Σε αυξημένη επιφυλακή βρίσκονται οι αρμόδιες Αρχές, έπειτα από την σεισμική δόνηση μεγέθους 5,3 Ρίχτερ που σημειώθηκε αργά το μεσημέρι του Σαββάτου (7/6) στο Άγιο Όρος, λίγα χιλιόμετρα δυτικά-βορειοδυτικά των Καρυών, και ταρακούνησε τη βόρεια Ελλάδα.
Από απόψε, προληπτικά στην περιοχή θα βρίσκεται διασωστικό όχημα της 2ης ΕΜΑΚ, καθώς και ομάδα της 2ης ΕΜΟΔΕ, ενώ το πρωί της Κυριακής αναμένεται να βρίσκεται επιτόπου και ο Επιθεωρητής Βορείου Ελλάδος.
Όπως αναφέρει ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Γιάννης Κεφαλογιάννης σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης «η ασφάλεια μοναχών και προσκυνητών είναι η απόλυτη προτεραιότητα». «Σε συνεργασία με τους αρμόδιους επιστημονικούς φορείς, ενεργοποιούμε εγκαίρως κάθε διαθέσιμο μέσο για την προστασία της μοναστικής κοινότητας και των προσκυνητών», προσθέτει.
Οι συστάσεις και τα προληπτικά μέτρα
Νωρίτερα σήμερα, συνεδρίασε διαδικτυακά η Μόνιμη Ειδική Επιστημονική Επιτροπή Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου και Μείωσης της Σεισμικής Διακινδύνευσης του ΟΑΣΠ προκειμένου να εξετάσει θέματα που αφορούν στη σεισμική δραστηριότητα του Αγίου Όρους.
Όπως τονίζεται σε σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής, η τρέχουσα σεισμική δραστηριότητα στο Άγιο Όρος, περιορίζεται έως σήμερα στον ίδιο σεισμογόνο χώρο της σεισμικής ακολουθίας που έχει ξεκινήσει από τον προηγούμενο Ιούνιο, χωρίς να υπάρχουν στοιχεία ενεργοποίησης παρακείμενων ρηξιγενών ζωνών.
Παράλληλα σύμφωνα με την ανακοίνωση, η Επιτροπή συστήνει οι μοναχοί και οι επισκέπτες να αποφεύγουν την είσοδο και την παραμονή τους σε κτίσματα που τυχόν έχουν υποστεί βλάβες.
Όπως αναφέρει η ανακοίνωση, έπειτα από συζήτηση μεταξύ των μελών της Επιτροπής και την παρουσίαση και εξέταση όλων των μέχρι τώρα δεδομένων, διατυπώνονται ομόφωνα τα ακόλουθα:
1. Η τρέχουσα σεισμική δραστηριότητα στο ‘Αγιο Όρος, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα έως τώρα δεδομένα, περιορίζεται έως σήμερα στον ίδιο σεισμογόνο χώρο της σεισμικής ακολουθίας που έχει ξεκινήσει από τον προηγούμενο Ιούνιο, χωρίς να υπάρχουν στοιχεία ενεργοποίησης παρακείμενων ρηξιγενών ζωνών. Το πλήθος των σεισμών με μέγεθος μεγαλύτερο του 4 από την έναρξη της δραστηριότητας ανέρχεται σε 8, το δε μέγιστο μέγεθος είναι 5.3 (σημερινός σεισμός).
2. Η Επιτροπή συστήνει οι μοναχοί και οι επισκέπτες να αποφεύγουν την είσοδο και την παραμονή τους σε κτίσματα που τυχόν έχουν υποστεί βλάβες. Επίσης προτείνεται να επιλέγουν ασφαλείς διαδρομές κατά τη μετακίνησή τους, ιδιαίτερα στα σημεία που υπάρχουν έντονες μορφολογικές κλίσεις.
3. Η Επιτροπή θα συνεδριάσει εκ νέου εφόσον κριθεί σκόπιμο.
Σε ότι αφορά την ενημέρωση σε θέματα αντισεισμικής προστασίας, οδηγίες μπορούν να αναζητηθούν στους δικτυακούς τόπους του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (www.oasp.gr) και του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας (www.civilprotection.gr).
