Στη φράση «Τα 7 δισεκατομμύρια ευρώ, που είναι ο προϋπολογισμός για την Άμυνα, είναι το τίμημα της προστασίας απέναντι σε υπαρκτή απειλή.» περικλείεται ολόκληρη η – ας μας επιτραπεί η λέξη - «φιλοσοφία» της ομιλίας του Υπουργού Εθνικής Αμύνης κ. Νίκου Δένδια χθες στην Ολομέλεια της Βουλής, κατά τη συζήτηση του Σχεδίου Νόμου «Κύρωση του Κρατικού Προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2026».
Μιλώντας επ’ αυτού, ο κ. Δένδιας τόσο κατά την πρωτολογία του όσο και στη συνέχεια απαντώντας σε τεθέντα ερωτήματα πολιτικών αρχηγών, ανά θεματική ενότητα, τόνισε – μεταξύ άλλων – τα εξής:
Για τη στρατηγική ασφαλείας
«…Η νέα στρατηγική εθνικής ασφάλειας των Ηνωμένων Πολιτειών, την είδαμε πριν από λίγες μέρες, που θέτει στον αναγνώστη σε αμφισβήτηση το ρόλο των ΗΠΑ σαν εγγυητή μιας “rules-based international order”, όπως την είχαμε στο μυαλό μας μέχρι σήμερα. Και από την άλλη, η Ευρωπαϊκή Ένωση, η ευρύτερη οικογένειά μα, η οποία απέχει πολύ από τη διαμόρφωση μιας αμυντικής αυτονομίας. Και επίσης υπάρχουν εσωτερικά, μέσα στην Ένωση, μεγάλες διαφορές στο τι προσλαμβάνει κάθε χώρα ως απειλή. Συμπέρασμα όλων αυτών: Η χώρα, η Πατρίδα μας, η Ελλάδα, πρέπει να θωρακιστεί απέναντι σε κάθε δυνητική απειλή, ώστε να μπορεί να την αποτρέψει και να μπορεί αν αυτό απαιτηθεί, να την αποτρέψει μόνη της.»
«Αντιμετωπίζουμε επίσης και άλλες προκλήσεις. Πληθυσμιακή συρρίκνωση, δυσχέρεια προσέλκυσης και διατήρησης των στελεχών στις Ένοπλες Δυνάμεις, δεδομένου ότι δεν μπορούμε να ανταγωνιστούμε το επίπεδο αμοιβών που δίνει η αγορά.»
Για την «Ατζέντα 2030»
«Προτείναμε λοιπόν και εφαρμόζουμε μια στρατηγική, την έχουμε ονομάσει «Ατζέντα 2030», και αυτό γιατί χρειαζόμασταν ένα νέο Δόγμα Αποτροπής, μια νέα Δομή Δυνάμεων, μία νέα διάρθρωση του στελεχιακού μας δυναμικού, ένα επιτέλους οικοσύστημα αμυντικής καινοτομίας, την επανεκκίνηση, την αναγέννηση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας. Επιτέλους, χρειαζόμασταν ένα Μακροπρόθεσμο Αμυντικό Προγραμματισμό, έναν προγραμματισμό αμυντικών εξοπλισμών και μία ολιστική προσέγγιση στην προσπάθεια να στηρίξουμε το επίπεδο ζωής των στελεχών μας και των οικογενειών τους. Δηλαδή μια συνολικά νέα νοοτροπία που να αφήνει πίσω τα στρεβλά του παρελθόντος και να υπηρετεί τη μεγάλη αλλαγή που πρέπει να γίνει και γίνεται στις Ένοπλες Δυνάμεις.»
