Εορτολόγιο - Βίοι Αγίων: Σήμερα, 17 Ιανουαρίου η Εκκλησία μας εορτάζει την μνήμη των: Αντωνίου του Μεγάλου και Αντωνίου του νέου, του εν Βερροία ασκήσαντος. Αριστοτέλους και Αχιλλέως (Αχιλλά). Θεοδοσίου του ευσεβούς βασιλέως, του Μεγάλου. Ιουνίλλας και Τουρβώνος, του νοταρίου. Νεομάρτυρος Γεωργίου του εξ Ιωαννίνων.
Σήμερα γιορτάζουν οι: Αντώνιος, Αντώνης, Τόνης, Νάκος, Αντώνας, Αντωνάκος, Αντωνάκης, Τόνυ, Αντωνία, Αντωνούλα, Τόνια, Θεοδόσιος, Θεοδόσης, Δόσιος, Δόσης
Νεομάρτυρας Γεώργιος: ο άγιος που αγάπησαν Τούρκοι και Γιαννιώτες
Αν και γεννήθηκε στα Γρεβενά ταυτίστηκε με την πόλη την Ιωαννίνων όσο κανείς άλλος. Δεν είναι τυχαίο οτι 19 μήνες μετά τον θανατό του ανακηρύχτηκε άγιος. Λόγω των πολλών θαυμάτων που έκανε τον λάτρεψαν Έλληνες και Τούρκοι σε τέτοιο βαθμό που ακόμη και σήμερα οι ντόπιοι δίνουν το όνομα σε πολλά νεογέννητα και μάλιστα το γιορτάζουν στις 17 Ιανουαρίου και οχι στις 23 Απριλίου που τιμάται ο Άγιος Γεώργιος Τροπαιοφόρος.
Ο Άγιος Γεώργιος γεννήθηκε το 1808 στο χωριό Τσούρχλι της επαρχίας Γρεβενών (σήμερα φέρει την ονομασία Άγιος Γεώργιος) από γονείς πτωχούς, τον Κωνσταντίνο και τη Βασίλω, οι οποίοι ασχολούνταν με τη γεωργία. Λογω της μεγάλης φτώχεις της οικογένειάς του παρέμεινε αγράμματος.
Σε μικρή ηλικία, μόλις 8 ετών, ορφάνεψε και έμεινε υπό την προστασία του μεγαλύτερου αδερφού και της αδερφής του. Όταν ενηλικιώθηκε, πήγε στα Ιωάννινα, όπου ο Γεώργιος, έρημος και άπροστάτευτος, προσκολλήθηκε σε διάφορους αγάδες για να καταλήξει ιπποκόμος του Χατζή Αβδουλά, αξιωματικού του Ιμίν Πασά των Ιωαννίνων, κοντά στον οποίο παρέμεινε για οκτώ χρόνια.
Ο Αβδουλά είχε όλον τον καιρό να εκτιμήσει τα προτερήματα του υπηρέτη του και κυρίως το ήθος του. Τον εμπιστεύτηκε και τον περιέβαλε με τη στοργή και την αγάπη του, ενώ του επέτρεπε να εκτελεί ακώλυτα τα θρησκευτικά του καθήκοντα και να συχνάζει στους ναούς των Ιωαννίνων.
Η εύνοια του Αβδουλά προς τον χριστιανό Γεώργιο προκάλεσε τη ζηλοφθονία των άλλων υπηρετών οι οποίοι τον αποκαλούσαν «γκιαβούρ Χασάν», δηλαδή άπιστο Χασάν. Έτσι, με τον καιρό και τη συνήθεια εδραιώθηκε η πίστη ότι ο Γεώργιος ήταν μουσουλμάνος.
