Διπλωματικές πηγές θεωρούν ότι η κίνηση της Τουρκίας να ματαιώσει την συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν αποτελεί μέρος μιας τακτικής αιφνιδιασμού και μετακύλισης ευθυνών, με στόχο να παρουσιαστεί η Άγκυρα ως ο ρυθμιστής της ατζέντας.
Παρά τις επτά έως τώρα κατ’ ιδίαν συναντήσεις ανάμεσα στον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που είχαν ως στόχο τη διατήρηση ενός στοιχειώδους επιπέδου διαλόγου η αιφνιδιαστική και με ευθύνη της Τουρκίας ακύρωση της συνάντησης του Έλληνα Πρωθυπουργού με τον Τούρκο Πρόεδρο στη Νέα Υόρκη έδειξε ότι κάθε επόμενο βήμα παραμένει αβέβαιο και συχνά εύθραυστο.
Η Αθήνα επιμένει ότι οι δίαυλοι επικοινωνίας πρέπει να μείνουν ανοιχτοί, όμως το «ναυάγιο» της Νέας Υόρκης επισκιάζει τη Διακήρυξη των Αθηνών του 2023, αφήνοντας ανοιχτά τα μείζονα ζητήματα: την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, την αποστρατιωτικοποίηση νησιών και τον ενεργειακό ανταγωνισμό στην Ανατολική Μεσόγειο. Από το βήμα του ΟΗΕ, άλλωστε, ο Ερντογάν υπενθύμισε με έμφαση ότι κανένα σχέδιο στην περιοχή δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς την Τουρκία και το ψευδοκράτος, επιχειρώντας να παρουσιαστεί ως ηγεμονικός παράγοντας στην περιοχή.
Διπλωματικές πηγές αποδίδουν την ακύρωση σε ένα πλέγμα εντάσεων. Από ελληνικής πλευράς, η κίνηση της Τουρκίας θεωρείται μέρος μιας τουρκικής τακτικής αιφνιδιασμού και μετακύλισης ευθυνών, με στόχο να παρουσιαστεί η Τουρκία ως ο ρυθμιστής της ατζέντας. Κάποιοι διπλωμάτες εκτιμούν ότι η ατζέντα του Έλληνα πρωθυπουργού περιλάμβανε ζητήματα ιδιαίτερα ευαίσθητα για την Άγκυρα, όπως το υποθαλάσσιο καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας–Κύπρου–Ισραήλ, αλλά και την υπενθύμιση του casus belli για τα 12 ναυτικά μίλια. Η τουρκική ηγεσία φέρεται να προτίμησε την αποφυγή δημοσίων τριβών ενόψει της προγραμματισμένης συνάντησης του Ερντογάν με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Απέναντι σε αυτήν την απρόσμενη εξέλιξη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έσπευσε να στείλει τα δικά του μηνύματα. Στις επαφές του με διεθνείς ενεργειακούς κολοσσούς, όπως η Chevron, ανέδειξε τον στρατηγικό ρόλο της Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου και τη στενή συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Σε συζήτηση με την αρχισυντάκτρια της Wall Street Journal, Έμα Τάκερ, επανέλαβε ότι, παρά τις διαφωνίες, είναι κρίσιμο να παραμένουν ανοιχτοί οι δίαυλοι με την Τουρκία ώστε να αποφεύγονται επικίνδυνες κλιμακώσεις. Παράλληλα, υπενθύμισε το πρόγραμμα «Visa Express», που διευκολύνει τις μετακινήσεις Τούρκων τουριστών στα ελληνικά νησιά.
Ενεργειακά ζητήματα
Ωστόσο, στα ενεργειακά ζητήματα ο Πρωθυπουργός ήταν κατηγορηματικός: η Ελλάδα δεν έχει τίποτα να διαπραγματευθεί με την Τουρκία για τις επενδύσεις της Chevron, οι οποίες αφορούν αποκλειστικά την ίδια και τους διεθνείς εταίρους της. Με πιο χαλαρό τόνο, σχολίασε για τον Τούρκο πρόεδρο ότι «πάντα θα υπάρχουν προκλήσεις», αλλά «c’est la vie».
Παράλληλα, παραμένει ανοιχτό το ζήτημα της συμμετοχής της Τουρκίας στο νέο αμυντικό δόγμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (SAFE). Ο Έλληνας Πρωθυπουργός έχει διαμηνύσει ότι η Αθήνα θα μπλοκάρει την τουρκική συμμετοχή εάν δεν αποσυρθεί το casus belli. Η στάση αυτή δημιουργεί νέα δεδομένα στις Βρυξέλλες, όπου αρκετοί εταίροι αναζητούν τρόπους να διατηρήσουν την Τουρκία «δεμένη» σε ένα πλαίσιο συνεργασίας.
