Παρά τις εντυπωσιακές πρώτες επιτυχίες στις πρωτοφανείς επιθέσεις του Ισραήλ στο έδαφος του Ιράν, μετά από ένα Σαββατοκύριακο εντατικών βομβαρδισμών και αντιποίνων εκ μέρους της Τεχεράνης, εγείρονται πλέον ερωτήματα σχετικά με την επίτευξη των φιλόδοξων ισραηλινών στόχων και τη στρατηγική εξόδου από τις συγκρούσεις.
Ενώ τα ισραηλινά πολεμικά αεροσκάφη βομβαρδίζουν ιρανικές στρατιωτικές και πυρηνικές εγκαταστάσεις σχεδόν χωρίς αντίσταση, δεκάδες Ισραηλινοί έχουν σκοτωθεί και τραυματιστεί σε αντίποινα του Ιράν.
Εν τω μεταξύ, οι Ηνωμένες Πολιτείες -αν και βοηθούν το Ισραήλ να αμυνθεί έναντι των ιρανικών πυραυλικών επιθέσεων- προς το παρόν αρνούνται να συμμετάσχουν στην επίθεση στο Ιράν, αναγκάζοντας το Τελ Αβίβ να επανεκτιμήσει τι μπορεί να επιτύχει μόνο με τις στρατιωτικές επιχειρήσεις.
«Το τέλος θα είναι διπλωματικό, όχι στρατιωτικό», δήλωσε μια ισραηλινή πηγή στο CNN, προσθέτοντας ότι η συνεχιζόμενη στρατιωτική δράση αποσκοπεί στο να αποδυναμώσει τα διαπραγματευτικά χαρτιά του Ιράν σε οποιεσδήποτε μελλοντικές συνομιλίες για το πυρηνικό του πρόγραμμα.
Πάντως σε ένα άλλο πεδίο, αυτή θεωρία, ότι η ισραηλινή στρατιωτική δράση θα πιέσει έναν αντίπαλο να κάνει παραχωρήσεις, δεν έχει καταφέρει μέχρι τώρα να αναγκάσει τη Χαμάς να αποχωρήσει στη Γάζα.
Ανεκπλήρωτοι στόχοι
Από την έναρξη των επιθέσεων στο Ιράν την περασμένη εβδομάδα, το Ισραήλ κατέστησε τους στόχους του απολύτως σαφείς.
Όπως εξήγησαν επανειλημμένα ανώτεροι Ισραηλινοί αξιωματούχοι, η πρόθεση ήταν να εξαλειφθεί οριστικά η «υπαρξιακή απειλή» κατά του Ισραήλ που αντιπροσωπεύουν το πυρηνικό πρόγραμμα και οι βαλλιστικοί πύραυλοι της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Όμως, αυτή η φιλοδοξία, που πάντα εξαρτιόταν σε μεγάλο βαθμό από την στρατιωτική στήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών, έχει πλέον προσκρούσει στην απροθυμία των ΗΠΑ να εμπλακούν σε έναν ακόμη πόλεμο στη Μέση Ανατολή.
Πηγές που είναι ενήμερες για το θέμα ανέφεραν στο CNN ότι το Ισραήλ έχει συζητήσει με τις ΗΠΑ σχετικά με την αύξηση του επιπέδου εμπλοκής του. Όμως, ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ παραμένει -τουλάχιστον δημόσια- απρόθυμος να σύρει τις ΗΠΑ σε έναν ακόμη πόλεμο στη Μέση Ανατολή και συνεχίζει να κρατά αποστάσεις από τη βία, προτιμώντας να μεσολαβήσει για τον τερματισμό της.
«Το Ιράν και το Ισραήλ πρέπει να καταλήξουν σε συμφωνία, και θα καταλήξουν σε συμφωνία, όπως ακριβώς έπεισα την Ινδία και το Πακιστάν να καταλήξουν», έγραψε ο Τραμπ στην πλατφόρμα του Truth Social την Κυριακή, αναφερόμενος στην παρέμβασή του τον περασμένο μήνα μετά από μια σύντομη σύγκρουση μεταξύ των δύο πυρηνικών γειτόνων της Νότιας Ασίας για τα αμφισβητούμενα εδάφη του Κασμίρ.
