Στο άρθρο με τίτλο «Η Τουρκία είναι το νέο Ιράν» που δημοσιεύει η Israel Hayom (07/08/25), ο ειδικός στις διεθνείς σχέσεις Shay Gal προειδοποιεί για τον αυξανόμενο στρατηγικό κίνδυνο που αντιπροσωπεύει η Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, παρομοιάζοντάς την με το Ιράν ως προς τις πυρηνικές, στρατιωτικές και αναθεωρητικές της φιλοδοξίες.\
Όταν το Ισραήλ έπληξε ιρανικούς στόχους, ο Ερντογάν παρουσίασε την Τουρκία ως ένα «νέο Ιράν», επικαλούμενος στρατιωτικές, πολιτικές και πυρηνικές φιλοδοξίες. Για πρώτη φορά από την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η Τουρκία επιδιώκει ανοιχτά την περιφερειακή κυριαρχία.
Όπως και το Ιράν, η Τουρκία παρέχει πολιτική και υλικοτεχνική υποστήριξη σε τρομοκρατικές οργανώσεις, ιδίως στη Χαμάς, αποσταθεροποιώντας περαιτέρω την περιφερειακή ασφάλεια και απειλώντας το Ισραήλ. Αυτή η στρατηγική στάση αντικατοπτρίζει πιστά την μακροχρόνια επιδίωξη του Ιράν για περιφερειακή επιρροή μέσω στρατιωτικού εκφοβισμού και πυρηνικών ριψοκίνδυνων πρακτικών.
Ο Ερντογάν ανακοίνωσε πρόσφατα την ταχεία πρόοδο του προγράμματος βαλλιστικών πυραύλων της Τουρκίας, έχοντας δοκιμάσει με επιτυχία τον πύραυλο «Typhoon» ικανό να πλήξει στόχους σε αποστάσεις έως και 560 χλμ. Προειδοποίησε ρητά ότι εάν η Ελλάδα δεν παραμείνει «ψυχρή», η ίδια η Αθήνα θα μπορούσε να γίνει στόχος. Η Τουρκία έχει επίσης ξεκινήσει τη μαζική παραγωγή του εγχώριας ανάπτυξης stealth μαχητικού αεροσκάφους «Kaan», το οποίο αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία έως το 2029. Ο Ερντογάν τόνισε ότι η Τουρκία «δεν μπορεί να μείνει πίσω» από το Ιράν και το Ισραήλ.
Η Τουρκία επιταχύνει το πυρηνικό της έργο στο Ακούγιου στη Μεσόγειο Θάλασσα, το οποίο ξεκινά τις εργασίες του φέτος. Η επιμονή της στον ανεξάρτητο εμπλουτισμό ουρανίου υποδηλώνει μια ταχεία στροφή προς τις στρατιωτικές πυρηνικές δυνατότητες. Το 2019, ο Ερντογάν δήλωσε ρητά: «Δεν μπορώ να δεχτώ την απαγόρευση στην Τουρκία να κατέχει πυρηνικά όπλα ενώ το Ισραήλ τα έχει». Η Τουρκία κινδυνεύει να ακολουθήσει το μονοπάτι του Ιράν, αξιοποιώντας ένα διεθνές δίκτυο: το Πακιστάν, το οποίο προηγουμένως βοηθούσε το Ιράν και τη Λιβύη, τον Νίγηρα, που προμηθεύει πυρηνικές πρώτες ύλες και τη Σομαλία, που φιλοξενεί παράνομες τουρκικές στρατιωτικές βάσεις εκπαίδευσης μακριά από τον δυτικό έλεγχο.
Οι απειλές της Τουρκίας κατά της Ελλάδας και η συνεχιζόμενη 50ετής κατοχή της Κύπρου, εδάφους μέλους της ΕΕ, αποτελούν βασικά στοιχεία του αναθεωρητικού δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας» που στοχεύει στην τουρκική ναυτική και αεροπορική κυριαρχία στην Ανατολική Μεσόγειο. Μια ανεξέλεγκτη τουρκική απειλή κατά της Ελλάδας διακινδυνεύει μια άνευ προηγουμένου κρίση μεταξύ δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ, αποσταθεροποιώντας περαιτέρω τη συμμαχία. Παρόμοια με τη σταδιακή στρατηγική της Κίνας στη Νότια Σινική Θάλασσα και τη συμπεριφορά του Ιράν, ο Ερντογάν χρησιμοποιεί μια επικίνδυνη τακτική «σαλαμοποίησης» - μικρές σταδιακές παραβιάσεις των χωρικών υδάτων και του εναέριου χώρου - που μεμονωμένα είναι μικρές αλλά συλλογικά ισοδυναμούν με στρατηγική αλλαγή και περιφερειακή αστάθεια.
