Ακόμη και στα φιλο-κυβερνητικά μέσα της Τουρκίας, εκείνα δηλαδή που συχνά συντονίζονται με τον κρατικό προσανατολισμό, αναδύεται μια έντονη ανησυχία: οι πρόσφατες δηλώσεις του Αμερικανού πρέσβη Τομ Μπάρακ για το Ισραήλ και την Ανατολική Μεσόγειο διαβάζονται ως ένδειξη μιας νέας στρατηγικής αρχιτεκτονικής εκ μέρους των ΗΠΑ, όπου η Τουρκία καλείται να παίξει ρόλο, αλλά όχι απαραίτητα με όρους ισότιμης ισχύος.
Το νέο και ενδεικτικό της ανησυχίας είναι ότι στην Άγκυρα αρχίζουν να βλέπουν «σχέδιο περικύκλωσης» της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο -ειδικά από τον Ντόναλντ Τραμπ-, έναν πολιτικό που μεγάλο μέρος της τουρκικής κοινής γνώμης θεωρούσε «φιλικό» προς την Άγκυρα.
Το άρθρο της Χαντέ Φιράτ στη Χουριέτ αποτυπώνει το κλίμα αυτό, τον κίνδυνο νέας γεωπολιτικής περικύκλωσης και αυτή τη φορά δεν αφορά μόνο την Ελλάδα ή τη Γαλλία, αλλά την ίδια την Ουάσιγκτον.
Το μήνυμα Μπάρακ από τη Μανάμα
Η ομιλία του Μπάρακ λειτούργησε ως αφετηρία για μια ευρύτερη ερμηνευτική συζήτηση στην Άγκυρα. Στο φόρουμ του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών στη Μανάμα του Μπαχρέιν, ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Άγκυρα και ειδικός απεσταλμένος για τη Συρία, Τομ Μπάρακ, δήλωσε πως «η Τουρκία και το Ισραήλ δεν θα πολεμήσουν... Θα δείτε μια συνεργασία από την Κασπία Θάλασσα μέχρι τη Μεσόγειο».
Στη Χουριέτ, η Χαντέ Φιράτ, δημοσιογράφος με πολύ στενές σχέσεις με το προεδρικό μέγαρο, θέτει το ερώτημα εάν «έχει αλλάξει τελείως η σκακιέρα».
Η ενεργειακή ζώνη Κασπίας–Μεσογείου
Η γεωγραφική γραμμή που περιέγραψε ο Μπάρακ θεωρείται από την τουρκική πλευρά απολύτως υπολογισμένη. Σύμφωνα με την ανάλυση, η φράση περί «συνεργασίας από την Κασπία Θάλασσα μέχρι τη Μεσόγειο» υποδηλώνει πιθανό ενεργειακό και εμπορικό διάδρομο μεταξύ Αζερμπαϊτζάν, Τουρκίας και Ισραήλ. Η Ουάσιγκτον επιχειρεί να δημιουργήσει έναν άξονα με κέντρο την Τουρκία και το Ισραήλ για να περιορίσει την επιρροή του Ιράν στην περιοχή.
Εδώ εμφανίζεται το παράδοξο του τουρκικού προβληματισμού: αντίδραση δεν υπήρξε, αλλά η καχυποψία περισσεύει. Η Άγκυρα δεν σχολίασε απευθείας τις δηλώσεις. Ωστόσο, όπως σημειώνει το ρεπορτάζ, η κοινή αντίληψη είναι ότι καμία συνεργασία δεν μπορεί να στηριχθεί με την κυβέρνηση Νετανιάχου. Η προοπτική επαναπροσέγγισης θα εξαρτηθεί από το ποιο πολιτικό σχήμα ενδεχομένως τον διαδεχθεί.
Η συριακή δοκιμασία
Το μεγαλύτερο βάρος, σύμφωνα με την τουρκική οπτική, παραμένει η τύχη της Συρίας και των Κούρδων.
Ο Μπάρακ ανέφερε ότι «είμαστε πολύ κοντά στο να βρούμε ένα κοινό σημείο» στις διαπραγματεύσεις μεταξύ της συριακής κυβέρνησης και των Δημοκρατικών Δυνάμεων της Συρίας (SDF), προαναγγέλλοντας ότι οι δύο πλευρές «βρίσκονται στο κατώφλι συμβιβασμού». Επιπλέον, υπαινίχθηκε ότι η Συρία πλησιάζει επίσης σε συμφωνία με το Ισραήλ, ενώ ο Λίβανος θα πρέπει «να ακολουθήσει μια παρόμοια πορεία».
