Σε ανακοινώσεις προχώρησε την Τρίτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναφορικά με τα κράτη της ΕΕ που θα επιλεχθούν να λάβουν βοήθεια για την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής πίεσης.
Στο πλαίσιο του μηχανισμού αλληλεγγύης της ΕΕ, τα περισσότερα κράτη-μέλη θα συμβάλλουν στο ζήτημα δεχόμενοι αιτούντες άσυλο από χώρες που είναι αντιμέτωπες με υψηλά επίπεδα μετανάστευσης.
Ειδάλλως, θα στέλνουν οικονομική και υλικοτεχνική υποστήριξη όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο.
Οι χώρες με το μεγαλύτερο πρόβλημα στην ΕΕ
Η Ελλάδα, η Κύπρος, η Ιταλία και η Ισπανία αναγνωρίστηκαν ως χώρες που βρίσκονται υπό μεγάλη μεταναστευτική πίεση. Αυτό σημαίνει ότι ανήκουν στα κράτη που θα λάβουν βοήθεια από το κοινό ταμείο, κάτι που αναμένεται να ξεκινήσει το 2026, σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico.
Το Ταμείο Αλληλεγγύης της ΕΕ έχει ως στόχο να εξασφαλιστούν τα μέσα ώστε το βάρος της μετανάστευσης να κατανεμηθεί δικαιότερα μέσα στο μπλοκ.
Όπως δήλωσε ο Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων Μάγνκους Μπρούνερ, «όλα πρέπει να συμβαίνουν παράλληλα — είναι μια παράλληλη εξέλιξη», προσθέτοντας ότι η συμφωνία εξασφαλίζει διαφορετική μεταχείριση των χωρών που αντιμετωπίζουν δυσανάλογες πιέσεις.
Σημαντικές μεταναστευτικές πιέσεις αντιμετωπίζουν, σύμφωνα με την Επιτροπή, η Βουλγαρία, η Τσεχία, η Εσθονία, η Κροατία, η Αυστρία και η Πολωνία.
Ο χαρακτηρισμός που τους δίνεται τους επιτρέπει να ζητήσουν πλήρη ή μερική επιστροφή των εισφορών τους στον μηχανισμό αλληλεγγύης, το επόμενο εξάμηνο από την έναρξη του προγράμματος.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Γερμανία, η Εσθονία, η Ιρλανδία, η Γαλλία, η Κροατία, η Λετονία, η Λιθουανία, οι Κάτω Χώρες, η Πολωνία και η Φινλανδία διατρέχουν κίνδυνο μεταναστευτικής πίεσης κατά το επόμενο έτος.
Τα κριτήρια για την κατηγοριοποίηση ως «υψηλού κινδύνου»
Τα κριτήρια για ένα κράτος να θεωρηθεί ότι ανήκει στην ομάδα «υψηλού κινδύνου» περιλαμβάνουν τον επίμονα υψηλό αριθμό αφίξεων, τα υπερφορτωμένα συστήματα υποδοχής και την πιθανή χειραγώγηση της μετανάστευσης από τρίτες χώρες όπως η Ρωσία, αναφέρει το Politico.
Όπως τόνισε αξιωματούχος της Επιτροπής όσοι διατρέχουν κίνδυνο μεταναστευτικής πίεσης θα πρέπει να συνεχίσουν να παρέχουν αλληλεγγύη, ενώ όσοι βρίσκονται ήδη υπό μεταναστευτική πίεση μπορούν να ζητήσουν και να λάβουν εξαίρεση από την παροχή αλληλεγγύης.
Την απόφαση σχετικά με την κατηγορία που ανήκουν τα κράτη-μέλη την λαμβάνει το Συμβούλιο της ΕΕ, αφού πρώτα η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ έχει αξιολογήσει την κατάσταση έκαστης χώρας.
Ο γρίφος της μετεγκετάστασης
Προβληματισμό προκαλεί το γεγονός ότι μερικές χώρες θα αναγκαστούν να δεχθούν αιτούντες άσυλο, παρότι υπό άλλες συνθήκες οι μεταναστευτικές ροές δεν θα είχαν φτάσει στα σύνορά τους.
Όμως, σύμφωνα με όσα έχει ανακοινώσει η ΕΕ, στο πλαίσιο της λύσης του ζητήματος οι χώρες είναι υποχρεωμένες να παράσχουν οικονομική αλληλεγγύη, αλλά όχι άσυλο σε αιτούντες. Αυτό σημαίνει ότι τα κράτη-μέλη έχουν την επιλογή είτε να δεχτούν μετανάστες, είτε να συμβάλλουν χρηματικά για κάθε άτομο που αρνούνται να δεχτούν, είτε να επιλέξουν κάποιο άλλο είδος βοήθειας, όπως τονίζει το Politico.
Οι πληροφορίες αναφορικά με το ποια κράτη αρνήθηκαν ή θα αρνηθούν την αποδοχή μεταναστών, καθώς και τα ποσά που θα προσφέρουν αντ’ αυτού, δεν θα γνωστοποιηθούν μέχρι να αποφασισθεί το τελικό μέγεθος του ταμείου αλληλεγγύης.
Τις επόμενες εβδομάδες αναμένεται να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για την μετατροπή της πρότασης σε νομικά δεσμευτικό κείμενο, ενώ ο Μπρούνερ πρόκειται να πραγματοποιήσει ακρόαση με τους ευρωβουλευτές την Πέμπτη σχετικά με το ζήτημα.