Η Τουρκία εκμεταλλεύεται την ιδιότητα μέλους του ΝΑΤΟ για ασυλία, υπονομεύοντας τη συμμαχία εκ των έσω και απολαμβάνοντας προστασία που το Ιράν δεν έχει λάβει ποτέ, παρά τις πολιτικές της Άγκυρας που αντιβαίνουν στα συμφέροντα του ΝΑΤΟ. Παρά την απόκτηση του ρωσικού συστήματος S-400 από την Τουρκία που θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια του ΝΑΤΟ, ο Πρόεδρος Τραμπ επιδιώκει την επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35, ενθαρρύνοντας περαιτέρω τον Ερντογάν. Επιπλέον, το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ προστατεύει την επιθετικότητα του Ερντογάν από την άμεση αντίδραση των γειτόνων. Το ΝΑΤΟ πρέπει να επανεκτιμήσει την κατάχρηση του Άρθρου 5 από την Τουρκία, εξαρτώντας την Άγκυρα από τον τερματισμό των απειλών κατά των μελών της συμμαχίας και των περιφερειακών εταίρων.
Ωστόσο, η πολιτική της ΕΕ απέναντι στην Τουρκία παραμένει επικίνδυνα αντιφατική. Τον Μάιο του 2025, η ΕΕ ενέκρινε το πρόγραμμα SAFE ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ, χορηγώντας στην Τουρκία συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας παρά τις συνεχιζόμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά των Κούρδων από την Άγκυρα, την κατοχή της Κύπρου και τις σαφείς απειλές κατά της Ελλάδας.
Οι ασυνεπείς πολιτικές των ΗΠΑ και της Ευρώπης απαιτούν μια ανεξάρτητη στρατηγική ισραηλινή απάντηση. Η στρατιωτική ενίσχυση της Τουρκίας στη βόρεια Συρία παρέχει μια πρόσθετη πλατφόρμα για την προβολή απειλών κατά του Ισραήλ. Μια πρόσφατη στρατηγική αξιολόγηση της Επιτροπής Nagel της ισραηλινής κυβέρνησης για το 2025 τονίζει ότι η απειλή της Τουρκίας ενδεχομένως να υπερβαίνει ακόμη και την ιρανική απειλή. Το Ισραήλ έχει ενισχύσει τις στρατηγικές συμμαχίες με την Ελλάδα και την Κύπρο, διεξάγοντας τακτικά στρατιωτικές ασκήσεις και ναυτική συνεργασία για την εξασφάλιση ενεργειακών πόρων. Ταυτόχρονα, το Ισραήλ ενισχύει τη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας με την Αίγυπτο και τα ΗΑΕ, οι οποίες ανησυχούν επίσης για τις αυξανόμενες στρατιωτικές φιλοδοξίες της Τουρκίας.
Ενώ το Ισραήλ σίγουρα δεν επιδιώκει άμεση αντιπαράθεση με την Τουρκία ούτε σκοπεύει να χρησιμοποιήσει τέτοιες δυνατότητες άμεσα, πρέπει παρόλα αυτά να διασφαλίσει ότι η επιχειρησιακή ικανότητα για την επίθεση σε τουρκικά στρατιωτικά περιουσιακά στοιχεία - παρόμοια με τις αποδεδειγμένες ενέργειές του κατά των ιρανικών απειλών - είναι πλήρως ανεπτυγμένη, σηματοδοτημένη με αξιόπιστο τρόπο και στενά συντονισμένη με τους περιφερειακούς συμμάχους. Το Ισραήλ πρέπει να αντιταχθεί σθεναρά σε οποιαδήποτε συμφωνία που επαναφέρει την Τουρκία στο πρόγραμμα F-35 με αντάλλαγμα παραχωρήσεις στη Συρία. Σε οποιεσδήποτε μελλοντικές συνομιλίες με τη Συρία, το Ισραήλ πρέπει να απαιτήσει σαφώς περιορισμούς στην τουρκική στρατιωτική παρουσία στη βόρεια Συρία.
Εν μέσω αυξανόμενου πληθωρισμού, πολιτικών συλλήψεων και μαζικών διαμαρτυριών, ο Ερντογάν μπορεί να κλιμακώσει τις εξωτερικές απειλές, όπως κάνουν συχνά οι αυταρχικοί ηγέτες, για να αποσπάσει την προσοχή του κοινού από τις εσωτερικές αναταραχές.
Σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο, οι αντιδράσεις στις ενέργειες της Τουρκίας παραμένουν επικίνδυνα αναποτελεσματικές και ασυνεπείς. Οι ΗΠΑ θεωρούν την Τουρκία απαραίτητο εταίρο έναντι της Μόσχας και η Ευρώπη ταλαντεύεται μεταξύ κριτικής και συνεργασίας, ενθαρρύνοντας περαιτέρω την Τουρκία. Αυτή η ασυνεπής δυτική πολιτική υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για αποφασιστική δράση, προτού οι φιλοδοξίες της Άγκυρας γίνουν μη αναστρέψιμες, επισκιάζοντας ενδεχομένως ακόμη και την απειλή του Ιράν.