Παλαιστίνιος συγγραφέας, ο οποίος απελευθερώθηκε τον περασμένο μήνα μετά από περισσότερα από 32 χρόνια σε ισραηλινές φυλακές, δήλωσε ότι η χρήση βασανιστηρίων αυξήθηκε δραματικά κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών της αιχμαλωσίας του, καθώς το Ισραήλ άρχισε να αντιμετωπίζει τις φυλακές του ως ένα ακόμη μέτωπο στον πόλεμο της Γάζας.
Ο Νάσερ Αμπού Σρούρ, του οποίου τα απομνημονεύματα από τη φυλακή έχουν μεταφραστεί σε επτά γλώσσες και αναμένεται να κερδίσει ένα σημαντικό διεθνές λογοτεχνικό βραβείο αυτό το μήνα, ήταν ένας από τους περισσότερους από 150 Παλαιστίνιους που εκτίουν ισόβια ποινή και απελευθερώθηκαν στο πλαίσιο της εκεχειρίας στη Γάζα που μεσολάβησε οι ΗΠΑ και στη συνέχεια εξορίστηκαν αμέσως στην Αίγυπτο, όπου οι περισσότεροι παραμένουν σε κατάσταση αβεβαιότητας.
Περιέγραψε μια απότομη αύξηση των ξυλοδαρμών καθώς και την στέρηση τροφής και θέρμανσης μετά την έκρηξη του πολέμου στη Γάζα τον Οκτώβριο του 2023.
«Η στολή των φρουρών της φυλακής άλλαξε, με μια ετικέτα στο στήθος που έγραφε τη λέξη «μαχητές» ή «πολεμιστές», και άρχισαν να συμπεριφέρονται σαν να ήταν σε πόλεμο και αυτό ήταν ένα άλλο μέτωπο, και άρχισαν να ξυλοκοπούν, να βασανίζουν, να σκοτώνουν σαν πολεμιστές», είπε.
Επιτροπή του ΟΗΕ κατέγραψε 75 θανάτους Παλαιστινίων υπό ισραηλινή κράτηση μεταξύ 7 Οκτωβρίου 2023 και 31 Αυγούστου 2025. Η ισραηλινή φυλακή έχει επανειλημμένα αρνηθεί τη χρήση βασανιστηρίων στις φυλακές της.
Με βάση μια ομολογία που έκανε υπό βασανιστήρια, ο Αμπού Σρούρ καταδικάστηκε το 1993 σε ισόβια κάθειρξη χωρίς δυνατότητα αποφυλάκισης. Κατά τη διάρκεια δεκαετιών που σημαδεύτηκαν από παρατεταμένες περιόδους απομόνωσης, απέκτησε πτυχίο και στη συνέχεια μεταπτυχιακό στις πολιτικές επιστήμες και άρχισε να δημοσιεύει ποίηση και άλλα κείμενα που διακινούνταν λαθραία έξω από τη φυλακή.
Οι εκκλήσεις για την απελευθέρωσή του παρέμειναν χωρίς απάντηση για δεκαετίες, οπότε όταν οι αξιωματούχοι ήρθαν στη φυλακή μετά την κατάπαυση του πυρός της 10ης Οκτωβρίου με μια λίστα κρατουμένων που επρόκειτο να απελευθερωθούν, ο Αμπού Σρούρ προσπάθησε να τους αγνοήσει.
«Όπου δεν υπήρχαν κάμερες, ασκούσαν βία»
Μετά το ξέσπασμα του πολέμου στη Γάζα, η μεταχείριση των μακροχρόνιων Παλαιστινίων κρατουμένων στις ισραηλινές φυλακές επιδεινώθηκε σημαντικά.
«Οποιοδήποτε μέρος δεν είχε κάμερες ήταν μέρος βίας», είπε. «Μας έδεναν τα χέρια πίσω από το κεφάλι, μας πέταγαν στο πάτωμα και μετά άρχιζαν να μας ποδοπατούν».
