Η συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στην Αλάσκα ανήμερα το Δεκαπενταύγουστο αποτελεί αναμφισβήτητα την πιο μεγάλη εξέλιξη στις διαπραγματεύσεις για την κατάπαυση πυρός στην Ουκρανία το τελευταίο διάστημα.
Ωστόσο δεν έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από όλους...
Τόσο η Ουκρανία όσο και οι Ευρωπαίοι εμφανίζονται προβληματισμένοι και ανήσυχοι για το τι θα συζητηθεί κατά τη διάρκεια του κρίσιμου τετ-α-τετ και ιδιαίτερα για το εκκολαπτόμενο σχέδιο ειρήνευσης, που θα πέσει στο τραπέζι χωρίς να ακουστούν καθόλου οι θέσεις του Κιέβου.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν φέρεται να διαμήνυσε, μέσω του ειδικού απεσταλμένου του Ντόναλντ Τραμπ Στιβ Γουίτκοφ, ότι η Μόσχα δεν θα προχωρήσει σε κατάπαυση πυρός εάν δεν υπάρξουν σημαντικές εδαφικές παραχωρήσεις από πλευράς του Κιέβου.
Επιθυμεί, όπως μεταδίδουν διεθνή ΜΜΕ, την απόσυρση των ουκρανικών στρατευμάτων από την ανατολική περιοχή του Ντονμπάς και τη διατήρηση του ελέγχου του Ντονέτσκ, του Λουγκάνσκ και φυσικά της Κριμαίας, που προσαρτήθηκε το 2014.
Κατά τη διάρκεια δηλώσεών του από το Λευκό Οίκο την Παρασκευή (8/8), ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε χαρακτηριστικά:
«Μιλάμε για μια περιοχή για την οποία πολεμούν 3,5 χρόνια. Έχουν σκοτωθεί πολλοί Ρώσοι. Έχουν σκοτωθεί πολλοί Ουκρανοί… Είναι πολύ περίπλοκο. Θα πάρουμε κάποια πίσω, θα υπάρξουν ανταλλαγές. Θα υπάρξουν ανταλλαγές εδαφών…».
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ξεκαθάρισε το πρωί του Σαββάτου ότι η χώρα του δεν θα δεχτεί ποτέ να παραχωρήσει εδάφη στους κατακτητές. Είχε ξεκαθαρίσει άλλωστε και στο παρελθόν ότι το σύνταγμα της Ουκρανίας δεν μπορεί να επιτρέψει την ανταμοιβή της Ρωσίας, που ξεκίνησε τον πόλεμο.
Η δήλωσή του αυτή συνηγορεί ότι υπάρχει σοβαρή ανησυχία στην Ουκρανία και στην Ευρώπη συνολικότερα για το γεγονός ότι οι Τραμπ και Πούτιν θα συζητήσουν μόνοι τους το μέλλον της Ουκρανίας.
Το Κίεβο έχει ζητήσει στο παρελθόν να υπάρξουν διαβεβαιώσεις ασφαλείας από πλευράς της Μόσχας -κάτι που φαίνεται ότι επιθυμούν και άλλοι Ευρωπαίοι εταίροι, που ανησυχούν για την αυξημένη επιθετικότητα της Ρωσίας τα τελευταία χρόνια.
Αυτός είναι, άλλωστε, και ένας από τους βασικούς λόγους που η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να προχωρήσει στο αμυντικό πρόγραμμα ReARM Europe.
Απαιτούνται απτές ενέργειες
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής καμπάνιας του, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έλεγε τακτικά ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα τελειώσει την επομένη της εκλογής του.
Η κατάπαυση του πυρός αποδείχτηκε, όμως, πιο δύσκολη υπόθεση από όσο υπολόγιζε το Αμερικανός πρόεδρος και πλέον, οκτώ μήνες αργότερα, ο πλανητάρχης είναι εμφανώς εκνευρισμένος.
Η ρητορική του Τραμπ απέναντι στο Ρώσο ομόλογό του έχει γίνει πολύ σκληρότερη το τελευταίο διάστημα, ωστόσο το Κίεβο πιστεύει ότι αυτό από μόνο του δεν αρκεί.
Απαιτούνται απτές ενέργειες, που μέχρι στιγμής δεν έχουν υλοποιηθεί.
Ο Ντόναλντ Τραμπ είχε στείλει τελεσίγραφο στον Πούτιν για κατάπαυση του πυρός μέχρι την 8η Αυγούστου, ημερομηνία που παρήλθε χωρίς να ενεργοποιηθούν οι δευτερογενείς κυρώσεις των ΗΠΑ απέναντι στη Ρωσία.
Μέχρι στιγμής παραμένει ασαφές ένα οι κυρώσεις θα τεθούν τελικά σε ισχύ, θα «παγώσουν» μέχρι τη συνάντηση ή θα ακυρωθούν τελείως.
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει και στο παρελθόν ότι η Ουκρανία θα πρέπει να παραχωρήσει κάποια από τα εδάφη της στη Ρωσία, με αντάλλαγμα την ειρήνη.
Ο Ζελένκσι, όμως, δεν φαίνεται πρόθυμος να δεχτεί κάτι τέτοιο -ή τουλάχιστον αυτό φαίνεται από την τελευταία του τοποθέτηση.
Ήταν ιδιαίτερα προσεκτικός όμως και φρόντισε να μην ασκήσει καμία κριτική στον Ντόναλντ Τραμπ.
Όπως γράφει το BBC σε ανάλυσή του, στους κόλπους της ουκρανικής κοινωνίας και του στρατού διαφαίνεται μεγάλη κόπωση, με αρκετούς να αποδέχονται -έστω και απρόθυμα- την έναρξη ειρηνευτικών συζητήσεων χωρίς τη συμμετοχή του Κιέβου.
Αυτό οφείλεται ενδεχομένως στις ατελείωτες μάχες των τελευτών τριών ετών αλλά και τις συνεχείς πυραυλικές επιθέσεις από τη Ρωσία το τελευταίο διάστημα. Παρόλα αυτά, η Ουκρανία και οι Ουκρανοί δεν φαίνονται έτοιμοι να αποδεχτούν ειρήνη με οποιοδήποτε κόστος.
Ιδιαίτερα εάν κάποιος την επιβάλλει, χωρίς να ακουστεί η «φωνή» της χώρας.
Το «όχι» του Πούτιν σε συνάντηση με τον Ζελένσκι
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στη Μόσχα, ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ Στιβ Γουίτκοφ πρότεινε στον Βλαντιμίρ Πούτιν μετά τη συνάντησή του με τον Τραμπ να υπάρξει μια τριμερής με τη συμμετοχή του Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Ο Ρώσος πρόεδρος ξεκαθάρισε ότι αυτό δεν θα συμβεί -τουλάχιστον όχι αυτή τη στιγμή.
«Δεν είμαι ενάντιος γενικά στην πιθανότητα αυτή, είναι εφικτό, αλλά θα πρέπει να δημιουργηθούν κάποιες συνθήκες για να συμβεί αυτό» είπε ο Βλαντιμίρ Πούτιν, και συνέχισε:
«Είμαστε ακόμη μακριά από το να δημιουργηθούν οι συνθήκες αυτές».