Ο Ντόναλντ Τραμπ αναμένεται να συναντηθεί αύριο με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Βενιαμίν Νετανιάχου, σε μια συνάντηση με βαρύ γεωπολιτικό φορτίο. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Ισραηλινός ηγέτης θα επιδιώξει αμερικανική στήριξη για τις στρατιωτικές κινήσεις του Ισραήλ σε Λίβανο και Γάζα, ενώ στο τραπέζι αναμένεται να τεθούν και ζητήματα που αφορούν το Ιράν, τη Συρία και την ευρύτερη περιφερειακή αστάθεια.
Ο Τραμπ είχε καταβάλει έντονες διπλωματικές προσπάθειες τον Σεπτέμβριο και τις αρχές Οκτωβρίου για την επίτευξη εκεχειρίας στη Γάζα, με στόχο τον τερματισμό ενός πολέμου διάρκειας δύο ετών και την επιστροφή όλων των ομήρων. Αξιοποιώντας τις σχέσεις του με την Τουρκία και το Κατάρ, κατάφερε να συγκροτήσει ένα εύθραυστο πλαίσιο συμφωνίας, στο οποίο συντάχθηκαν η Αίγυπτος, κράτη του Κόλπου και το Ισραήλ. Μέχρι τότε, η προοπτική παράτασης του πολέμου για μήνες παρέμενε ανοιχτή.
Ωστόσο, οι ισραηλινές προσπάθειες για αλλαγή των δεδομένων στη Γάζα μέσα στο 2025 δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα. Η εκεχειρία του Ιανουαρίου κατέρρευσε τον Μάρτιο, η ανθρωπιστική βοήθεια ανεστάλη και ακολούθησε η μεγάλης κλίμακας επιχείρηση «Άρματα του Γεδεών». Παρά τις επιχειρήσεις από την άνοιξη έως το καλοκαίρι και τη νέα επίθεση στη Γάζα τον Σεπτέμβριο, η Χαμάς δεν εξουδετερώθηκε. Μετά την εκεχειρία της 13ης Οκτωβρίου, έγινε σαφές ότι η οργάνωση εξακολουθούσε να ελέγχει περίπου το μισό της Λωρίδας.
Στο επίκεντρο βρίσκεται πλέον η μετάβαση στη δεύτερη φάση της συμφωνίας, η οποία προβλέπει τον αφοπλισμό της Χαμάς. Τα βλέμματα στρέφονται στη Φλόριντα και στο αν η συνάντηση Τραμπ–Νετανιάχου μπορεί να ξεκλειδώσει αυτή τη διαδικασία.
Η επιστροφή των ομήρων
Στη Γάζα παραμένει ακόμη η σορός του Ισραηλινού ομήρου Ραν Γκβίλι, γεγονός που επαναφέρει μνήμες από προηγούμενες υποθέσεις ομήρων που διήρκεσαν χρόνια. Η επιστροφή του θεωρείται δοκιμασία της νέας, πιο επιθετικής και προληπτικής στρατηγικής του Ισραήλ, αλλά και τεστ αξιοπιστίας για τον Λευκό Οίκο, καθώς ο Τραμπ θέλει να εμφανιστεί ικανός να οδηγήσει τη διαδικασία στο επόμενο στάδιο.
Κομβικό ζήτημα παραμένει ποια κράτη θα συμμετάσχουν σε μια διεθνή δύναμη σταθεροποίησης που θα αναλάβει τον αφοπλισμό της Χαμάς ή την ασφάλεια της Γάζας. Το Ισραήλ εμφανίζεται απρόθυμο να αποσυρθεί από τη λεγόμενη «Κίτρινη Γραμμή» χωρίς σαφείς εγγυήσεις για ενεργότερη εμπλοκή των ΗΠΑ και τρίτων χωρών.
Οι δυσκολίες, ωστόσο, είναι πολλές. Η Τουρκία, που έχει φιλοξενήσει και στηρίξει τη Χαμάς, διεκδικεί ρόλο, κάτι που απορρίπτει κατηγορηματικά το Τελ Αβίβ. Άλλες χώρες, όπως το Πακιστάν, δεν διαθέτουν σχέσεις με το Ισραήλ, ενώ φιλικά κράτη –Ιορδανία, Αίγυπτος, ΗΑΕ, Μπαχρέιν και Μαρόκο– εμφανίζονται διστακτικά, περιμένοντας πρώτα κινήσεις από άλλους.
Οι ΗΠΑ έχουν αναλάβει ρόλο επιτήρησης της εκεχειρίας μέσω του Κέντρου Πολιτικο-Στρατιωτικού Συντονισμού στο Κιριάτ Γκατ και έχουν καταστήσει σαφές ότι η συλλογική τιμωρία αμάχων μέσω διακοπής βοήθειας δεν αποτελεί πλέον αποδεκτή επιλογή. Παράλληλα, διαρροές μιλούν για αυξανόμενη δυσαρέσκεια στην Ουάσιγκτον για την αργή πρόοδο, την ώρα που ο χειμώνας επιδεινώνει τις συνθήκες ζωής για τους αμάχους στη Γάζα.
Το ερώτημα που πλανάται είναι αν οι ΗΠΑ μπορούν να κρατήσουν όρθια μια εξαιρετικά σύνθετη εκεχειρία. Στη Μέση Ανατολή επικρατεί η αίσθηση ότι η συμφωνία πρέπει να μεταφραστεί σε απτά αποτελέσματα, κάτι που καθιστά τη συνάντηση Τραμπ–Νετανιάχου κρίσιμη όχι μόνο για τη Γάζα, αλλά και για την ευρύτερη περιφερειακή ισορροπία.