Οι Ευρωπαίοι ηγέτες επιχειρούν να αποδείξουν την αξιοπιστία και τη δέσμευσή τους στη διαμόρφωση εγγυήσεων ασφαλείας για την Ουκρανία, με στόχο να πείσουν τον Ντόναλντ Τραμπ ότι είναι έτοιμοι να αναλάβουν ευθύνη για το μεταπολεμικό μέλλον της χώρας και να τον κρατήσουν δεσμευμένο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Οι Ευρωπαίοι επαίνεσαν τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ για την προσπάθειά του να μεσολαβήσει για την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας για την Ουκρανία, αλλά εξέφρασαν αμφιβολίες για το κατά πόσο μπορεί να γίνει στο χρονοδιάγραμμα που έθεσε, μετά τη συνάντησή του με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αλάσκα, όπως σημειώνουν σε ανάλυσή τους οι Νew York Times.
Καθώς οι πιθανότητες για άμεσες συνομιλίες έχουν μειωθεί, οι Ευρωπαίοι ηγέτες στρέφουν πλέον τις ενέργειές τους στο να κρατήσουν τον Τραμπ δεσμευμένο στην ειρηνευτική προσπάθεια και, σε γενικές γραμμές, με το μέρος τους.
Η στρατηγική τους, που αποτυπώνεται τόσο σε δημόσιες όσο και σε ιδιωτικές δηλώσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων τις τελευταίες εβδομάδες, είναι απλή: επιδιώκουν να δείξουν στον Τραμπ ότι η Ευρώπη είναι διατεθειμένη να αναλάβει τη δύσκολη δουλειά της προετοιμασίας για το μεταπολεμικό μέλλον της Ουκρανίας σε αντίθεση με τον Πούτιν.
Ήταν το βασικό μήνυμα που μετέφεραν στον Λευκό Οίκο τον περασμένο μήνα, όταν συμμετείχαν σε έκτακτη συνάντηση με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, τον πρόεδρο της Ουκρανίας. «Δεν ξέρουμε αν ο Ρώσος πρόεδρος θα έχει το θάρρος να παραστεί» σε μια σύνοδο με τον Ζελένσκι, δήλωσε στους δημοσιογράφους ο καγκελάριος της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς, μετά τη συνάντηση.
Ανώτατοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι προειδοποίησαν ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν αρνείται να συναντηθεί με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο χρονοδιάγραμμα που επιθυμούσε ο Ντόναλντ Τραμπ, τονίζοντας ότι θέτει «απαράδεκτους όρους», υπονομεύοντας την προσπάθεια του Αμερικανού προέδρου για ταχεία πρόοδο, για την οποία είχε δεσμευτεί.
«Ο πρόεδρος Πούτιν είναι σαφώς απρόθυμος να συναντηθεί με τον πρόεδρο Ζελένσκι», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ο καγκελάριος της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς, έπειτα από συνομιλίες με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν. «Θέτει προϋποθέσεις που είναι ξεκάθαρα απαράδεκτες. Η στάση του διαφέρει πολύ από την τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον πρόεδρο Τραμπ την περασμένη εβδομάδα».
Ο Μακρόν εμφανίστηκε εξίσου αιχμηρός: «Δίνει την εντύπωση ότι ο πρόεδρος Πούτιν έχει υπερισχύσει του προέδρου Τραμπ», είπε.
Η ευρωπαϊκή προσπάθεια συνεχίστηκε την Πέμπτη, όταν ο Μακρόν, ο Μερτς και άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες συμμετείχαν δια ζώσης και διαδικτυακά σε συνάντηση στο Παρίσι για έναν νέο γύρο συνομιλιών, με στόχο τη διαμόρφωση ενός σχεδίου για την προστασία της Ουκρανίας από μελλοντική εισβολή, μόλις τελειώσει ο πόλεμος. Στο μεγαλύτερο μέρος της συνάντησης συμμετείχε και ο Τραμπ.
Οι Ευρωπαίοι δεσμεύθηκαν ότι στρατεύματα από την ήπειρο θα συμβάλουν στην παροχή εγγυήσεων ασφαλείας για την Ουκρανία μόλις οι διαπραγματευτές καταφέρουν να καταλήξουν σε ειρηνευτική συμφωνία. Παράλληλα, πίεσαν τον Τραμπ να στηρίξει πλήρως το σχέδιό τους.
Παρά την προβολή της προόδου της Ευρώπης στις προετοιμασίες για το μεταπολεμικό μέλλον της Ουκρανίας, ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες αναγνώρισαν ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις πως ο Βλαντίμιρ Πούτιν έχει μετριάσει τις απαιτήσεις του για μια ειρηνευτική συμφωνία, ενώ οι ρωσικές δυνάμεις συνεχίζουν τους βομβαρδισμούς.
