Οι μάχες μαίνονται στην Ουκρανία από τότε που η Ρωσία ξεκίνησε τη μεγάλη εισβολή της πριν από περισσότερα από τρία χρόνια. Τον τελευταίο χρόνο, οι ρωσικές δυνάμεις έχουν επεκτείνει σταδιακά τον έλεγχο περιοχών, κυρίως στα ανατολικά της Ουκρανίας, και συνεχίζουν τις πρόσφατες επιθέσεις με αεροπορικά πλήγματα στο Κίεβο και άλλες πόλεις.
Ουκρανοί και Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν συναντηθεί για να επεξεργαστούν ένα σχέδιο ειρήνης υποστηριζόμενο από τις ΗΠΑ, το οποίο είχε θεωρηθεί ευνοϊκό για τη Ρωσία, ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε ότι οι συζητήσεις ήταν «κατασκευαστικές».
Με περαιτέρω συνομιλίες να είναι προγραμματισμένες μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ, ακολουθεί μια επισκόπηση της κατάστασης στο πεδίο στην Ουκρανία.
Η Ρωσία προχωρά αργά ανατολικά
Στην ανατολική Ουκρανία, ο ρωσικός στρατός προχωρά χιλιόμετρο με χιλιόμετρο μέσα από τα ανοιχτά πεδία των περιοχών Λουχάνσκ και Ντονέτσκ, γνωστών και ως Ντονμπάς, καταλαμβάνοντας και υπερνικώντας χωριά και πόλεις. Προσπαθεί να αποκτήσει πλήρη έλεγχο της περιοχής μαζί με δύο ακόμη περιοχές προς τα δυτικά, Ζαπορίζια και Χερσώνα.
Λίγο μετά την εισβολή, η Ρωσία πραγματοποίησε δημοψηφίσματα για να προσπαθήσει να προσαρτήσει όλες αυτές τις περιοχές, όπως είχε κάνει με την Κριμαία το 2014, αλλά ποτέ δεν είχε πλήρη έλεγχο.
Σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο ειρήνης, που συντάχθηκε τον προηγούμενο μήνα από Αμερικανούς και Ρώσους αξιωματούχους, η Ουκρανία θα παρέδιδε τον έλεγχο όλων των περιοχών Λουχάνσκ, Ντονέτσκ και Κριμαίας, καθώς και των περιοχών Ζαπορίζια και Χερσώνα που κατέχει η Ρωσία, στη Μόσχα.
Οι ουκρανικές δυνάμεις θα έπρεπε να αποχωρήσουν από μέρη του Ντονέτσκ που εξακολουθούν να κατέχουν, τα οποία θα γίνονταν αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη υπό de facto ρωσικό έλεγχο. Οι ρωσικές δυνάμεις θα αποχωρούσαν από τις μικρές περιοχές που κατέχουν εκτός αυτών των περιοχών.
Ο Ζελένσκι έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι η Ουκρανία δεν θα παραδώσει το Ντονμπάς σε αντάλλαγμα για ειρήνη, λέγοντας ότι μια τέτοια παραχώρηση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως βάση για μελλοντικές επιθέσεις από τη Ρωσία.
Μετά τις πιο πρόσφατες συνομιλίες με Αμερικανούς αξιωματούχους, δήλωσε ότι «το ζήτημα της επικράτειας είναι το πιο δύσκολο» στοιχείο της συμφωνίας ειρήνης.
Κρίσιμες πόλεις στο στόχαστρο
Μια πρόσφατη έκθεση του αμερικανικού Ινστιτούτου Μελέτης Πολέμου (ISW) περιγράφει μια «ζώνη φρουρίου» μήκους 50 χλμ. στο δυτικό Ντονέτσκ.
«Η Ουκρανία έχει αφιερώσει τα τελευταία 11 χρόνια χρόνο, χρήμα και προσπάθεια στην ενίσχυση της ζώνης φρουρίου και στην εγκατάσταση σημαντικής αμυντικής και βιομηχανικής υποδομής», αναφέρει.
Μια ρωσική καλοκαιρινή επίθεση κοντά στην ανατολική πόλη Ποκρόφσκ έκανε γρήγορες προόδους λίγο βόρεια της πόλης, ενώ η Ρωσία έχει πρόσφατα σημειώσει προόδους στο νότιο τμήμα της ίδιας της πόλης και ανατολικά της κοντινής Κοστιαντινίβκα.