Το 1836 ο Ιμίν πασάς έγινε για δεύτερη φορά ηγεμόνας των Ιωαννίνων. Μεταξύ των αξιωματικών του επιτελείου του και ο έμπιστός του Χατζή Αβδουλά με τον δικό του ιπποκόμο , τον Γεώργιο. Ήταν τότε που κάποιοι φίλοι του τον παρακίνησαν να αρραβωνιασθεί μια νέα Γιαννιώτισσα, την Ελένη. Αλλά την ημέρα των αρραβώνων του Γεωργίου και της Ελένης ένα σοβαρό επεισόδιο σκίασε τη χαρά. Ένας Τουρκογιαννιώτης χότζας, γνωρίζοντας τον ιπποκόμο του Αβδουλά κατέδωσε στον μεχκεμέ (=δικαστήριο) ότι είχε εξισλαμισθεί κατά τα προηγούμενα χρόνια και επανήλθε στην ορθόδοξη πίστη.
Προσήχθη στο δικαστήριο όπου παραδέχτηκε ότι δεν έφυγε ποτέ από την πίστη του. Ο κατής, μαθαίνοντας ότι ο Γεώργιος ήταν υπηρέτης του Χατζή Αβδουλά, ανθρώπου ισχυρού κοντά στον ηγεμόνα, σκέφτηκε να καλέσει και τον ίδιο τον Αβδουλά.
Κατ’ άλλη μαρτυρία, ο Αβδουλά, μαθαίνοντας ο ίδιος την περιπέτεια του ιπποκόμου του, έσπευσε αυτόκλητος στο δικαστήριο. όπου επιτέθηκε οργισμένος στον κατή λέγοντας ότι αυτός γνώριζε πάντα ότι ο Γεώργιος δεν ήταν μουσουλμάνος αλλά χριστιανός και ως χριστιανός δεν είχε κάνει περιτομή.Μετά από αυτή την κατάθεση τον άφησαν ελεύθερο.
Αργότερα, ο Γεώργιος νυμφεύθηκε την Ελένη. Οι μαρτυρίες για τον χρόνο τέλεσης των γάμων του Γεωργίου και της Ελένης δεν συμπίπτουν. Κατ’ άλλους οι γάμοι τελέσθηκαν τον Αύγουστο του 1836, κατ’ άλλον τον Οκτώβριο του 1836 και κατ’ άλλους τον Ιανουάριο του 1837.
Ένα περίπου μήνα μετά το γάμο του ο Γεώργιος έφυγε από τα Γιάννινα και επέστρεψε τον Ιούνιο του 1837.
Κατόπιν, ο άγιος προσκολλήθηκε, ως ιπποκόμος πάντα, στον μουσελίμη των Φιλιατών, απ’ όπου επέστρεψε κατά τα τέλη Δεκεμβρίου, ημέρα Τετάρτη. Ξημερώνοντας, η Ελένη γέννησε αγόρι και έτσι ζήτησε και έμεινε για μερικές ημέρες ώστε να παραστεί και στη βάφτιση του γιου του.
Η βάφτιση του νεογέννητου έγινε στις 7 Ιανουαρίου 1838, ανήμερα του αγίου Ιωάννου. Ο νεοφώτιστος έλαβε το όνομα Ιωάννης.
Τη Δευτέρα, 10 Ιανουαρίου 1838, ο μουσελίμης των Φιλιατών αναχώρησε από τα Ιωάννινα, για να επιστρέψει στην έδρα του. Ο Γεώργιος προτίμησε αυτή τη φορά να μην ακολουθήσει τον κύριό του, αλλά να παραμείνει στα Ιωάννινα, κοντά στην οικογένειά του.
Την Τρίτη, 11 Ιανουαρίου 1838, παραδόθηκε "σ’ ένα ισοθάνατο, ολοήμερο ύπνο". Πολλές φορές προσπάθησαν να τον ξυπνήσουν, άλλ’ ο άγιος δεν αισθανόταν το παραμικρό. Ξύπνησε, τελικά, αργά το βράδυ.