«Για τη νέα φιλοσοφία της «Ατζέντας 2030» που «δεν αντιμετωπίζει την άμυνα ως καταναλωτή του υστερήματος του ελληνικού λαού, αλλά ως επένδυση στην ασφάλειά του. Και δημιουργεί ένα νέο υπόδειγμα οικονομικής διαχείρισης…» προσθέτοντας: «Ξεκινάω από το θέμα της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Οι δαπάνες, κυρίες και κύριοι, του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας κινούνται εντός του δημοσιονομικού πλαισίου, το οποίο μας χορηγείται - ο κύριος Πετραλιάς είναι εδώ για να το επιβεβαιώσει - με αυστηρότητα, τολμώ να πω με ιερή προσήλωση. Γιατί θεωρούμε ότι μία χώρα όταν είναι οικονομικά αδύναμη, δεν μπορεί να είναι εθνικά ισχυρή. Και επίσης, η ύπαρξη Μακροπρόθεσμου Προγραμματισμού Αμυντικών Εξοπλισμών, δώδεκα συν οχτώ χρόνια, δίνει διαύγεια και διαφάνεια στο εγχείρημα. Γι’ αυτό λοιπόν, ξαναλέω, αποφασίσαμε ότι τα λάθη του παρελθόντος, που μας οδήγησαν στη χρεοκοπία του 2010, δεν είναι δυνατόν να επαναληφθούν…», ενώ αναφέρθηκε και στον «αναπτυξιακό ρόλο που μπορεί να έχουν αυτές οι δαπάνες σαν πολλαπλασιαστής όχι μόνο ισχύος, αλλά και οικονομικής ανάπτυξης.»
Για τις οικονομικές δαπάνες
«Παράλληλα, υιοθετούμε ένα μοντέλο, στις οποιεσδήποτε δαπάνες κάνουμε, συμμετοχής του δικού μας αμυντικού οικοσυστήματος κατά 25% μεσοσταθμικά και επίσης πέρα από αυτό, κινητροδοτούμε την παραγωγή εξαγώγιμων προϊόντων διπλής χρήσης. Δηλαδή προϊόντων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την άμυνα, αλλά και για την υπόλοιπη οικονομία.
Έτσι έχουμε κατανείμει το 1,5% του Εξοπλιστικού μας Προγράμματος για προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης και ένα επιπλέον 1% για την ανάπτυξη του εγχώριου οικοσυστήματος καινοτομίας. Πρακτικά πράγματα, το ΕΛΚΑΚ το ξέρετε. Έχει προκηρύξει 18 καινοτόμα προγράμματα, έχουν προβλεφθεί για το 2026 75 εκατομμύρια. Και επίσης έχουμε δημιουργήσει μια σύζευξη των καινοτόμων επιχειρήσεων με τις Ένοπλες Δυνάμεις, που δεν υπήρχε στο παρελθόν της Πατρίδας μας. Στην άσκηση «Αίσιος Οιωνός» εδώ και λίγες εβδομάδες, 32 φορείς, εταιρίες του αμυντικού οικοσυστήματος παρουσίασαν καινοτόμα προϊόντα στο πλαίσιο ασκήσεων των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.»
Οικονομικές αυξήσεις στελεχών
«Όλα αυτά τα χρήματα τα οποία εξοικονομήσαμε με το κλείσιμο στρατοπέδων, με την αλλαγή των Δομών, χρησιμοποιούνται ώστε τα στελέχη μας να πάρουν μεσοσταθμικά αυξήσεις από το 13% έως το 24%, σε σχέση με ένα χρόνο πριν. Ελπίζω ότι αυτό το νομοθέτημα θα έχει ψηφιστεί μέχρι τις 8 Ιανουαρίου. Πάντως, το λέω πάλι για να είμαστε επ΄ αυτού συνεννοημένοι, θα ισχύσουν αναδρομικά από την 1η Οκτωβρίου του 2025.
Κάθε στέλεχος θα παίρνει ως την τελευταία μέρα που υπηρετεί, ψηλότερο μισθό απ’ ό,τι παίρνει με το υπάρχον καθεστώς. Κάθε στέλεχος θα πάρει μεγαλύτερη σύνταξη, κάθε στέλεχος θα πάρει μεγαλύτερο εφάπαξ.