Ο Αμερικανός πρέσβης χαρακτήρισε τον Λίβανο «ηττημένο κράτος» και δικαιολόγησε τις επιθέσεις του Ισραήλ στο νότιο Λίβανο με το επιχείρημα ότι «ο Νότος του Λιβάνου αποτελεί απειλή για το Ισραήλ».
Η ανάλυση της Χουριέτ καταγράφει την αίσθηση ότι οι ΗΠΑ επιχειρούν μια συνολική αναδόμηση της περιοχής.
Σύμφωνα με το άρθρο, οι κινήσεις αυτές στοχεύουν κυρίως στη συρρίκνωση της ιρανικής επιρροής, από τη Συρία ως το Ιράκ. Το ερώτημα που αναδύεται είναι αν μια «ειρήνη» σχεδιασμένη στην Ουάσιγκτον συμβαδίζει με τα πραγματικά συμφέροντα της περιοχής.
«Ιμπεριαλιστικά παιχνίδια στην Κύπρο»
Την ίδια ώρα, αναζωπυρώνεται η τουρκική ανησυχία και για την Κύπρο, όπου βλέπουν «περικύκλωση» από ΗΠΑ και Ισραήλ.
Ο ίδιος ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έκανε λόγο χθες για ιμπεριαλιστικά παιχνίδια στην Κύπρο. Η σύγκλιση αυτής της αφήγησης με τις πρόσφατες δηλώσεις του πρέσβη των ΗΠΑ Τομ Μπάρακ, που έγιναν «κόκκινο πανί» για την τουρκική πολιτική σκηνή, αναζωπυρώνει τη συζήτηση περί ευνοούμενης Κύπρου έναντι Τουρκίας.
Ο υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν είχε προειδοποιήσει στις 4 Οκτωβρίου ότι «υπάρχουν ζώνες περικύκλωσης κατά της Τουρκίας» και ότι «τέτοιες συμμαχικές δομές επιχειρούνται και στην ανατολική Μεσόγειο». Είχε προσθέσει ότι η Άγκυρα θα λάβει διπλωματικά μέτρα, ενώ αν αυτά δεν επαρκέσουν «θα παραπέμψει το ζήτημα στο στρατιωτικό επίπεδο».
Το «Σχέδιο Τραμπ» για την Κύπρο
Ένα δημοσίευμα στην εφημερίδα Ουάσινγκτον Εξάμινερ προτείνει στον Ντόναλντ Τραμπ να παρουσιάσει ένα «Σχέδιο Κύπρου» με αντάλλαγμα την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από το νησί, τροφοδώντας ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία στην Άγκυρα.
Το δημοσίευμα της Ουάσινγκτον Εξαμίνερ περιγράφει την Κύπρο ως «αεροπλανοφόρο» που επιτρέπει πρόσβαση στη Μέση Ανατολή και αναφέρει ότι «κανείς δεν έχει προσφέρει στην Τουρκία κάτι που να αξίζει να θυσιάσει τη στρατιωτική της παρουσία στην Κύπρο. Ο Τραμπ θα μπορούσε να προσφέρει στην Άγκυρα πράγματα που τα Ηνωμένα Έθνη δεν θα μπορούσαν ποτέ να προσφέρουν, όπως αυξημένη αμυντική συνεργασία με ευρωπαϊκή υποστήριξη, εμπορικές ή ενεργειακές συμφωνίες, σε αντάλλαγμα για την απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων και το πρόσφατα ανανεωμένο σχέδιο κατανομής της εξουσίας στο νησί».
Κύπρο-ισραηλινές ενεργειακές ανακατατάξεις
Ταυτόχρονα, αποκαλύπτεται η υπογραφή μνημονίου μεταξύ της ισραηλινής Energean και της εταιρείας Cyfield της Κυπριακής Δημοκρατίας για τη μεταφορά αερίου από το κοίτασμα Καρίς στη Λάρνακα μέσω αγωγού.
H εθνικιστική εφημερίδα Αϊντινλίκ σημειώνει ότι η ενέργεια αυτή εντάσσεται σε ευρύτερο αμερικανικό σχεδιασμό επαναχάραξης ισορροπιών στην ανατολική Μεσόγειο.
Ο Αμερικανός αναλυτής Μάικλ Ρούμπιν προτείνει ακόμη και την αποστολή ισραηλινών στρατευμάτων στην Κύπρο αντί της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ.
Όλα αυτά επιβεβαιώνουν στην τουρκική πολιτική σκηνή πως η Τουρκία δεν έχει «φίλους» στη Δύση, παρά μόνο συγκυριακούς συνεταίρους.
Πηγή: sigmalive.com