Σημειώνεται ότι η σύσκεψη πραγματοποιήθηκε παρουσία του γενικού γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, Νίκου Παπαευσταθίου και του αρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος Αντιστράτηγου ΠΣ, Θεόδωρου Βάγια.
Ζημιές σε Καρυές και μοναστήρια
Μοναχοί που μίλησαν στη Voria.gr ανέφεραν πως ο σεισμός ήταν πολύ ισχυρός και είχε διάρκεια. «Η αίσθηση ήταν πως τρανταζόταν η γη και αυτό κράτησε για αρκετά δευτερόλεπτα», είπαν χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με πληροφορίες, μικροζημιές καταγράφηκαν στην πρωτεύουσα της μοναστικής πολιτείας, η οποία βρέθηκε -για άλλη μία φορά- στο επίκεντρο της σεισμικής δραστηριότητας που έχει ξεκινήσει εδώ και 20 μήνες στην περιοχή του Όρους. Πιο συγκεκριμένα, από τις πρώτες αναφορές προκύπτει ότι σε παλιά και εγκαταλελειμμένα κτήρια έχουν πέσει τμήματα της τοιχοποιίας, χωρίς να υπάρχουν τραυματισμοί, ενώ έχουν καταρρεύσει στέγες σε κάποια παραπήγματα.
Ζημιές έχουν αναφερθεί στη Μονή Δοχειαρίου, αλλά και στη Σίμωνος Πέτρας, όπου έχει σπάσει καμινάδα στο μοναστήρι και έπεσε ο πολυέλαιος στην Αγία Τράπεζα.
Ρωγμές έχουν σχηματιστεί και στη Μονή Βατοπεδίου, όπου επίσης έχουν σπάσει καμινάδες και έχουν πέσει βράχια στη γύρω περιοχή. Από τον ισχυρό σεισμό οι μοναχοί της Βατοπεδίου βγήκαν έντρομοι έξω και συγκεντρώθηκαν στην αυλή του μοναστηριού. «Ήταν πολύ ισχυρός και έτρεμε η γη. Τρομάξαμε πολύ», ανέφερε ένας από αυτούς στη Voria.gr.
Εντούτοις, στη Μονή Παντοκράτορος τραυματίστηκε ένας προσκυνητής, ο οποίος από τον πανικό του πετάχτηκε όρθιος και χτύπησε τον ώμο του σε ένα δοκάρι στο κιόσκι όπου καθόταν. Ασθενοφόρο από το Κέντρο Υγείας των Καρυών έσπευσε στο μοναστήρι για να τον παραλάβει.
Διοικητής Αγίου Όρους: Ελεγχόμενη η κατάσταση μετά τον σεισμό
Ο πολιτικός διοικητής του Αγίου Όρους, Αλκιβιάδης Στεφανής μίλησε στο δελτίο ειδήσεων της ΕΡΤ3 και εμφανίστηκε καθησυχαστικός μετά τον σεισμό, που σημειώθηκε στην περιοχή.
Όπως χαρακτηριστικά τόνισε, σημειώθηκε μόνο ένας μικροτραυματισμός όταν κάποιος προσκυνητής, ο οποίος μάλιστα βρισκόταν σε εξωτερικό χώρο, φοβήθηκε από τον σεισμό, πήγε να τρέξει, μπερδεύτηκε σε ένα κλαδί, έπεσε και χτύπησε το χέρι του. Άμεσα έγινε η διακομιδή του στο Ιατρικό Κέντρο χωρίς κανένα πρόβλημα. Από εκεί και πέρα όλοι οι άνθρωποι είναι καλά.
«Το Όρος εδώ και ένα χρόνο είναι μαθημένο σε αυτό το οποίο συμβαίνει. Ήταν ο όγδοος μεγάλος σεισμός πάνω από 4.5 Ρίχτερ, με τον σημερινό να είναι ο μεγαλύτερος. Ένα ρήγμα το οποίο βρίσκεται πάρα πολύ κοντά στο Όρος, ένα ρήγμα το οποίο του οποίου οι διαστάσεις είναι τέτοιες, σύμφωνα με τους σεισμολόγους, που δεν μπορεί να δώσει μεγαλύτερο σεισμό.
