Όλα τα βλέμματα στην Ευρώπη είναι στραμμένα στη Ρουμανία.
Οι πολίτες της χώρας προσέρχονται από το πρωί στις κάλπες για τον πρώτο γύρο των αμφιλεγόμενων προεδρικών εκλογών, υπό τη σκιά ανησυχιών για ρωσική παρέμβαση, πέντε μήνες μετά την ακύρωση του εκλογικού αποτελέσματος των εκλογών του Νοεμβρίου λόγω παρατυπιών που οδήγησαν και στον αποκλεισμό του τότε νικητή, ακροδεξιού και φιλορώσου Καλίν Τζορτζέσκου από την προεδρική κούρσα.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν τον νέο ηγέτη της ακροδεξιάς και επικεφαλής της Συμμαχίας για την Ένωση των Ρουμάνων (AUR) Τζορτζ Σιμιόν και πάλι να προηγείται, σε μια εκλογική διαδικασία που απειλεί να κλονίσει την ΕΕ και το ΝΑΤΟ εάν το Βουκουρέστι αλλάξει πορεία, εγκαταλείποντας τη φιλοευρωπαϊκή του κατεύθυνση για… τα μάτια του Πούτιν.
Με βάση τα μέχρι τώρα δεδομένα των δημοσκοπήσεων -οι οποίες σημειωτέον δεν κατάφεραν να προβλέψουν την εντυπωσιακή άνοδο και επικράτηση του Τζορτζέσκου πέρυσι- τέσσερις είναι οι υποψήφιοι οι οποίοι φαίνεται ότι μπορεί να φτάσουν στον κρίσιμο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών που θα διεξαχθεί στις 18 Μαΐου.
Πρόκειται για τον ακροδεξιό Σιμιόν, τον υποψήφιο των κυβερνώντων κομμάτων Κριν Αντονέσκου, τον ανεξάρτητο κεντρώο Νικουσόρ Νταν και τον πρώην αριστερό και νυν εθνικιστής Βίκτορ Πόντα. Έκαστος έχει εμφανιστεί να καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών σε ξεχωριστές πρόσφατες δημοσκοπήσεις.
Με βάση αυτά τα δεδομένα, το Politico παρουσιάζει τα πιθανά δίδυμα που θα μπορούσαν να διεκδικήσουν την εξουσία στη Ρουμανία στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, αλλά και ποιες «κόντρες» τρομάζουν περισσότερο τις Βρυξέλλες.
Σιμιόν vs. Νταν
Με τον αποκλεισμό του Τζορτζέσκου από την εκλογική προεδρική κούρσα, ο Σιμιόν έχει πλασαριστεί ως ο καταλληλότερος υποψήφιος για τους εθνικιστές ψηφοφόρους - με φαινομενική επιτυχία.
Το ποσοστό 30% που συγκεντρώνει σε πρόσφατες δημοσκοπήσεις αντιστοιχεί περίπου στο άθροισμα των ψήφων που κέρδισε ο Τζορτζέσκου τον Νοέμβριο και αυτών που συγκέντρωσε ο ίδιος.
Ο αυτοχαρακτηριζόμενος «οπαδός» της Ιταλίδας πρωθυπουργού, Τζόρτζια Μελόνι, Σιμιόν έχει παρουσιάσει τον εαυτό του ως καταλύτη αλλαγής και το κόμμα του AUR, το οποίο από ένα αντιεμβολιαστικό κίνημα εξελίχθηκε σε σημαντική πολιτική δύναμη, ως πλατφόρμα τύπου Τραμπ. Έχει υποσχεθεί να βάλει «όρια» στις Βρυξέλλες και να αναστείλει τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία.
Ο Σιμιόν έχει υποστηρικτές κυρίως στις μικρές και μεσαίες πόλεις και στις αγροτικές περιοχές, καθώς και μεταξύ των ψηφοφόρων κάτω των 45 ετών με χαμηλό εισόδημα και χαμηλό έως μεσαίο επίπεδο εκπαίδευσης, ενώ επιδιώκει να προσελκύσει και τις ψήφους της διασποράς, η οποία συνήθως δεν υπολογίζεται στις δημοσκοπήσεις, όπως σημειώνει ο Ρέμους Στεφουρεάκ, πολιτικός αναλυτής και διευθυντής της εταιρείας δημοσκοπήσεων Inscop Research.
