Η Τουρκία φαίνεται να επανεξετάζει την πιθανότητα επιστροφής των ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων S-400, σε μια κίνηση που θα μπορούσε να άρει ένα από τα σημαντικότερα εμπόδια στις σχέσεις της με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ. Η εξέλιξη αυτή θεωρείται στρατηγικής σημασίας, καθώς ανοίγει τον δρόμο για την πιθανή απόκτηση των αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών F-35, που είχαν «παγώσει» εξαιτίας της προμήθειας των ρωσικών συστημάτων.
Το θέμα έθεσε ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν στο Τουρκμενιστάν την προηγούμενη εβδομάδα, σύμφωνα με πληροφορίες του πρακτορείου Bloomberg. Η κίνηση αυτή θεωρείται από αναλυτές ως προσπάθεια της Άγκυρας να επαναθερμάνει τις σχέσεις της με τη Δύση, διατηρώντας παράλληλα στρατηγική ισορροπία με τη Μόσχα.
Η επιστροφή των S-400, αν υλοποιηθεί, θα μπορούσε να σηματοδοτήσει μια αναθεώρηση της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, που τα τελευταία χρόνια χαρακτηρίζεται από αυξανόμενη αυτονομία και στρατηγικές επιλογές σε επίπεδο εξοπλισμών και συμμαχιών. Παράλληλα, η κίνηση αυτή θα μπορούσε να συμβάλει στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ προς την Τουρκία, διευκολύνοντας τη συμμετοχή της σε προγράμματα υψηλής τεχνολογίας, όπως τα F-35, και ενισχύοντας τη θέση της στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο.
Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι το οικονομικό κόστος των πυραύλων και των ραντάρ ωχριά μπροστά στο διπλωματικό όφελος που θα μπορούσε να αποκομίσει η Τουρκία έναντι των συμμάχων της στο ΝΑΤΟ, και ιδιαίτερα έναντι των ΗΠΑ, εάν αποφάσιζε να απαλλαγεί από το σύστημα. Το ΝΑΤΟ έχει προειδοποιήσει ότι η χρήση των S-400 παράλληλα με δυτικά μαχητικά θα μπορούσε να δώσει στη Ρωσία πρόσβαση σε κρίσιμες πληροφορίες, ενώ μέχρι στιγμής η Άγκυρα δεν έχει θέσει το σύστημα σε επιχειρησιακή λειτουργία.
Η Τουρκία, η οποία διαθέτει τον μεγαλύτερο στρατό του ΝΑΤΟ μετά τις ΗΠΑ, κατηγορείται συχνά για στενούς δεσμούς με τη Μόσχα. Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποστηρίζει ότι η χώρα χρειάζεται ισορροπημένη εξωτερική πολιτική, όπως φαίνεται και από τη στάση της απέναντι στον πόλεμο στην Ουκρανία: αρνήθηκε την επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία, περιορίζει όμως τη διέλευση ρωσικών στρατιωτικών πλοίων μέσω του Βοσπόρου και έχει προμηθεύσει οπλισμό στο Κίεβο. Παράλληλα, διατηρεί προσωπική σχέση τόσο με τον Ντόναλντ Τραμπ όσο και με τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Η αμερικανική αντίδραση στην αγορά των S-400 ήταν η αποβολή της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35 το 2019 και η ενεργοποίηση του νόμου CAATSA το 2020, με στόχο να περιοριστεί η πρόσβαση της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας σε ευαίσθητη τεχνολογία. Τα μαχητικά F-35 της Lockheed Martin θεωρούνται από τα πλέον προηγμένα στον κόσμο, με δυνατότητα συντονισμού επιθετικών επιχειρήσεων σε συνεργασία με άλλα αεροσκάφη και μη επανδρωμένα συστήματα, ενώ η τιμή τους ξεπερνά τα 100 εκατ. δολάρια ανά μονάδα στην πλήρη έκδοση.