Έχουν ολοκληρωθεί όλοι οι έλεγχοι διαγώνια και κάθετα σε όλες τις περιοχές του Όρους. Έχουμε πτώσεις κάποιων καμινάδων, κάποια κεραμίδια από τις άκρες των στεγών έχουν πέσει κάτω, έχουν κάποιες ρωγμές μέσα σε κάποια παλιά καθολικά, κάποιες εικόνες μέσα από τις εκκλησίες έχουν πέσει, έχουμε κάποιες κατολισθήσεις σε σημεία τα οποία υπήρχε γκρεμός πάνω από τον δρόμο κι έχουν υποχωρήσει χώματα. Γενικώς όμως είναι τέτοια η κατάσταση, που μπορώ να πω ότι είναι ελεγχόμενη», σημείωσε ο Αλκιβιάδης Στεφανής.
Θα συσταθεί μία επιτροπή υπό τον αρμόδιο υπουργείο, η οποία θα έρθει μαζί με τη συμμετοχή τεχνικών από το Υπουργείο Πολιτισμού, έτσι ώστε να καταγραφούν οι φθορές, ειδικά εκείνες, οι οποίες βρίσκονται σε κειμήλια υψηλής αξίας και να δούμε πώς μπορούμε άμεσα να τις επιδιορθώσουμε», τόνισε χαρακτηριστικά.
Οι εκτιμήσεις των σεισμολόγων
«Δεν είμαι βέβαιος ότι ήταν ο κύριος σεισμός»
«Σεισμός 5,3 στον Αθω μεταξύ Δάφνης και Καρυών. Ακολουθούν μετασεισμοί. ‘Ήδη από τον Αύγουστο και Σεπτέμβρη του 2024 είχαμε εντοπίσει ότι εξελίσσεται εκεί αργή προσεισμική ακολουθία, με άνω όριο αναμενόμενου μεγέθους το 6, το οποίο επεσήμανα με 3 σχετικά μηνύματα προς τον πρόεδρο του ΟΑΣΠ.
Το Φεβρουάριο του 2025 το μέγεθος έφθασε το 4,9. Δεν γνωρίζουμε ισχυρό σεισμό στην περιοχή στο παρελθόν. Δεν είμαι βέβαιος ότι ο σημερινός ήταν ο κύριος. Επί αυτού θα επανέλθω», ανέφερε ο γνωστός σεισμολόγος Γεράσιμος Παπαδόπουλος σε ανάρτησή του στο Facebook.
«Να είμαστε λίγο συντηρητικοί όσον αφορά τις δυσμενέστερες εκτιμήσεις»
Ο καθηγητής Σεισμολογίας ΑΠΘ, Κώστας Παπαζάχος μίλησε στο δελτίο ειδήσεων της ΕΡΤ3 για τον σεισμό 5,3 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, που σημειώθηκε νωρίτερα το απόγευμα του Σαββάτου (7/6) κοντά στο Άγιο Όρος.
«Δεν μπορούμε να πούμε ότι ο σεισμός των 5,3 Ρίχτερ ήταν ο κύριος και αυτό γιατί όπως πολύ σωστά επισημαίνετε, μιλάμε για μια ακολουθία, που έχει ξεκινήσει εδώ και περίπου 12 μήνες και σε πιο έντονη φάση είναι περίπου 10 μήνες, μια και έχουμε σεισμούς τον προηγούμενο Ιούλιο, Σεπτέμβριο, Δεκέμβριο, Φλεβάρη, σεισμούς πάνω από 4,5, οι οποίοι έχουν γίνει αισθητή στην περιοχή έχουν προκαλέσει κάποιες μικρές βλάβες.
Είναι μια σειρά, η οποία επιμένει με διαρκώς αυξανόμενα μεγέθη. Το πλεονέκτημα είναι ότι η περιοχή, που έχει ενεργοποιηθεί είναι γύρω στα 5-6 χιλιόμετρα, ένα κομμάτι δυτικά της Μονές Ξενοφώντος και Δοχειαρίου, το οποίο είναι παράλληλο με τις ακτές, ένα πλάγιο κανονικό ρήγμα, το οποίο δεν έχει ενεργοποιηθεί σε μεγάλο του κομμάτι.