Από την άλλη, η βάση των ψηφοφόρων του Νταν, μαθηματικού που ίδρυσε το κόμμα Ένωση Σώστε τη Ρουμανία (USR), αλλά κατεβαίνει ως ανεξάρτητος στις εκλογές, είναι εντελώς διαφορετική. Είναι εξαιρετικά δημοφιλής στο Βουκουρέστι, όπου είναι δήμαρχος, καθώς και σε άλλες μεγάλες αστικές περιοχές, αλλά λιγότερο στις μικρότερες πόλεις και στις αγροτικές περιοχές.
Παρότι ο Νταν έχει επίσης πολλές πιθανότητες να συγκεντρώσει ψήφους αποδήμων, δεν είναι ακόμη ιδιαίτερα γνωστός εκτός Βουκουρεστίου, κάτι που στην πραγματικότητα αποτελεί και την «αχίλλειος πτέρνα» του.
Σε όλη τη Ρουμανία, «το 10% του πληθυσμού δεν γνωρίζει ποιος είναι ο Νικουσόρ Νταν», και αυτό θα μπορούσε να του κοστίσει τη νίκη σε έναν αμφίρροπο δεύτερο γύρο εναντίον του Σιμιόν, σύμφωνα με το Στεφουρεάκ.
Δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα από την Curs, μια εταιρεία δημοσκοπήσεων με έδρα το Βουκουρέστι, κατέληξε στο ίδιο συμπέρασμα, δίνοντας στον Σιμιόν (54%) προβάδισμα 8 ποσοστιαίων μονάδων έναντι του Νταν (46%) σε έναν υποτιθέμενο επαναληπτικό γύρο.
Ο Στεφουρεάκ πάντωςω τόνισε ότι είναι ακόμα νωρίς, καθώς οι εκλογές να απέχουν ακόμη εβδομάδες, και ότι μια προεκλογική εκστρατεία δεύτερου γύρου με «συναισθηματική βάρος» και απήχηση σε μια ευρύτερη γκάμα ψηφοφόρων θα μπορούσε να αποδειχθεί εξαιρετικά απρόβλεπτη.
Σομιόν vs. Αντονέσκου
Ο Αντονέσκου, σύζυγος της πρώην Ευρωπαίας επιτρόπου της Ρουμανίας, Αντίνα Βαλεάν, είναι ο υποψήφιος των κυβερνώντων κομμάτων του Βουκουρεστίου: του κεντροαριστερού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (PSD), του κεντροδεξιού Εθνικού Φιλελεύθερου Κόμματος και του ουγγρικού μειονοτικού κόμματος Δημοκρατική Συμμαχία των Ούγγρων στη Ρουμανία.
Η υποστήριξη της καθεστηκυίας τάξης αποτελεί σαφές πλεονέκτημα για τον Αντονέσκου, καθώς η επικράτηση στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών εξαρτάται αποκλειστικά από τη δυνατότητα των υποψηφίων να συγκεντρώσουν ψήφους εκτός της εκλογικής βάσης τους.
Ωστόσο, τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά όσον αφορά την ψήφο της διασποράς. Το 5% με 7% του συνόλου των ψήφων προέρχονται από Ρουμάνους στο εξωτερικό, οι οποίοι τείνουν να ψηφίζουν «ενάντια στο σύστημα», σύμφωνα με τον Στεφουρεάκ.
Όπως τονίζει ο ίδιος, τον Νοέμβριο, ο Τζορτζέσκου κέρδισε ψήφους της διασποράς «καλοπιάνοντας» του αποδήμους με συνθήματα όπως: «Βρίσκεστε εκεί [στο εξωτερικό] λόγω της αποτυχημένης κυβέρνησης που δεν μπόρεσε να εξασφαλίσει την απαραίτητη ευημερία στη Ρουμανία και χρειάστηκε να εγκαταλείψετε τις οικογένειές σας».
Προς το παρόν, η ανάλυσή του Στεφουρεάκ «βλέπει» τον Σιμιόν και τον Αντονέσκου να δίνουν μάχη στήθος με στήθος στον δεύτερο γύρο. Δημοσκόπηση της Curs δίνει στον Αντονέσκου ένα μικρό προβάδισμα, με 52% έναντι 48% για τον Σιμιόν.
