού, χωρίς να θίγεται η μοναστική ζωή. Το Κάιρο εμφανίζεται αποφασισμένο να προχωρήσει σε έργα που θα σέβονται το περιβάλλον, θα βελτιώνουν την ποιότητα ζωής και θα ενισχύουν την οικονομία, διατηρώντας ταυτόχρονα το καθεστώς της Μονής ως παγκόσμιου μνημείου.
Αιγυπτιακές ανησυχίες για τις ελληνικές αντιδράσεις
Απέναντι στις ελληνικές ανησυχίες που έχουν διατυπωθεί, η αιγυπτιακή πλευρά, μέσα από το ρεπορτάζ της Al Rai, κάνει λόγο για «υπερβολικές αντιδράσεις». Οι αιγυπτιακές αρχές αποδίδουν την ένταση σε πολιτικούς και οικονομικούς λόγους, σημειώνοντας πως η απόφαση του δικαστηρίου δεν υπονομεύει τη θρησκευτική λειτουργία του μοναστηριού. Αντίθετα, υποστηρίζουν ότι αναγνωρίζει για πρώτη φορά τη νομική του θέση, διασφαλίζοντας τα δικαιώματα των μοναχών. Το Al Jazeera Mubasher από την πλευρά του, στηλιτεύει τον «υπερβολικό τόνο» της ελληνικής πλευράς, βλέποντας πολιτικά κίνητρα πίσω από τις αντιδράσεις.
Ιστορικές μνήμες και προηγούμενα παραδείγματα
Το Al Jazeera Mubasher επίσης μετέδωσε ανάλυση που υπογραμμίζει την αιγυπτιακή οπτική, συνδέοντάς την με την κυριαρχία, το εθνικό συμφέρον και τις ιστορικές μνήμες προηγούμενων κρίσεων σε άλλα μοναστήρια. Η Al Rai τονίζει ότι η αιγυπτιακή θέση έχει διαμορφωθεί από ιστορικές εμπειρίες με μοναστήρια που επεκτάθηκαν χωρίς επίσημες άδειες. Τα προηγούμενα γεγονότα στα μοναστήρια Αμπού Φάνα και Αγίου Μακαρίου έχουν ενισχύσει την αποφασιστικότητα του κράτους να διασφαλίσει την κυριαρχία του, αποφεύγοντας τετελεσμένα γεγονότα.
Παρά την εμμονή του Καΐρου να διατηρήσει την ιδιοκτησία της γης, οι Αιγύπτιοι αξιωματούχοι επαναλαμβάνουν, όπως σημειώνεται από την Al Rai, ότι δεν τίθεται θέμα περιορισμού της θρησκευτικής ζωής. Η Μονή θεωρείται «πολύτιμος θησαυρός της Αιγύπτου», με την ιστορική της βιβλιοθήκη, την Εκκλησία της Μεταμόρφωσης και την άμεση σύνδεσή της με τον τόπο όπου, σύμφωνα με την παράδοση, ο Μωυσής έλαβε τις Δέκα Εντολές.
Η αιγυπτιακή οπτική, όπως διατυπώνεται μέσα από τις σελίδες της εφημερίδας, επιμένει ότι το κράτος θα συνεχίσει να τιμά και να προστατεύει τη μοναστική ζωή, αλλά δεν θα δεχτεί πίεση που θα αμφισβητεί τη νομιμότητα της δικαστικής απόφασης. Το Κάιρο δηλώνει ότι η Μονή Σινά αποτελεί και θρησκευτικό μνημείο και κομμάτι της αιγυπτιακής κυριαρχίας – και οι δύο αυτές όψεις θα προστατευθούν με κάθε κόστος.