Την Τετάρτη, 12 Ιανουαρίου, ο Γεώργιος ζήτησε από τη γυναίκα του τα καλά του ενδύματα και ξεκίνησε για την αγορά προς αναζήτηση εργασίας. Καταγράφεται ότι τρεις φορές γύρισε πίσω για να χαιρετήσει τη γυναίκα του και τον νεογέννητο, νεοφώτιστο γιο του. Κάποια ενόραση καθοδηγούσε πλέον τον Γεώργιο. Η πορεία του προς το μαρτύριο άρχιζε…
Κατευθύνθηκε στην πλατεία του Πλατάνου στο Γυαλί καφενέ. Εκεί τον άρπαξε ο χότζας που τον είχε κατηγορήσει και στο παρελθόν, φωνάζοντάς του ότι εμπαίζει τη μουσουλμανική θρησκεία. Οι φωνές του χότζα συγκέντρωσαν πολύ κόσμο, μουσουλμάνους και χριστιανούς. Ο Γεώργιος παρακάλεσε τον Χότζα να τον αφήσει αλλά μάταια. Ακόμα και ο αδελφός της Ελένης, ο Αλέξιος, που τυχαία διερχόταν από τον τόπο της σύλληψης, προσπάθησε ανεπιτυχώς να αποσπάσει από τα χέρια του φανατικού χότζα τον γαμβρό του.
Το επεισόδιο εκτυλισσόταν απέναντι από το σπίτι του Νταούτ πασά, ο οποίος ακούγοντας το θόρυβο και την ταραχή που είχε δημιουργηθεί έστειλε ανθρώπους του να οδηγήσουν ενώπιόν του. Ο Γεώργιος εξακολουθούσε να ομολογεί θαρραλέα: «Χριστιανός γεννήθηκα, Χριστιανός είμαι και χριστιανός πεθαίνω». Τότε ο παριστάμενος μπουλούκμπασης έδωσε εντολή να δέσουν τα χέρια και να τον οδηγήσουν στον δικαστήριο . Ο δικαστής αναγνώρισε τον άγιο από την πρώτη του εμφάνιση στο δικαστήριο και προσπάθησε με διάφορους τρόπους να τον εκβιάσει να αλλαξοπιστήσει. Ο Γεώργιος παρέμεινε, όμως, σταθερός στην πίστη του και οδηγήθηκε στη φυλακή.
Ο τότε Μητροπολίτης Ιωαννίνων, Ιωακείμ ο Χίος, μόλις πληροφορήθηκε τα όσα συνέβησαν πήγε στο δικαστήριο πρώτα και κατόπιν στο Διοικητήριο ζητώντας την απόλυση του Γεωργίου, αλλά οι λόγοι του δεν έπιασαν τόπο.
Το πρωΐ της Πέμπτης οδηγήθηκε και πάλι στο δικαστήριο. Ο δικαστής μετέρχεται τώρα κολακείες και νουθεσίες και υποσχέσεις για να πείσει τον Γεώργιο να αλλαξοπιστήσει με αντάλλαγμα υψηλά αξιώματα. Ο Γεώργιος φώναζε μόνο: «Χριστιανός είμαι».Οι Μουσουλμάνοι τον μαστιγώνουν και τον ξανακλείνουν στη φυλακή. σύνεργο τιμωρίας ή βασανισμού στο οποίο σχεδόν σφήνωναν και έσφιγγαν τα πόδια
Ασφαλίζουν τα πόδια του στη φοβερή ποδοκάκη ,ένα σύνεργο βασανισμού στο οποίο σχεδόν σφήνωναν και έσφιγγαν τα πόδια .Του βάζουν βαριά πέτρα στο στήθος του, τον πιέζουν με κάθε τρόπο.
Την Παρασκευή τα βασανιστήρια συνεχίζονται σύμφωνα με όσα αναφέρονται στον βίο του τον έκαιγαν με βραστό λάδι και του έμπηγαν πυρακτωμένα περόνια στα απόκρυφα μέλη του, ακίδες στα νύχια του.