Επειδή όμως δεν είναι πολύ καλά γνωστά τα ρήγματα του Αγίου Όρους, δεν έχουν γίνει λόγω της ιδιαιτερότητας του Αγίου Όρους, οι απαραίτητες μελέτες, δεν είμαστε σίγουροι για το αν το ρήγμα αυτό έχει λίγο μεγαλύτερο σεισμικό δυναμικό και άρα είμαστε υποχρεωμένοι να κινηθούμε με ένα πιο συντηρητικό σενάριο. Η περιοχή της Παμμακεδονικής, στην οποία ανήκει και το Άγιο Όρος, θεωρείται ότι έχει και φιλοξενεί πρακτικά σε οποιοδήποτε σημείο ρήγματα, που μπορούν να δώσουν έναν σεισμό της τάξης του 6. Συνεπώς το ταβάνι γι’ αυτή την περιοχή είναι αυτό. Νοτιότερα, στην τάφρο του Βορείου Αιγαίου έχουμε αρκετά μεγαλύτερους σεισμούς, αλλά πολύ διαφορετικούς. Δεν έχουν καμία σχέση με την συγκεκριμένη ακολουθία, που είναι ρήγματα στο εσωτερικό της μακεδονικής ζώνης.
Συνεπώς μπορεί να έχουμε ισχυρότερους σεισμό στην περιοχή, αυτό είναι σίγουρο και το ρήγμα αυτό φαίνεται ότι έχει μια προέκταση και προς τα ανατολικά και προς τα δυτικά. Έτσι, αυτή τη στιγμή θα πρέπει να είμαστε λίγο συντηρητικοί όσον αφορά τις δυσμενέστερες εκτιμήσεις, που μπορούμε να κάνουμε», ανέφερε ο Κ. Παπαζάχος.
Σε ό,τι αφορά την ιδιαιτερότητα της περιοχής με τα πολύ παλιά κτίσματα, τόνισε: Καταρχήν έχουμε ήδη μια συνεργασία με το Άγιο Όρος. Ήδη αυτή τη στιγμή όταν ξεκίνησε η ακολουθία, έχουμε εγκαταστήσει ένα πρόσθετο σεισμογράφο και επιταχυνσιογράφο στις Καρυές, στο Διοικητήριο μέσα και στη Μονή Ξενοφώντος οι συνάδελφοι από το ΙΤΣΑΚ έχουν εγκαταστήσει έναν επιπρόσθετο επιταχυνσιογράφο.
Θα προσθέσουμε και άλλα μηχανήματα στο δεύτερο πόδι για να έχουμε καλύτερη κάλυψη της ακολουθίας γιατί οι σεισμογράφοι πρέπει να βλέπουν τους σεισμούς από διάφορες μεριές. Νομίζω μια βελτίωση του δικτύου στην περιοχή είναι το καλύτερο, που μπορούμε να κάνουμε από πλευράς σεισμολογικής. Οι υπόλοιπες ενέργειες απ’ ό,τι έχω καταλάβει, είναι σε εξέλιξη ένα σχέδιο ελέγχου των κτιρίων της περιοχής και φυσικά υπάρχει και μια σύσταση της Επιτροπής Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου, που συνεδρίασε εκτάκτως σήμερα, προς τους μοναχούς και τους επισκέπτες να αποφεύγουν την είσοδο και την παραμονή τους σε κτίσματα που τυχόν έχουν υποστεί βλάβες», σημείωσε ο Κ. Παπαζάχος.
«Υπάρχουν χώροι οι οποίοι ενδεχομένως να εγκυμονούν κινδύνους»
Ο Διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, Βασίλης Καραστάθης, μιλώντας στην ΕΡΤ, ανέφερε: «Αυτή τη στιγμή αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι η σημερινή δόνηση μεγέθους 5,3 αποτελεί μια συνέχεια αυτής της ακολουθίας που έχει ξεκινήσει από τον προηγούμενο Ιούνιο του 2024. Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί πάνω από 1.500 γεγονότα στην περιοχή, μικρά και μεγάλα, 8 από αυτά ήταν με μεγέθη μεγαλύτερα από 4».
