Η κλιμάκωση των ρωσικών επιθέσεων και η στρατιωτική ενίσχυση της Ευρώπης υπογραμμίζουν την εντεινόμενη γεωπολιτική ένταση και την ανάγκη για ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, τόσο σε επίπεδο στρατιωτικής ετοιμότητας όσο και στην αντιμετώπιση υβριδικών απειλών, όπως κυβερνοεπιθέσεις, παραπληροφόρηση και πιέσεις σε κρίσιμες υποδομές.
Σε μια Ευρώπη που αντιλαμβάνεται ολοένα και πιο καθαρά ότι δεν μπορεί πλέον να στηρίζεται άνευ όρων στις Ηνωμένες Πολιτείες για την ασφάλειά της, η Γαλλία επιχειρεί να καλύψει το κενό, φιλοδοξώντας να εξελιχθεί σε πυλώνα στρατηγικής αυτονομίας της ηπείρου.
Την ανάγκη δημιουργίας ενός «στρατιωτικού Σένγκεν», που θα επιτρέπει την απρόσκοπτη μετακίνηση στρατευμάτων και στρατιωτικού εξοπλισμού εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπογραμμίζει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με φόντο τον αυξημένο κίνδυνο ασφάλειας μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Η πρωτοβουλία της Κομισιόν για τη δημιουργία κοινών ευρωπαϊκών αμυντικών «flagships», με αιχμή ένα πανευρωπαϊκό σύστημα αντιμετώπισης μη επανδρωμένων αεροσκαφών, συναντά ισχυρές αντιστάσεις.
Η συζήτηση για ένα «SAFE 2» εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο πρωτοβουλιών της ΕΕ για την ενίσχυση της κοινής ευρωπαϊκής άμυνας, την αύξηση της παραγωγικής ικανότητας της αμυντικής βιομηχανίας και τη μείωση της εξάρτησης από τρίτες χώρες σε κρίσιμους τομείς ασφάλειας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέφρασε την ανησυχία της για την τάση των κρατών-μελών να προκρίνουν εθνικές προμήθειες αντί κοινών, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού μηχανισμού SAFE, ο οποίος διαθέτει συνολικά 150 δισεκατομμύρια ευρώ για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας.
Η προειδοποίηση του Μερτς είναι σαφής: η Ευρώπη πρέπει να είναι σε θέση να υπερασπιστεί τον εαυτό της, ανεξάρτητα από τις μελλοντικές γεωπολιτικές προτεραιότητες της Ουάσινγκτον.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επαναβεβαίωσε ότι η υποστήριξη προς την Ουκρανία και η ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας είναι πλέον από τις κυρίαρχες προτεραιότητες της στρατηγικής της, στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων εντάσεων με τη Ρωσία και των νέων γεωπολιτικών προκλήσεων.
Ο Ανώτατος Συμμαχικός Διοικητής Ευρώπης, Αλέξους Γκρίνκεβιτς, δήλωσε ότι η Ευρώπη μπορεί να διατηρήσει την ασφάλειά της ακόμα και με μειωμένη παρουσία αμερικανικών στρατευμάτων στο έδαφός της, παρά τις ενστάσεις και την ανησυχία που εκφράζονται σε ορισμένες στρατιωτικές και πολιτικές ηγεσίες.
Ο Έλλην Υπουργός προέβη στην ακόλουθη δήλωση: «Θα συζητήσουμε σήμερα μαζί με τους συναδέλφους, στο επίπεδο του Συμβουλίου Υπουργών Άμυνας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το ζήτημα της αμυντικής ετοιμότητας της Ευρώπης, της προστασίας του κοινού μας ευρωπαϊκού χώρου. Σε αυτή τη συζήτηση η Ελλάδα έχει να προσφέρει.
Τα μεγάλα ευρωπαϊκά κράτη εκμεταλλεύτηκαν επί δεκαετίες το «μέρισμα ειρήνης» μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. Οι αμυντικές δαπάνες μειώθηκαν, ο αριθμός στρατιωτών και αρμάτων έπεσε κατακόρυφα και η κοινωνική διάθεση για στράτευση υποχώρησε.
«Κλειδώνει» η ελληνική λίστα με τα αμυντικά προγράμματα για τα οποία η Αθήνα θα διεκδικήσει πόρους μέσω του κανονισμού SAFE, όπως αναφέρει η Καθημερινή.
Το πακέτο στρατιωτικής κινητικότητας και ο οδικός χάρτης μετασχηματισμού της αμυντικής βιομηχανίας αποτελούν κρίσιμα βήματα για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων απειλών ασφαλείας που αντιμετωπίζει η Ευρώπη, ιδίως μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Εάν μια χώρα της ΕΕ δεχτεί επίθεση, πόσος χρόνος θα πρέπει να απαιτείται για να επιτρέψουν τα άλλα κράτη μέλη να περάσουν στρατεύματα και εξοπλισμός από τα σύνορά τους για να παράσχουν ενισχύσεις; Ένα νέο σχέδιο θα μπορούσε να περιορίσει το χρονικό διάστημα.
Στις επόμενες ημέρες η Ελλάδα πρόκειται να καταθέσει τη λίστα των προγραμμάτων που επιθυμεί να εντάξει στο ευρωπαϊκό αμυντικό πρόγραμμα SAFE, με συνολική χρηματοδότηση 790 εκατομμυρίων ευρώ.