Σιμιόν vs. Πόντα
Η συγκεκριμένη μάχη είναι αυτή που τρομάζει περισσότερο την καθεστηκυία τάξη στη Ρουμανία αλλά και εν γένει την Ευρώπη.
Πρώην πρωθυπουργός και πρώην πρόεδρος του PSD, ο Πόντα αναγκάστηκε να παραιτηθεί μετά την καταστροφική πυρκαγιά που ξέσπασε σε νυχτερινό κέντρο το 2015, η οποία αποδόθηκε στην εκτεταμένη διαφθορά του κομματικού μηχανισμού και πυροδότησε μεγάλες διαδηλώσεις εναντίον του.
Με σύνθημα «η Ρουμανία πρώτα», υπόσχεται να σταματήσει τις εξαγωγές ουκρανικών σιτηρών μέσω των λιμανιών της Ρουμανίας (μια βασική πύλη εξόδου για τα σιτηρά της εμπόλεμης χώρας) προκειμένου να προστατεύσει τους Ρουμάνους αγρότες. Πρόκειται για μια προσπάθεια να αντιστρέψει το αρνητικό κλίμα εναντίον του που προκάλεσε η παραδοχή του ότι επέτρεφε να πλημμυρίσουν τέσσερα ρουμανικά χωριά στον ποταμό Δούναβη προκειμένου να σωθεί η πρωτεύουσα της Σερβίας, Βελιγράδι, το 2014.
Ο Πόντα εμφανίζεται περισσότερο δημοφιλής μεταξύ των ηλικιωμένων ψηφοφόρους σε μικρότερες αστικές και αγροτικές περιοχές, ενώ όπως και ο Σιμιόν προσπαθεί επίσης να προσελκύσει την ψήφο των πρώην ψηφοφόρων του Τζορτζέσκου.
Εν τω μεταξύ, την περασμένη εβδομάδα, οι ηγέτες του USR παρείχαν την υποστήριξή τους στον Νταν έναντι της δικής τους υποψηφίας, Έλενα Λασκόνι, σε μια προσπάθεια να εμποδίσουν τον Πόντα να βρεθεί στη δεύτερη θέση και να περάσει στον δεύτερο γύρο των εκλογών. Μια κόντρα Σιμιόν - Πόντα θα αποτελούν μια «τοξική» εξέλιξη, προειδοποίησαν.
Παρότι και οι δύο, Σιμιόν και Πόντα, παρουσιάζονται ως εθνικιστές και αντιευρωπαϊστές, ο Πόντα πιθανότατα «θεωρείται, σε σύγκριση με τον Σιμιόν, πιο φιλοευρωπαίος» σύμφωνα με τον Στεφουρεάκ.
Όσον αφορά τη μεταξύ τους μάχη, μειονέκτημα για τον Σιμιόν αποτελούν οι κατηγορίες που έχουν εκφραστεί εναντίον του (τις οποίες έχει επανειλημμένως αρνηθεί) για συναντήσεις με Ρώσους κατασκόπους. Επίσης, του έχει απαγορευθεί η είσοδος στη Μολδαβία και την Ουκρανία λόγω προηγούμενων δηλώσεων για διεκδικήσεις εδαφών και για τερματισμό της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία. Ωστόσο, κατά την προεκλογική περίοδο, χαρακτήρισε τη Ρωσία του Πούτιν ως μεγάλη απειλή, εκφράζοντας παράλληλα τη «συμπάθειά» του για το κίνημα MAGA του Τραμπ.
Η φήμη του ως φιλορώσου θα μπορούσε τελικά να του κοστίσει τη νίκη, εκτιμά ο Στεφουρεάκ. Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση, σχεδόν το 90% των Ρουμάνων τάσσονται υπέρ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.
Το ενδεχόμενο εκλογής του τρομάζει επίσης την ΕΕ, καθώς η Ρουμανία είναι μια από τις μεγαλύτερες χώρες της ΕΕ σε πληθυσμό, σημαντικός σύμμαχός στην ανατολική πτέρυγα της Ευρώπης και του ΝΑΤΟ και ισχυρή στρατιωτική δύναμη. Η νίκη ενός πολιτικού που είναι επιφυλακτικός απέναντι τόσο στην ΕΕ όσο και στο ΝΑΤΟ θα έπληττε τα σχέδια του μπλοκ να στηρίξει περαιτέρω την Ουκρανία στον πόλεμό της με τη Ρωσίας.
