Οι τεταμένες σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ - Κίνας φαίνεται πως δεν καταλάγιασαν ποτέ παρά την απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης για προσωρινή εκεχειρία 90 ημερών στον πόλεμο των δασμών που ξέσπασε ανάμεσα στις δύο χώρες.
Το διπλό χτύπημα από τις ΗΠΑ κινδυνεύει να διαταράξει την ήδη εύθραυστη εκεχειρία μεταξύ Ουάσινγκτον και Πεκίνου, με τις κινεζικές τεχνολογικές εταιρείες και τους φοιτητές να δέχονται σοκ από τις αποφάσεις της κυβέρνησης Τραμπ. Από την πλευρά της Κίνας, τα πράγματα είχαν βελτιωθεί αφότου οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου συμφώνησαν να μειώσουν δραματικά τους υψηλούς δασμούς - ένα βήμα συμφιλίωσης σε έναν εμπορικό πόλεμο που είχε απειλήσει ολόκληρο το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα. Έκτοτε τα εργοστάσια άρχισαν να λειτουργούν κανονικά ξανά και τα εμπορευματοκιβώτια που είχαν καθυστερήσει άρχισαν να φεύγουν από τα κινεζικά λιμάνια, με προορισμό τις ΗΠΑ. Τα κινεζικά μέσα ενημέρωσης πανηγύρισαν τη συμφωνία ως εθνική νίκη, ενώ κορυφαίοι αξιωματούχοι υιοθέτησαν έναν αισιόδοξο τόνο περιγράφοντας τη συνεργασία μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων.
Τα δύο χτυπήματα όμως από την Ουάσινγκτον την Τετάρτη αναμένεται να έχουν εκτεταμένες επιπτώσεις σε όλη την Κίνα. Επίσης, θέτουν υπό αμφισβήτηση το μέλλον των εμπορικών συνομιλιών μεταξύ των δύο χωρών.
Το πρώτο πλήγμα ήρθε από το δημοσίευμα των Financial Times την Τετάρτη, το οποίο ανέφερε ότι οι κινήσεις του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ είχαν ουσιαστικά εμποδίσει ορισμένες αμερικανικές εταιρείες να πουλήσουν λογισμικό που χρησιμοποιείται για τον σχεδιασμό ημιαγωγών στην Κίνα.
Ένας εκπρόσωπος της Siemens δήλωσε στο CNN ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ ενημέρωσε την Παρασκευή τη βιομηχανία σχετικά με τους νέους ελέγχους εξαγωγών στο λογισμικό σχεδιασμού τσιπ προς την Κίνα και τους Κινέζους στρατιωτικούς και τους τελικούς χρήστες παγκοσμίως.
Αυτά τα μικρά τσιπ - τα οποία τροφοδοτούν τα smartphones, τους υπολογιστές, τα αυτοκίνητα και τις οικιακές συσκευές - βρίσκονται στο προσκήνιο της τεχνολογικής διαμάχης ΗΠΑ-Κίνας τα τελευταία χρόνια. Η κυβέρνηση Μπάιντεν είχε εμποδίσει την Κίνα να έχει πρόσβαση σε ημιαγωγούς που κατασκευάζονται στις ΗΠΑ και νωρίτερα αυτόν τον μήνα, η Ουάσινγκτον προειδοποίησε τις εταιρείες να μην χρησιμοποιούν τσιπ τεχνητής νοημοσύνης που κατασκευάζονται από τον κινεζικό τεχνολογικό γίγαντα Huawei.
Τα εμπόδια εξόργισαν το Πεκίνο, και αυτό επειδή έχει επενδύσει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια στη βιομηχανία ημιαγωγών, με στόχο να ενισχύσει την παραγωγή στην εγχώρια αγορά και να γίνει λιγότερο εξαρτημένο από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες.