Οι Ρώσοι αξιωματούχοι ισχυρίζονται ότι κατέλαβαν την κρίσιμη στρατηγική πόλη, γνωστή στα ρωσικά ως Κρασνοάρμεισκ, που θα μπορούσε να δώσει στη Μόσχα μια πλατφόρμα για προώθηση προς βορρά προς τις δύο μεγαλύτερες ουκρανικές πόλεις στη Ντονέτσκ, Κραματόρσκ και Σλοβιάνσκ, αλλά η Ουκρανία το αρνείται.
«Οι επιχειρήσεις αναζήτησης και επίθεσης και η εξάλειψη του εχθρού σε αστικές περιοχές συνεχίζονται στο Ποκρόφσκ», δήλωσε η ανατολική στρατιωτική διοίκηση της Ουκρανίας την Τρίτη το πρωί σε ανακοίνωση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Τα ανοικτά πληροφοριακά προγράμματα που παρακολουθούν τις γραμμές του μετώπου υποδηλώνουν επίσης ότι το Ποκρόφσκ δεν έχει ακόμη καταληφθεί πλήρως από τον ρωσικό στρατό.
Το ISW εκτιμά ότι θα χρειαστούν αρκετά χρόνια στη Ρωσία για να καταλάβει ολόκληρη την περιοχή.
Ωστόσο, σημειώνει ότι τα ποσοστά απωλειών της Ρωσίας έχουν μειωθεί τους τελευταίους μήνες παρά την πιο γρήγορη προέλασή της, πιθανώς λόγω της αυξημένης χρήσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones).
Γιατί η ζώνη φρουρίου της Ντονέτσκ είναι κρίσιμη για την άμυνα της Ουκρανίας
Πιο βόρεια, η Ρωσία ισχυρίζεται επίσης ότι κατέλαβε την παραμεθόρια πόλη Βοβτσάνσκ — αν και η Ουκρανία δεν το έχει επιβεβαιώσει και τα ανοικτά πληροφοριακά προγράμματα υποδεικνύουν ότι δεν έχει καταληφθεί πλήρως.
Οι αναλυτές του ISW λένε ότι η Ρωσία προσπαθεί να δημιουργήσει μια ζώνη ασφαλείας εντός των βόρειων συνόρων της Ουκρανίας και να πλησιάσει σε βεληνεκές πυροβολικού του Χάρκοβο, της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της Ουκρανίας.
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν λέει ότι θέλει αυτή τη ζώνη για να προστατεύσει τη Ρωσία, μετά την κατάληψη περιοχής βόρεια στο Κουρσκ από ουκρανικές δυνάμεις το καλοκαίρι του 2024. Οι ρωσικές δυνάμεις τους απέκλεισαν τελικά με τη βοήθεια βορειοκορεατικών στρατευμάτων.
Εκτός από την αντεπίθεση στο Κουρσκ, η Ουκρανία έχει πλήξει αεροπορικές βάσεις βαθιά εντός της Ρωσίας. Μία από αυτές τις επιθέσεις χρησιμοποίησε 100 drones για να χτυπήσει μαχητικά μεγάλου βεληνεκούς με δυνατότητα πυρηνικών όπλων.
Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας επιβεβαίωσε ότι οι επιθέσεις έλαβαν χώρα σε πέντε περιοχές της Ρωσίας — Μουρμάνσκ, Ιρκούτσκ, Ιβάνοβο, Ριαζάν και Αμούρ — αλλά δήλωσε ότι τα αεροσκάφη υπέστησαν ζημιές μόνο σε Μουρμάνσκ και Ιρκούτσκ, ενώ στις άλλες περιοχές οι επιθέσεις απωθήθηκαν.
Το Κίεβο ισχυρίζεται ότι η επιχείρηση με τα drones προκάλεσε ζημιές ύψους 7 δισ. δολαρίων στον ρωσικό στρατό. Δεν είναι δυνατόν να επαληθευτούν οι ισχυρισμοί κανενός από τα δύο μέρη.
Πιο πρόσφατα, η Μόσχα απέδωσε σε ουκρανικά drones μια τεράστια πυρκαγιά σε αποθήκη πετρελαίου κοντά στο θέρετρο Σότσι στη Μαύρη Θάλασσα — τον χώρο των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 2014.
Συνομιλίες για κατάπαυση πυρός
Από τότε που ο Τραμπ ανέλαβε την προεδρία στις αρχές του 2025, οι ΗΠΑ επιδιώκουν να τερματίσουν τον πόλεμο — τώρα στον τέταρτο χρόνο του — μέσω διαπραγματεύσεων.