Ξημερώνοντας Σάββατο οδηγείται πάλι στον δικαστή.Οι φανατικοί Οθωμανοί είχαν συγκεντρωθεί έξω από το δικαστήριο, όπου του έθεσαν το δίλημμα ή να αρνηθεί την πίστη του ή θυσιαστεί γι άυτή. Ο Γεώργιος επέμενε στις αρχές του. Τότε δόθηκε η απόφαση γραμμένη από το χέρι του κριτή να θανατωθεί.
Υπέρ του Γεωργίου παρενέβησαν και οι μητροπολίτες Ιωαννίνων, Άρτης και Γρεβενών, καθώς και προύχοντες της πόλεως και συγγενείς του, χωρίς αποτέλεσμα.
Τόσο οι αρχιερείς όσο και κάποιοι άλλοι Ιωαννίτες δεν παρέλειπαν να στέλνουν ανθρώπους στο δεσμωτήριο προκειμένου να στηρίξουν τον Γεώργιο. Σύμφωνα με μαρτυρίες των συγκρατουμένων και της ιδίας της συζύγου του, της Ελένης, ο Γεώργιος ήταν ηρεμώτατος.
Στίς 17 Ιανουαρίου 1838, ημέρα Δευτέρα, ο Άγιος απαγχονίσθηκε στο Κουρμανιό, περιοχή της αγοράς κοντά στην κεντρική πύλη του φρουρίου, και δέχθηκε από τον Σταυρωθέντα Κυριο το στέφανο του μαρτυρίου. Από τη νύχτα εκείνη και ενόσω το σκήνωμα του νεομάρτυρα παρέμενε στην αγχόνη, φως εν είδει στεφάνου κατέβαινε στην κεφαλή του Αγίου.
Το σκήνωμα του αγίου παρέμεινε κρεμασμένο μέχρι την Τετάρτη, 19 Ιανουαρίου, και κατόπιν δωρίθηκε από τον Μουσταφά πασά στον Μητροπολίτη Ιωαννίνων Ιωακείμ (η εξαγοράστηκε από τον Μητροπολίτη σύμφωνα με άλλη μαρτυρία) και μεταφέρθηκε στον δεύτερο εξώστη του Μητροπολιτικού ναού, στο παρεκκλήσιο της Αγίας Μαρίνας.
Εκεί τον σαβάνωσαν και τον κατέβασαν στο μέσον του νεότευκτου τότε ναού του Αγίου Αθανασίου, όπου ανέμεναν οι μητροπολίτες Ιωαννίνων, Άρτης και Γρεβενών, το ιερατείο της πόλεως και πλήθος χριστιανών. Μετά το τέλος της πάνδημης εντάφιας ακολουθίας, η σορός μεταφέρθηκε και κατατέθηκε σε τάφο κοντά στη δυτική πύλη του ιερού βήματος.
Μετά το μαρτύριο και την ταφή του Γεωργίου ένας καταιγισμός θαυμάτων πλημμύρισε την πόλη. Πλήθος παραλύτων και πασχόντων από ποικίλες ασθένειες προστρέχοντας στον άγιο λάμβαναν τη θεραπεία τους. Ακόμη και «μια Τούρκα (Τουρκάλα) άρπαξε την κάλτσα από το πόδι του αγίου και έτρεξεν εις μίαν άρρωστη Τούρκα, ήτις εθεραπεύθη αμέσως».
Γι’ αυτό και στις εικόνες ο άγιος εικονίζεται κρεμασμένος και φορώντας κάλτσα μόνο στο ένα πόδι. Η πρώτη μάλιστα εικόνα του φιλοτεχνήθηκε 13 μόλις μέρες μετά το μαρτύριό του.
Η αγιοκατάταξή του έγινε εντός περίπου δεκαεννιά μηνών από το μαρτυρικό θάνατο και την ταφή του.
Στις 26 Οκτωβρίου 1971 έγινε η ανακομιδή των ιερών λειψάνων του Αγίου Γεωργίου, τα οποία εναπετέθησαν σε λάρνακα, που κατετέθηκε στο νεόδμητο ναό του Αγίου Νεομάρτυρος Γεωργίου της πόλεως Ιωαννίνων, στην πλατεία Πάργης.