Αν οι δύο τους βρεθούν αντιμέτωποι στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, η αναμέτρηση θα είναι αμφίρροπη, εκτιμά ο Στεφουρεάκ.
Πόντα vs. Αντονέσκου
Με τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις να δίνουν στον Σιμιόν ποσοστό άνω του 30%, αυτήν τη στιγμή φαίνεται να έχει τις περισσότερες πιθανότητες να συμμετάσχει στον δεύτερο γύρο. Ως εκ τούτου, τα σενάρια για έναν δεύτερο γύρο χωρίς τη συμμετοχή του φαντάζουν έωλα, αλλά η εντυπωσιακή άνοδο που σημείωσε ως υποψήφιος ο Τζορτζέσκου τον Νοέμβριο απέδειξε ότι τίποτα δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο.
Ο Πόντα ηγήθηκε του PSD πριν ιδρύσει το δικό του κόμμα, Pro Romania, με αποτέλεσμα πέραν των δικών του υποστηρικτών να έχει ερείσματα και σε μεγάλο μέρος της εκλογικής βάσης του PSD.
Τόσο ο Αντονέσκου όσο και ο Πόντα «ψαρεύουν» σε μια ευρεία δεξαμενή ψηφοφόρων, γεγονός που μπορεί να τους εξασφαλίσει πρόσθετη στήριξη σε περίπτωση που έκαστος περάσει στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών.
Ωστόσο, η μεγαλύτερη απήχηση που έχει ο Πόντα μεταξύ των υποστηρικτών του Τζορτζέσκου και του Σιμιόν, θα μπορούσε να του εξασφαλίσει πλεονέκτημα έναντι του Αντονέσκου εάν βρεθούν αντίπαλοι στον δεύτερο γύρο, σύμφωνα με τον Στεφουρεάκ.
Πόντα vs. Νταν
Η ευρύτερη υποστήριξη που χαίρει ο Πόντα θα μπορούσε επίσης να του εξασφαλίσει πλεονέκτημα έναντι του Νταν, αν και ένας δεύτερος γύρος με τους δύο υποψηφίους φαντάζει προς το παρόν απίθανος.
Η εκλογική βάση του Νταν, προς το παρόν, είναι αρκετά περιορισμένη. Η απόφαση του USR να συσπειρωθεί πίσω του θα μπορούσε ακόμη και να γυρίσει μπούμερανγκ για τον Νταν, καθώς η στενή σχέση με το κεντρώο κόμμα κινδυνεύει να του στερήσει ψήφους από άλλους χώρους, σύμφωνα με τον Στεφουρεάκ.
Πρόσφατη δημοσκόπηση της Curs δίνει και στους δύο πιθανότητες 50-50 να νικήσουν σε μια μεταξύ τους μάχη.
Νταν vs. Αντονέσκου
Τέλος, εάν ο Νταν και ο Αντονέσκου βρεθούν αντίπαλοι στον (προς το παρόν απίθανο) δεύτερο γύρο, θα επρόκειτο επίσης για μια αμφίρροπη μάχη καθώς «ψαρεύουν» ψήφους στην ίδια δεξαμενή ψηφοφόρων.
Ο Νταν έχει την υποστήριξη του USR και είναι αρεστός τους υψηλού μορφωτικού επιπέδου και εύπορους Ρουμάνους στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Ο δε Αντονέσκου απολαμβάνει της στήριξης των κυβερνώντων κομμάτων σε όλη τη χώρα.
Και οι δύο τους όμως θα καλούνται να «ψαρέψουν» νέους ψηφοφόρους, ενώ κανείς τους δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς μεταξύ των εθνικιστών.
Δημοσκόπηση της Curs δίνει πάντως ένα μικρό προβάδισμα στον Αντονέσκου, ο οποίος φέρεται να συγκεντρώνει το 52% έναντι 48% που θα ελάμβανε ο Νταν σε έναν δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, αν και ο Στεφουρεάκ εκτιμά ότι θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μια μάχη στήθος με στήθος.
