Η αποκάλυψη της ιστοσελίδας Nordic Monitor, που επιβεβαιώθηκε από τουρκικά και διεθνή μέσα ενημέρωσης, για την πρόθεση της Τουρκίας να υπογράψει μνημόνιο καθορισμού θαλάσσιων ζωνών με τη Συρία, έρχεται να προστεθεί σε μια μακρά αλυσίδα κινήσεων της Άγκυρας με στόχο την εδραίωση ενός ιδιότυπου «θαλάσσιου Lebensraum» (ζωτικού χώρου) στην Ανατολική Μεσόγειο.
Σύμφωνα με αναλυτές της Hürriyet, της Milliyet, αλλά και διεθνών μέσων, όπως το Euronews, το σχέδιο αυτό αποτελεί τη φυσική συνέχεια του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου του 2019, το οποίο παραβιάζει κατάφωρα το Δίκαιο της Θάλασσας και αγνοεί την επήρεια ελληνικών νησιών. Η κυβέρνηση Ερντογάν θεωρεί ότι, εφόσον κατάφερε να επιβάλει τετελεσμένα με τη Λιβύη, μπορεί να κάνει το ίδιο με την τζιχαντιστική Συρία αλ Τζολάνι, ο οποίος ελέγχεται από την Άγκυρα.
Οι περισσότεροι αναλυτές συμφωνούν ότι η Άγκυρα επιδιώκει τέσσερις βασικούς στόχους:
1)Να νομιμοποιήσει de facto τις θαλάσσιες αξιώσεις της απέναντι σε Ελλάδα, Κύπρο και Αίγυπτο, προβάλλοντας «συμφωνίες» με την σημερινή ηγεσία της Συρίας.
2)Να αποκτήσει πρόσβαση σε ενεργειακούς πόρους ή τουλάχιστον να εμποδίσει την αξιοποίησή τους από τρίτες χώρες (Ισραήλ, Αίγυπτος, Κύπρος).
3)Να εξουδετερώσει τον EastMed και άλλα ενεργειακά projects που παρακάμπτουν την Τουρκία.
4)Να εδραιώσει τον ρόλο της ως περιφερειακής δύναμης που συνομιλεί με όλους: Μόσχα, Τεχεράνη, Άραβες, αλλά και τη Δύση.
Η τουρκική φιλοερντογανική εφημερίδα Yeni Şafak έχει υποστηρίξει, ότι ο «οδικός χάρτης», για τον καθορισμό ΑΟΖ με τη διοίκηση αλ Τζολάνι, θα βασιστεί στο προηγούμενο με τη Λιβύη. Η Άγκυρα θεωρεί ότι, ενισχύοντας το de facto καθεστώς οικονομικά και στρατιωτικά, θα αποσπάσει παραχωρήσεις στον καθορισμό των θαλασσίων ζωνών δημιουργώντας νέα τετελεσμένα!
Σύμφωνα με την ισραηλινή εφημερίδα Haaretz και το δίκτυο i24NEWS, το Τελάρο Αβίβ παρακολουθεί με ανησυχία τις τουρκικές κινήσεις, καθώς οποιαδήποτε «γραμμή ΑΟΖ» Άγκυρας–τζιχαντιστικής διοίκησης θα μπορούσε να υπονομεύσει ισραηλινά συμφέροντα στην περιοχή μεταξύ Κύπρου και Λεβάντε. Αναλυτές του Institute for National Security Studies εκτιμούν, ότι το Ισραήλ θα εντείνει τις ενεργειακές του συμμαχίες με Ελλάδα και Κύπρο, για να απομονώσει την Άγκυρα, ενώ διπλωματικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι η Τουρκία «επανέρχεται στον ρόλο αποσταθεροποιητικού παράγοντα».
Στο Κάιρο, η έγκυρη Al-Ahram μετέδωσε, ότι αιγυπτιακές διπλωματικές πηγές θεωρούν τη συμφωνία με το καθεστώς αλ Τζολάνι «προκλητική και άνευ νομιμοποίησης», υπονομευτική των συμφωνιών Ελλάδας–Αιγύπτου και μια κίνηση που «θα συναντήσει δυναμική απάντηση». Η Αίγυπτος θεωρεί πως η τουρκολιβυκή συμφωνία και οι συναφείς κινήσεις συνιστούν ευθεία απειλή στα ζωτικά της συμφέροντα.
Αναλυτές του Carnegie Europe και του Brookings Institution σημειώνουν ότι η δεύτερη διακυβέρνηση Τραμπ εμφανίζεται πιο επιφυλακτική απέναντι σε πολυμερείς ενεργειακές πρωτοβουλίες, όπως ο EastMed και εστιάζει περισσότερο σε διμερείς διαπραγματεύσεις με Ισραήλ και Αίγυπτο. Παρόλα αυτά, υψηλόβαθμοι Αμερικανοί διπλωμάτες έχουν ήδη διαμηνύσει, ότι οι συμφωνίες με μη αναγνωρισμένες οντότητες δεν πρόκειται να αποκτήσουν νομιμότητα.
Η ΕΕ έχει καταδικάσει επισήμως το τουρκολιβυκό μνημόνιο ως παράνομο και αναμένεται να κινηθεί αντίστοιχα, αν υπάρξει συμφωνία με το καθεστώς αλ Τζολάνι. Γαλλία και Ιταλία εκτιμούν, ότι μια τέτοια κίνηση θα φέρει νέα ένταση και θα δυσχεράνει οποιοδήποτε σχέδιο ενεργειακής απεξάρτησης από ρωσικούς και τουρκικούς αγωγούς.
Η υπό διαμόρφωση τουρκο-τζιχαντιστική συμφωνία συνιστά, κατά πλείστους αναλυτές, ένα ακόμη επεισόδιο της στρατηγικής της Άγκυρας να επιβάλει δια της ισχύος και διμερών παράνομων «μνημονίων» μια νέα γεωγραφία θαλάσσιων δικαιωμάτων. Εφόσον ολοκληρωθεί, θα δημιουργήσει ένα αφήγημα «νόμιμης» τουρκικής παρουσίας από την Αττάλεια έως τη Λαττάκεια, παρακάμπτοντας το διεθνές δίκαιο.
Όπως σημειώνει το Politico, η Τουρκία του Ερντογάν «επιχειρεί να μετατρέψει τη ρευστότητα στη Συρία και το χάος στη Λιβύη σε εργαλείο αναθεωρητικής πολιτικής», με στόχο να καταστεί κυρίαρχος παράγοντας στον διαμοιρασμό θαλάσσιων και ενεργειακών πόρων.
Πηγή: tomanifesto.gr