Και επίσης αν σε αυτές τις αυξήσεις προσθέσετε το αυξημένο Επίδομα Θέσης Ευθύνης και το αυξημένο νέο Επίδομα Διοίκησης, οι αποδοχές αυξάνονται ακόμα περισσότερο. Είπα το παράδειγμα ενός Κυβερνήτη Φρεγάτας, οι αυξήσεις του θα προσεγγίσουν το 50% ίσως και να το υπερβούν.
Και ξαναλέω, δεν θα σταματήσουμε εδώ. Αυτός είναι ένας ενάρετος κύκλος ο οποίος θα συνεχίσει. Θα υπάρξουν επιπλέον εξοικονομήσεις που θα δώσουν ελπίζω τη δυνατότητα επιπλέον αυξήσεων.»
Αυξήσεις στρατιώτες θητείας
«Το άλλο πράγμα το οποίο κάναμε, πάλι για τις εξοικονομήσεις, είναι να υπάρχει μία στοιχειωδώς αξιοπρεπής αμοιβή σε αυτούς που στρατεύονται, 100 και 50 ευρώ αντίστοιχα. 100 στον Έβρο και στα νησιά, 50 στην ενδοχώρα. Θυμάστε ότι πληρωνόντουσαν το εξευτελιστικό 8,8 ευρώ το μήνα.»
Στεγαστικό πρόγραμμα ΕΔ
«Και επίσης, το μεγαλύτερο Στεγαστικό Πρόγραμμα το οποίο έχει υπάρξει ποτέ στην Ελλάδα. 10.500 καινούριες κατοικίες και 7.000 κατοικίες τις οποίες ξαναβάζουμε σε χρήση συντηρώντας τες. Ξαναλέω, το μεγαλύτερο Πρόγραμμα που έχει υπάρξει ποτέ, χωρίς να προϋποθέτει καταβολή χρημάτων από το Υπουργείο Οικονομικών.
Μέχρι το τέλος του 2026 θα έχουμε παραδώσει τις πρώτες 1.000 και κατοικίες. Προχθές είχα τη μεγάλη ευκαιρία να δώσω κλειδιά, συμβολικά, σε τρεις στρατιωτικές οικογένειες, παιδάκια και σύζυγοι στρατιωτικών να μπαίνουν σε ένα δικό τους σπίτι, σε ένα σπίτι στο οποίο δεν χρειάζεται να πληρώνουν τεράστια ενοίκια.»
Το «καλάθι» της στρατιωτικής οικογένειας
«Κυρίες και κύριοι, το τελευταίο στο οποίο θέλω να αναφερθώ, η προσπάθεια την οποία θα κάνουμε για να μειώσουμε το καλάθι της στρατιωτικής οικογένειας. Όπως ξέρετε, υπάρχουν στρατιωτικά πρατήρια. Θα πετύχουμε μέσα στο 2026 το κόστος του καλαθιού της νοικοκυράς σε αυτά τα πρατήρια να είναι 20%-25% χαμηλότερο από την υπόλοιπη αγορά. Η προσπάθεια έχει ξεκινήσει, θα το δείτε, θα το μετρήσουμε μαζί.»
Για την υπάρχουσα απειλή
«Τα 7 δισεκατομμύρια ευρώ, που είναι ο προϋπολογισμός για την Άμυνα, είναι το τίμημα της προστασίας απέναντι σε υπαρκτή απειλή.
Η απειλή, όπως ξέρετε, η εκδηλωθείσα, γιατί δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι είναι η μόνη, είναι πληθυσμιακά 9 φορές μεγαλύτερη και το κόστος των δαπανών της σε εξοπλιστικά προγράμματα είναι 28,7 δισ.
Πρέπει, λοιπόν, με τον δικό μας προϋπολογισμό να αντιμετωπίσουμε έναν πολλαπλάσιο προϋπολογισμό.