Την ίδια στιγμή που ο κ. Ερντογάν επισκεπτόταν τον Λευκό Οίκο για πρώτη φορά έπειτα από επτά χρόνια, ο κ. Μητσοτάκης συναντούσε στη Νέα Υόρκη τη νέα πρέσβη των ΗΠΑ στην Αθήνα, Κίμπερλι Γκιλφόιλ, στο περιθώριο εκδήλωσης του Atlantic Council και του ομίλου ΑΝΤ1 στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας ΑΕGGIS για την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή. Ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε ήδη τονίσει στη Wall Street Journal ότι η ελληνοαμερικανική σχέση είναι «διακομματική και άψογη», ξεπερνά τα όρια της άμυνας και εκτείνεται σε κρίσιμους τομείς όπως η ενέργεια, με πρωταγωνιστές την Chevron και την ExxonMobil.
Το Μέγαρο Μαξίμου έχει επιδιώξει τους τελευταίους μήνες να βρει τους κατάλληλους διαύλους στην κυβέρνηση Τραμπ. Δημοσίως, ο κ. Μητσοτάκης διαβεβαίωσε ότι η στρατηγική σχέση Αθήνας–Ουάσινγκτον παραμένει ισχυρή ανεξαρτήτως πολιτικών αλλαγών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Δεν παρέλειψε μάλιστα να αναφέρει ότι συνάντησε τον Αμερικανό πρόεδρο σε δεξίωση προς τιμήν των ηγετών που συμμετείχαν στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, υπενθυμίζοντας τη θετική συνεργασία που είχαν κατά την πρώτη του θητεία και αναδεικνύοντας την ενέργεια ως κοινό στρατηγικό πεδίο.
Στο περιθώριο της 80ής Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ο πρωθυπουργός συναντήθηκε επίσης με τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ, τον πρόεδρο της Υεμένης, Ρασάντ Αλ Αλίμι, τον πρίγκιπα–διάδοχο του Κουβέιτ Σεΐχη Σαμπάχ Αλ-Καλίντ Αλ-Σαμπάχ και τον μεταβατικό πρόεδρο της Συρίας, Άχμεντ Αλ Σάρα. Οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν στην ασφάλεια, την ενέργεια και τις ισορροπίες στη Μέση Ανατολή, αναδεικνύοντας τον ρόλο της Ελλάδας ως περιφερειακού παράγοντα σταθερότητας.
Στο πρόγραμμά του, ο κ. Μητσοτάκης ενέταξε επαφές με τον υπουργό Βιομηχανίας και Προηγμένης Τεχνολογίας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, δρ Σουλτάν Αλ Τζάμπερ, τον πρόεδρο της Lockheed Martin, Μάικλ Ουίλιαμσον, και τον αντιπρόεδρο της ExxonMobil, Τζον Άρντιλ. Συζητήθηκαν οι επενδύσεις των ΗΑΕ στην Ελλάδα, η πρόοδος στα προγράμματα αναβάθμισης των F-16 και η συμμετοχή στο πρόγραμμα F-35, καθώς και οι προοπτικές ενεργειακής συνεργασίας με την ExxonMobil στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η ατζέντα του Έλληνα πρωθυπουργού στη Νέα Υόρκη περιελάμβανε επίσης παρεμβάσεις σε διεθνείς εκδηλώσεις για την προστασία των ανηλίκων στο διαδίκτυο και για τις προκλήσεις που δημιουργεί η τεχνητή νοημοσύνη στην ειρήνη και την ασφάλεια. Παράλληλα, απηύθυνε χαιρετισμό σε γεύμα 28 ομογενειακών οργανώσεων, συναντήθηκε με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο και παρέστη στην απονομή του Βραβείου Templeton.
Στο οικονομικό σκέλος, είχε ραντεβού με επενδυτές και εκπροσώπους μεγάλων εταιρειών στους τομείς της ενέργειας, της άμυνας και της φαρμακοβιομηχανίας, παρουσιάζοντας τις θετικές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, τη δημοσιονομική σταθερότητα, τα πρωτογενή πλεονάσματα και τις φορολογικές ελαφρύνσεις. Επιπλέον, συναντήθηκε με αμερικανοεβραϊκές οργανώσεις, στο πλαίσιο της τριμερούς στρατηγικής συνεργασίας Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ.
Θ. Τσίτσας, Realnews
Πηγή: enikos.gr