Ο Τραμπ θεωρούνταν πιο φιλικός προς τη Ρωσία από τον προκάτοχό του, Τζο Μπάιντεν, και οι σχέσεις με τον Ζελένσκι είχαν φτάσει σε κρίση στις 28 Φεβρουαρίου, όταν αυτός και ο αντιπρόεδρος Τζ. Ντ. Βάνς επέπληξαν δημόσια τον Ουκρανό πρόεδρο στον Λευκό Οίκο.
Οι δημόσιες σχέσεις με τον Ζελένσκι έχουν βελτιωθεί σημαντικά τους τελευταίους μήνες και η Ουκρανία παραμένει εξαιρετικά εξαρτημένη από τις παραδόσεις προηγμένων όπλων αμερικανικής κατασκευής, συμπεριλαμβανομένων συστημάτων αεράμυνας, καθώς και πληροφοριών από την Ουάσινγκτον.
Ο Ζελένσκι προειδοποίησε ότι το Κίεβο κινδυνεύει να χάσει την υποστήριξη των ΗΠΑ λόγω του τελευταίου σχεδίου ειρήνης — το προσχέδιο, εκτός από την παράδοση εδαφών, θα απαιτούσε σημαντική μείωση του στρατού της Ουκρανίας και δέσμευση να μην ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Την προηγούμενη εβδομάδα, ο Πούτιν δήλωσε ότι είδε ένα προσχέδιο ειρήνης προτεινόμενο από τις ΗΠΑ και ότι θα μπορούσε να αποτελέσει «βάση» για μελλοντική συμφωνία τερματισμού του πολέμου.
Ωστόσο, Ρώσοι αξιωματούχοι αργότερα εξέφρασαν αμφιβολίες για το αν θα το αποδεχτούν, αφού το Κίεβο και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι δήλωσαν ότι πέτυχαν αλλαγές σε αυτό.
Τρία χρόνια μάχης
Η πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας ξεκίνησε με δεκάδες πυραυλικές επιθέσεις σε πόλεις σε όλη την Ουκρανία πριν από την αυγή της 24ης Φεβρουαρίου 2022.
Οι ρωσικές χερσαίες δυνάμεις προχώρησαν γρήγορα και σε λίγες εβδομάδες είχαν τον έλεγχο μεγάλων περιοχών της Ουκρανίας και είχαν φτάσει στα προάστια του Κιέβου.
Οι ρωσικές δυνάμεις βομβάρδιζαν το Χάρκοβο, είχαν καταλάβει περιοχές στα ανατολικά και νότια μέχρι τη Χερσώνα, και είχαν περικυκλώσει το λιμάνι Μαριούπολη.
Όμως συνάντησαν ισχυρή ουκρανική αντίσταση σχεδόν παντού και αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα εφοδιασμού, με τους Ρώσους στρατιώτες να υποφέρουν από έλλειψη τροφίμων, νερού και πυρομαχικών.
Οι ουκρανικές δυνάμεις ανέπτυξαν γρήγορα δυτικά όπλα, όπως το αντιαρματικό σύστημα NLAW, το οποίο αποδείχθηκε ιδιαίτερα αποτελεσματικό κατά της ρωσικής προέλασης.
Μέχρι τον Οκτώβριο του 2022, η κατάσταση είχε αλλάξει δραματικά και, αφού απέτυχε να καταλάβει το Κίεβο, η Ρωσία αποχώρησε πλήρως από τα βόρεια. Τον επόμενο μήνα, οι ουκρανικές δυνάμεις ανακατέλαβαν τη νότια πόλη Χερσώνα.
Από τότε, η μάχη επικεντρώνεται κυρίως στα ανατολικά της Ουκρανίας, με τις ρωσικές δυνάμεις να προχωρούν αργά — στρατιωτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι έχουν σκοτωθεί μεταξύ 165.000 και 235.000 Ρώσοι στρατιωτικοί από την εισβολή.
Η Ουκρανία ενημέρωσε τελευταία φορά για τα θύματα τον Δεκέμβριο του 2024, όταν ο Ζελένσκι παραδέχθηκε 43.000 θανάτους Ουκρανών στρατιωτών και αξιωματικών. Οι δυτικοί αναλυτές θεωρούν ότι ο αριθμός αυτός είναι υποεκτιμημένος.
Πηγή: skai.gr