Στη συνέχεια ο κ. Καραστάθης τόνισε πως αυτός ο σεισμός είναι ο μεγαλύτερος που έχει δώσει η περιοχή. «Δηλαδή έχουμε αυτή τη στιγμή μία κλιμάκωση του φαινομένου, έχουμε πάει από τα μικρότερα μεγέθη στο μεγαλύτερο», είπε.
Για το τι πρέπει να περιμένουμε στο μέλλον, ο κ. Καραστάθης είπε πως «βάζουμε τα δεδομένα κάτω και βλέπουμε ότι δεν έχει μεταβληθεί η εστίακη περιοχή του σεισμού, είναι εντός της ζώνης, δηλαδή δεν έχει μεταβληθεί η διεγερμένη ζώνη. Αυτό είναι ένα καλό. Από την άλλη πλευρά, είναι πολύ κοντά στο Άγιο Όρος, πάρα πολύ κοντά στις κατοικημένες περιοχές του Αγίου Όρους, στις Μονές και αυτό βέβαια εγκυμονεί κάποιο κίνδυνο, γιατί στην περιοχή ναι μεν δεν είχαμε μεγάλο ιστορικό σεισμό στο συγκεκριμένο ρήγμα, αλλά αυτό έχει και την άλλη όψη, ότι δεν έχουν δοκιμαστεί τα κτίρια από μεγάλο σεισμό, δεν έχει ελεγχθεί η τρωτότητα τους σε σημείο άμεσο».
Ωστόσο, έχουν γίνει κάποιες παρεμβάσεις προς τη βελτίωση των συνθηκών, «αλλά υπάρχουν χώροι ακόμη οι οποίοι ενδεχομένως να εγκυμονούν κινδύνους, άρα θα πρέπει να υπάρχει προσοχή».
Όπως ανέφερε ο κ. Καραστάθης, «δεν έχουμε ακόμη αυτά τα στοιχεία που να μας οδηγούν στο να είμαστε καθησυχαστικοί. Πρέπει να είμαστε σε επιφυλακή. Καλό είναι να υπάρχει προσοχή. Βλέπουμε το φαινόμενο και θα το αξιολογούμε συνεχώς».
Όσο για το αν ο συγκεκριμένος σεισμός μπορεί να προκαλέσει την ενεργοποίηση τυχόν άλλων παρακείμενων ρηγμάτων στην περιοχή αυτή, ο κ. Καραστάθης εξήγησε πως «για να προκαλέσει παράπλευρες ενεργοποιήσεις, δηλαδή νέες ενεργοποιήσεις, δεν νομίζω, γιατί είναι ένας αρκετά μικρός σεισμός. Ωστόσο, αυτό που πραγματικά είναι το ερώτημα είναι ποιο είναι το δυναμικό του συγκεκριμένου ρήγματος που έχει διεγερθεί. Δηλαδή από τη στιγμή που έχουμε ένα 5,3, αυτή η διεγερμένη ζώνη είναι συμβατή με αυτό το μέγεθος. Από κει και πέρα όμως, δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι θα μπορούσε το πλαφόν να είναι λίγο μεγαλύτερο, οπότε καλό θα είναι να είμαστε επιφυλακτικοί επ’ αυτού».
«Είναι περίεργο, θεωρούσαμε ότι είχε εκτονωθεί η δραστηριότητα στην περιοχή»
Ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ Ευθύμης Λέκκας, μιλώντας στο enikos.gr, ανέφερε πως ο σεισμός σημειώθηκε στην ίδια θαλάσσια περιοχή του Αγίου Όρους όπου υπήρχε έντονη σεισμική δραστηριότητα τον περασμένο χρόνο.
«Υπάρχει διέγερση στην ίδια περιοχή. Παρατηρήσαμε μία έντονη δραστηριότητα με ασθενείς σεισμικές δονήσεις, ιδίως από τον Μάιο έως τον Σεπτέμβριο. Θεωρούσαμε ότι είχε σταματήσει, οπότε είναι περίεργο» είπε ο κ. Λέκκας, σημειώνοντας πως ο σεισμός προέρχεται από το υποθαλάσσιο ρήγμα του Αγίου Όρους.
Πηγές: enikos.gr, ΕΡΤ, thestival.gr, voria.gr