Ο υπουργός εθνικής ασφάλειας του Ισραήλ, Ιταμάρ Μπεν-Γβίρ, καυχήθηκε ότι υπό τον έλεγχό του οι ισραηλινές φυλακές δεν είναι πλέον «κατασκηνώσεις διακοπών». Ο Αμπού Σρούρ είπε ότι όλα τα υλικά ανάγνωσης και γραφής αποσύρθηκαν υπό το καθεστώς.
Στους κρατούμενους επιτρεπόταν μόνο ένα σετ λεπτών ρούχων, οπότε κρύωναν πάντα τις χειμωνιάτικες νύχτες. «Τα σώματά μας ήταν αδύναμα. Δεν μπορούσαμε να αντέξουμε ούτε μια μέτρια θερμοκρασία», είπε. «Όποτε κάποιος έφευγε από τη φυλακή, όλοι προσπαθούσαν να γίνουν φίλοι του για να πάρουν το μπλουζάκι ή τα εσώρουχά του, ή οτιδήποτε άλλο».
Ο Αμπού Σρούρ είπε ότι στις 24 ώρες πριν ονομαστούν οι κρατούμενοι που θα απελευθερώνονταν στο πλαίσιο της εκεχειρίας και επιβιβαστούν σε λεωφορεία για να φύγουν, υποβλήθηκαν σε μια ιδιαίτερα έντονη τελική σειρά ξυλοδαρμών.
Στο 48ωρο ταξίδι που ακολούθησε, δεν τους επιτρεπόταν να ανοίξουν τις κουρτίνες στα λεωφορεία που διέσχιζαν το Ισραήλ και στη συνέχεια οδηγούσαν κατά μήκος του νότιου άκρου της Γάζας προς το πέρασμα της Ράφα με την Αίγυπτο. Μόνο μετά την είσοδό του στην Αίγυπτο είδε για πρώτη φορά τον ουρανό έξω από τα όρια της φυλακής.
«Δεν είμαστε ακόμη ελεύθεροι»
Τα λεωφορεία μετέφεραν τους 154 απελευθερωμένους κρατούμενους σε ένα πολυτελές ξενοδοχείο του Καΐρου, κάτι που προκάλεσε και αυτό το δικό του σοκ. «Δεν είχα πάει ποτέ σε ξενοδοχείο. Έκανα τα πάντα για πρώτη φορά, σαν παιδί, όπως να μπω και να βγω από τον ανελκυστήρα, να μάθω για το room service, πώς να χρησιμοποιώ το ντους», είπε ο Αμπού Σρούρ.
Μέρος του σοκ ήταν και το γεγονός ότι συνάντησε τέσσερις από τις αδελφές του και έναν αδελφό του για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες. «Αυτό ήταν ένας άλλος λόγος άγχους για μένα… Ήμασταν χωρισμένοι για περίπου 33 χρόνια. Ήταν σκληρό γιατί μας το είχαν αρνηθεί για τόσο καιρό», είπε. Θυμάται ότι σκέφτηκε: «Είναι εντάξει να τους αγκαλιάσω;».
Οι απελευθερωμένοι κρατούμενοι παρακολουθούνταν από αιγυπτιακούς αξιωματούχους ασφαλείας καθώς αναμειγνύονταν με τους τουρίστες και έπαιρναν το παράδειγμα από αυτούς για το πώς να συμπεριφέρονται.
Αυτή η απότομη κίνηση, το να τους επιβιβάσουν σε λεωφορεία για να τους μεταφέρουν σε έναν άγνωστο προορισμό που επέλεξαν άλλοι, υπενθύμισε στον Αμπού Σρούρ ότι δεν ήταν ακόμα ελεύθεροι.
Του έχουν προσφερθεί διάφορες επιλογές τρίτων χωρών που είναι πρόθυμες να τον δεχτούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και προσπαθεί να αποφασίσει πού να πάει με βάση την προσβασιμότητα για την οικογένειά του και αν θα μπορεί να συνεχίσει να γράφει.
«Δεν θέλω μια άνετη χώρα», είπε. «Δεν θέλω μια χώρα χωρίς ερωτήματα ή μια χώρα χωρίς σκοπό».
Πηγή: Guardian