Στις 24 και 25 Δεκεμβρίου 1914 συμφωνήθηκε και πραγματοποιήθηκε ένας ποδοσφαιρικός αγώνας που σταμάτησε – δυστυχώς προσωρινώς – τις σκληρές μάχες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου (Α’ΠΠ) στο Δυτικό Μέτωπο, μεταξύ Βρετανών και Γερμανών στρατιωτών, οι οποίοι πολεμούσαν ο ένας τον άλλον μέσα από τα χαρακώματά τους, που απείχαν μερικές δεκάδες μέτρα μεταξύ τους.
Μία μέρα, που σημειώθηκε μια μοναδική στην ιστορία αυθόρμητη συμφιλίωση μεταξύ αντιμαχόμενων στρατιωτικών, την παραμονή των Χριστουγέννων του 1914, λίγους μόλις μήνες μετά την έναρξη του αιματηρότατου Α' ΠΠ.
Οι λεγόμενες «Κεντρικές Δυνάμεις» της Αυτοκρατορικής Γερμανίας και της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας τίθενται αντιμέτωπες κόντρα σ’ αυτές της Γαλλίας, της Βρετανίας (της «Εγκαρδίου Συνεννοιήσεως») και, αργότερα, από το 1917 και μετά, και των ΗΠΑ. Ο πόλεμος αυτός όμως δεν ήταν όπως όλοι οι προηγούμενοι ως τότε, αλλά έχει κάτι το ιδιαίτερο, αφού διεξαγόταν μέσα από τα χαρακώματα που είχαν σκάψει – ιδίως στο Δυτικό Μέτωπο – και οι δύο αντίπαλοι, στα οποία οι στρατιώτες και των δύο αντιμαχόμενων διαβιούν, πολεμούν και τελικώς σκοτώνονται μήνες ολόκληρους, πεθαίνοντας όχι από τις σφαίρες αλλά από το κρύο και τις κακουχίες, συντροφιά με τους αρουραίους.
Χιλιάδες Γερμανοί και Βρετανοί στρατιώτες αψήφισαν τις εντολές των αξιωματικών τους, άφησαν τα όπλα τους στα χαρακώματά τους, βγήκαν από αυτά, διάνυσαν μερικές δεκάδες μέτρα στη “No man’s land”, στην «ουδέτερη ζώνη», έσφιξαν ο ένας τα χέρια του άλλου και ευχήθηκαν Καλά Χριστούγεννα! Έπαιξαν ποδόσφαιρο και αντάλλαξαν ότι δώρα θα μπορούσαν να έχουν επάνω τους ο καθένας. Λίγα τσιγάρα, ένα μικρό μπουκαλάκι κονιάκ, λίγο ουίσκι. Η ιστορία αυτή αποτέλεσε την πιο αυθόρμητη και απρογραμμάτιστη ανακωχή της παγκόσμιας ιστορίας. Το κλίμα είναι γιορτινό. Όπως κατέγραψε στο ημερολόγιό του ένας Βρετανός στρατιώτης, ο οποίος βρέθηκε στο σημείο: «Αγκάλιαζα ανθρώπους τους οποίους πριν από λίγο προσπαθούσα να σκοτώσω».
Όλα ξεκίνησαν πολύ απλά, όταν ένας Γερμανός στρατιώτης που μιλούσε και αγγλικά, ο Στρατιώτης Μέκελ (Mekel) απευθυνόμενος στο απέναντι εχθρικό χαράκωμα ξεκίνησε μια συζήτηση στα αγγλικά. Ήταν παραμονή Χριστουγέννων. Κανένας δεν είχε όρεξη για πόλεμο μία τέτοια μέρα. Το μυαλό όλων «έτρεχε» αλλού. Σε προπολεμικές ειρηνικές στιγμές…
Οι δύο αντίπαλοι συμφώνησαν όπως την επομένη, που ήταν η μεγάλη μέρα της Χριστιανοσύνης, να μη χρησιμοποιήσει κανείς το όπλο του. Να μην υπάρξει πυροβολισμός την ώρα που στο σπήλαιο της Βηθλεέμ αντηχεί το «Επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία». Ήταν μια μικρή ειρήνη, εν μέσω ενός Μεγάλου Πολέμου.