Ο Liu Pengyu, εκπρόσωπος της κινεζικής πρεσβείας στις ΗΠΑ, αρνήθηκε να σχολιάσει την αναφερόμενη κίνηση για τα τσιπ, αλλά κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι «υπερβάλλουν με την έννοια της εθνικής ασφάλειας, καταχρώνται τους ελέγχους εξαγωγών και μπλοκάρουν και καταστέλλουν κακόβουλα την Κίνα» ανέφερε σε δήλωσή του στο CNN.
Αλλά δεν άργησε να έρθει και το δεύτερο χτύπημα για την Κίνα, με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, να λέει ότι οι ΗΠΑ θα «ανακαλέσουν επιθετικά τις βίζες για Κινέζους φοιτητές» - ειδικά εκείνους σε κρίσιμους τομείς ή με διασυνδέσεις με το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα.
Αν και δεν μπορεί να εκτιμηθεί ο αντίκτυπος, υπήρχαν περισσότεροι από 270.000 Κινέζοι φοιτητές στις ΗΠΑ το 2024, και ακόμη περισσότεροι πριν από την πανδημία. Ενώ ορισμένοι προέρχονται από την πολιτική και επιχειρηματική ελίτ της Κίνας, πολλοί προέρχονται επίσης από οικογένειες της μεσαίας τάξης.
Εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας δήλωσε την Πέμπτη ότι το κινεζικό υπουργείο «αντιτίθεται σθεναρά» στην κίνηση, κατηγορώντας τις ΗΠΑ ότι «αδίκως» ανακαλούν βίζες «με το πρόσχημα της ιδεολογίας και της εθνικής ασφάλειας».
Η Κάντι, φοιτήτρια στατιστικής στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, η οποία δεν ήθελε να δώσει το πλήρες όνομά της, είπε στο CNN ότι φοβόταν ότι η βίζα της θα ακυρωνόταν πριν αποφοιτήσει.
«Το να καταλήξω μόνο με απολυτήριο λυκείου είναι κάτι που φοβάμαι», είπε. «Προσεύχομαι να ολοκληρώσω τις προπτυχιακές μου σπουδές με ασφάλεια και ομαλά» πρόσθεσε.
Ενώ η απειλή για βίζα προκαλεί σοκ, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η στοχοποίηση των φοιτητών μπορεί τελικά να ωφελήσει την Κίνα.
Ο αριθμός των Κινέζων φοιτητών στις ΗΠΑ μειωνόταν τα τελευταία χρόνια, εν μέρει λόγω σημαντικών αλλαγών τόσο στην πολιτική όσο και στην αντίληψη του κοινού. Οι ειδικοί λένε ότι πολλοί Κινέζοι φοιτητές και οι οικογένειές τους ανησυχούν τώρα για την ασφάλεια, τον ρατσισμό και τις διακρίσεις, καθώς και για τις δυσκολίες μετανάστευσης στις ΗΠΑ - ειδικά καθώς ανοίγονται πιο ανταγωνιστικές επιλογές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της ίδιας της Κίνας.
Η καταστολή του Τραμπ θα μπορούσε να οδηγήσει περισσότερους Κινέζους ακαδημαϊκούς, συμπεριλαμβανομένων μερικών από τα λαμπρότερα μυαλά στους τομείς τους, να επιστρέψουν στην πατρίδα τους - ή να επιλέξουν να παραμείνουν εξαρχής, απορρίπτοντας μια αμερικανική εκπαίδευση για ένα κινεζικό πτυχίο.Και τότε αυτοί οι ερευνητές - συμπεριλαμβανομένων ορισμένων ακόμα πιο σπουδαίων ερευνητών στον τομέα της τεχνολογίας θα μπορούσαν να αποτελέσουν το κλειδί για να φτάσει η Κίνα ή να ξεπεράσει τις ΗΠΑ - ακριβώς αυτό που πολλοί αξιωματούχοι του Τραμπ προσπαθούν να αποτρέψουν.