Ο Ντόναλντ Τραμπ παραδέχθηκε αυτή την εβδομάδα τις καθυστερήσεις στον καθορισμό της συνάντησης μεταξύ του Πούτιν και του Βολοντίμιρ Ζελένσκι. «Μιλάω γι’ αυτό με τον πρόεδρο Πούτιν και τον πρόεδρο Ζελένσκι», δήλωσε στο CBS News. «Κάτι θα συμβεί, αλλά δεν είναι ακόμη έτοιμοι».
Ο Αμερικανός πρόεδρος αναγνώρισε ότι η επίλυση της σύγκρουσης αποδεικνύεται πιο δύσκολη από άλλες ειρηνευτικές συμφωνίες για τις οποίες διεκδικεί τα εύσημα. «Ειλικρινά, πίστευα ότι το ζήτημα της Ρωσίας θα ήταν από τα πιο εύκολα σε σύγκριση με άλλα που έχω διευθετήσει, αλλά φαίνεται πως είναι αρκετά πιο δύσκολο», είπε.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες ενέτειναν αυτή την εβδομάδα την κριτική τους προς τον Ρώσο πρόεδρο. Ο καγκελάριος της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς τον χαρακτήρισε «εγκληματία πολέμου», ενώ ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν τον αποκάλεσε «αρπακτικό και τέρας».
Η προσπάθεια του Γερμανού καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς και του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, μαζί με τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ και άλλους Ευρωπαίους ηγέτες στη σύνοδο του Παρισιού, να διαμορφώσουν συγκεκριμένες εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία, αποτέλεσε νέα απάντηση προς τη Ρωσία, σύμφωνα με αναλυτές.
«Οι Ευρωπαίοι ηγέτες στέλνουν μήνυμα στον Λευκό Οίκο ότι η στρατηγική των αόριστων, μεγαλόστομων αλλά ανεκπλήρωτων ανακοινώσεων πρέπει να τελειώσει», δήλωσε αυτή την εβδομάδα ο πρώην υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, Καρλ-Τέοντορ τσου Γκούτενμπεργκ.
Ωστόσο, ακόμη και μετά τη συνάντηση, πολλές λεπτομέρειες για τις εγγυήσεις ασφαλείας παραμένουν ασαφείς. Μεταξύ αυτών και το κρίσιμο ερώτημα αν η Γερμανία θα δεσμευθεί να στείλει στρατεύματα για την ειρήνευση στην Ουκρανία ή αν θα περιοριστεί σε παροχή εκπαίδευσης, όπλων και υποστήριξης από αέρος στις ουκρανικές δυνάμεις.
Οι Ευρωπαίοι, πάντως, επιχείρησαν να προβάλουν εικόνα ενότητας. «Η δράση μιλά από μόνη της», δήλωσε σε συνέντευξή του ο πρέσβης της Φινλανδίας στη Γερμανία, Κάι Σάουερ. «Έχουμε μια ομάδα φίλων της Ουκρανίας, που ξεπερνά την Ευρώπη. Συναντιέται τακτικά και είναι έτοιμη να αναλάβει ευθύνη» για την ειρήνη μετά τον πόλεμο, πρόσθεσε.
Ο Σάουερ επισήμανε, πάντως, ότι κάθε ειρηνευτική συμφωνία χρειάζεται δύο βασικά στοιχεία: τη συμφωνία της Ρωσίας σε κατάπαυση του πυρός με την Ουκρανία και τη στήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών.
Η ευρωπαϊκή προσπάθεια να καταρτιστεί ένα σχέδιο εγγυήσεων ασφαλείας αποσκοπεί όχι μόνο στο να εξασφαλίσει τις αναγκαίες προϋποθέσεις για μια ειρηνευτική συμφωνία, αλλά και να καθησυχάσει τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι καθώς αντιμετωπίζει δύσκολους συμβιβασμούς στις διαπραγματεύσεις.
«Για την Ουκρανία, προκειμένου να τερματιστεί αυτός ο πόλεμος, χρειάζεται η βεβαιότητα ότι δεν θα υπάρξει νέος πόλεμος τα επόμενα δύο χρόνια», δήλωσε η Γιάνα Πουγκλιερίν, ανώτερη ερευνήτρια στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων. «Και για να είναι αυτό αξιόπιστο, χρειάζονται κάποια διαβεβαίωση, κάποιες εγγυήσεις».
Ωστόσο, πρόσθεσε ότι «το 95% όλων αυτών γίνεται για να παραμείνει ο Τραμπ ικανοποιημένος και να παραμείνει στις διαπραγματεύσεις».