Πραγματικώς, ανήμερα των Χριστουγέννων του 1914, οι Γερμανοί βγήκαν πρώτοι από τα χαρακώματά τους και άρχισαν να κατευθύνονται προς το μέρος των Βρετανών, οι οποίοι τους μιμήθηκαν αυθορμήτως. Έδωσαν τα χέρια και χαιρετήθηκαν και στη συνέχεια άρχισαν να παίζουν με μια αυτοσχέδια πάνινη μπάλα. Το έδαφος είναι παγωμένο, γεμάτο λακούβες και κρατήρες από τις εκρήξεις, γι’ αυτό και οι κινήσεις των ποδοσφαιριστών είναι πολύ δύσκολες, αλλά αυτό πολύ μικρή σημασία είχε. Το «ματς» διεξήχθη χωρίς διαιτητή, ενώ τα δύο «τέρματα» ήταν φτιαγμένα από υπολείμματα ξύλων και βουναλάκια από κράνη και διαρκεί περίπου μια ώρα. Ο αγώνας τελείωσε όταν η προχειροφτιαγμένη πάνινη μπάλα έπεσε πάνω σε κάποιο αγκαθωτό συρματόπλεγμα και διαλύθηκε. Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι τη στιγμή της διακοπής του αγώνος, οι Γερμανοί προηγούνταν με σκορ 3-2, αλλά κανείς δεν ενδιαφέρεται για το αποτέλεσμα.
Τα νέα από την άτυπη (και «παράτυπη» ως προς του ότι δεν είχε συμφωνηθεί επισήμως) εκεχειρία, μεταδίδονται αστραπιαίως και γίνονται γνωστά σε ακτίνα 800 χιλιομέτρων, με τους στρατιώτες ν’ αφήνουν τα όπλα και να τραγουδούν κάλαντα και ευχές. Συμφώνως με μαρτυρίες Βρετανών στρατιωτών, οι οποίοι ήταν παρόντες σε αυτό το πρωτόγνωρο γεγονός αναφέρουν το περιστατικό ενός Βρετανού κουρέα, ο οποίος βρήκε την ευκαιρία να στήσει ένα πρόχειρο κουρείο καταμεσής της ουδέτερης ζώνης, κουρεύοντας τον οποιονδήποτε στρατιώτη, ανεξαρτήτως εθνικότητος, δεχόμενος μόνο ως αντάλλαγμα δύο τσιγάρα το κούρεμα!
Δυστυχώς, οι πολύ υψηλά ευρισκόμενοι και από τις δύο πλευρές, δεν είδαν με καλό μάτι την αυτόκλητη εκεχειρία, διατάζουν εκτενείς βομβαρδισμούς πυροβολικού στους συγκεκριμένους τομείς του Μετώπου, ενώ μεταθέτουν και τους στρατιώτες εκείνους οι οποίοι θεωρήθηκαν ως οι «διοργανωτές» του ποδοσφαιρικού αγώνος, προκειμένου να μην δημιουργηθούν «προσωπικές επαφές με τους εχθρούς»!
Η Γέννηση του Θεανθρώπου, έστω και για λίγο, ένωσε τις καρδιές των ανθρώπων, ανεξάρτητα λαών και γλώσσας...
Πολύ αργότερα, το 1999, στο σημείο που έγινε ο αγώνας, στην περιοχή Ploegsteert του Βελγίου, στήθηκε με πρωτοβουλία της ΟΥΕΦΑ, ένας ξύλινος σταυρός στη Μνήμη όλων των νεκρών που χάθηκαν στον Α’ΠΠ, στη βάση του οποίου τοποθετήθηκε για να υπάρχει πάντοτε μια μπάλα ώστε να θυμίζει σε όλους ότι το πιο σημαντικό ποδοσφαιρικό ματς που έχει παιχτεί ποτέ στην ιστορία του αθλήματος, δεν έγινε σε κάποιο σύγχρονο στάδιο, αλλά σε αυτόν τον ταπεινό τόπο, εν μέσω πολέμου.
Φωτογραφίες : UEFA, @minitruearchive, @historydefind, Virginia Mayo-AP-2013