Όμως σε αντίθεση με την Ινδία και το Πακιστάν, το Ισραήλ για να βρεθεί σε πλεονεκτική θέση απέναντι στο Ιράν χρειάζεται την ισχύ πυρός της Ουάσινγκτον, όχι μόνο την διπλωματική της παρέμβαση.
Παρά τις επιτυχίες του Ισραήλ με τις επιθέσεις σε εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου και τη δολοφονία κορυφαίων πυρηνικών επιστημόνων, η πρόκληση μόνιμης ζημιάς στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν εξακολουθεί να υπερβαίνει τις δυνατότητές του. Μερικές από τις πιο σημαντικές εγκαταστάσεις είναι θαμμένες βαθιά στο υπέδαφος, όπως η Fordow στο βόρειο Ιράν, η οποία είναι χτισμένη μέσα σε ένα βουνό. Χωρίς την στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της υλικοτεχνικής υποστήριξης και της ισχύος πυρός για την καταστροφή καταφυγίων, η πυρηνική ικανότητα του Ιράν θα μπορούσε να επιβιώσει ακόμη και μετά από ένα παρατεταμένο ισραηλινό σφυροκόπημα.
Αδυναμία και από πολιτική πλευρά
Ακόμη κι αν καταστραφούν όλες οι πυρηνικές εγκαταστάσεις, τελικά μετά θα μπορούσαν να ανοικοδομηθούν από ένα καθεστώς που θα διαθέτει μια ελάχιστη θεσμική πυρηνική τεχνογνωσία. Επιπλέον, αν το ιρανικό καθεστώς επιβιώσει από την τρέχουσα επίθεση, είναι εύλογο να θεωρήσει ότι ένα πυρηνικό αποτρεπτικό μέσο, και όχι μια πυρηνική συμφωνία, θα είναι η καλύτερη άμυνα έναντι μελλοντικών επιθέσεων.
Έχοντας αυτό υπόψη, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, έχει επανειλημμένα καλέσει τους Ιρανούς πολίτες να δράσουν, να ξεσηκωθούν και να ανατρέψουν την κυβέρνησή τους.
Όμως οι σφοδροί βομβαρδισμοί από έναν εξωτερικό εχθρό έχουν έναν τρόπο να συσπειρώνουν τους ανθρώπους ακόμη και γύρω από τα πιο αντιδημοφιλή καθεστώτα. Σε πλήθος μαρτυριών των τελευταίων ημερών, Ιρανοί που καταπιέζονται εδώ και χρόνια είναι σήμερα πολύ πιο έξαλλοι με το Ισραήλ παρά με τους δικούς τους αυταρχικούς ηγέτες.
Φυσικά, έχει περάσει λιγότερο από μια εβδομάδα από την έναρξη της κλιμακούμενης σύγκρουσης και πολλά θα μπορούσαν ακόμη να αλλάξουν. Οι Ιρανοί θα μπορούσαν να εξεγερθούν και οι διαπραγματεύσεις για τα πυρηνικά θα μπορούσαν να επανεκκινήσουν. Αλλά δεν είναι πρώτη φορά που το Ισραήλ βυθίζεται σε μια σύγκρουση χωρίς σαφή στρατηγική εξόδου. Ο συνεχιζόμενος πόλεμός της στη Γάζα, που ξεκίνησε το 2023 μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου, είχε ως στόχο την καταστροφή της Χαμάς και την απελευθέρωση όλων των ομήρων που κρατούνταν, αλλά δεν υπάρχει ακόμη σαφές σχέδιο για την επόμενη μέρα. Τώρα, οι Ισραηλινοί καλούνται να αντιμετωπίσουν έναν ακόμη εξουθενωτικό, επικίνδυνο πόλεμο φθοράς, χωρίς χρονικό ορίζοντα και σαφές τέλος.
Πηγή: CNN μέσω ERTnews