Όμως νομίζω ότι έχουμε συνειδητοποιήσει όλοι ότι αυτό είναι το τίμημα της ελευθερίας, δηλαδή το τίμημα για να μπορεί η ελληνική κοινωνία και ο ελληνικός λαός να αποφασίζει αυτόνομα το μέλλον του κατά τον τρόπο που αυτός κρίνει μέσα στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου.»
Για το SAFE.
«Θα μου επιτρέψετε να σας πω αγαπητοί κύριοι Πρόεδροι ότι φοβούμαι ότι είμαι ο μόνος εξ ημών που έχει διαβάσει τον Κανονισμό. Και επίσης, επειδή ακριβώς τον έχω διαβάσει, και επειδή έχω πάει ειδικά στις Βρυξέλλες και έχω συζητήσει με την Επιτροπή, και με όλους τους υπαλλήλους της συγκεκριμένης Διεύθυνσης, θα σας παρακαλέσω απλώς να μην αναμασάτε. Δεν υπάρχει λόγος, είναι ανακριβές ότι πήραμε πίσω την πρότασή μας ή ότι «μειώθηκε» η χώρα. Δεν είναι έτσι.
Να ξεκινήσουμε κάποια βασικά πράγματα που πρέπει να είναι αντιληπτά. Το SAFE δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα δάνειο. Προηγουμένως μίλησα για σοβαρότητα στη δημοσιονομική διαχείριση. Η χώρα πρότεινε προγράμματα στο SAFE που ήδη υπάρχουν στο εξοπλιστικό της πρόγραμμα.
Κι ο λόγος που ανέβηκε στα 3 δισ. -κάτι λιγότερο - αυτός ο υπολογισμός, είναι γιατί η χώρα πρόβαλε πάρα πολλές εναλλακτικές. Γιατί τίποτα στο SAFE δεν έχει λήξει.
Το SAFE έχει ακόμα τρεις μήνες για να καταλήξουμε ποια χώρα θα μετέχει πού κι όταν καταλήξουμε αυτό θα έρθει στη Βουλή, στην Επιτροπή Εξοπλιστικών, για την έγκριση από την Εθνική Αντιπροσωπεία. Για την ώρα το SAFE είναι ένα matrix δυνατοτήτων και θελήσαμε να έχουμε την ευρύτερη δυνατή πιθανότητα, για να επιλέξουμε με ποιον και σε τι θα συνεργαστούμε.
Μας ζήτησε ο συγκεκριμένος Επίτροπος το άθροισμα το οποίο αναγράφουμε, να είναι το άθροισμα του ήδη εγκριθέντος δανείου, διότι επ’ αυτού θα υπάρξει και επανακατανομή από τα αδιάθετα κι όπως διαβάζετε ήδη θα υπάρξει και SAFE ΙΙ. Εμείς θελήσαμε να τα προλάβουμε όλα αυτά.
Και επ’ αυτού -διαψεύδοντας τα όσα εγράφησαν στον ελληνικό Τύπο- υπήρξε σαφής ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς το τι έχουμε κάνει και πώς το έχουμε κάνει. Κατά συνέπεια σας παρακαλώ, δεν υπάρχει λόγος να αναμασάμε κάτι το οποίο έχει αποδειχθεί λάθος. Ορθώς έγινε η υποβολή στο SAFE.»
Για το ότι «δεν κάνουν τα Rafale για το Αιγαίο».
«Κύριε Χαρίτση σας παρακαλώ, αν έχετε την καλοσύνη, διαβάστε τι λέω εγώ, όχι τι θα θέλατε να έχω πει. Και εξηγούμαι, είπα ότι τα Rafale είναι ένας πάρα πολύ ακριβός μηχανισμός για να τον χρησιμοποιούμε μόνον στον αντιαεροπορικό του ρόλο και το έχω πει πάρα πολλές φορές αυτό.
Το Rafale είναι ένα αεροσκάφος εξαιρετικά ακριβό, εξαιρετικών δυνατοτήτων, το οποίο μπορεί να πάει και να γυρίσει στην Κύπρο. Το να το δεσμεύσεις σε ρόλο αντιαεροπορικής προστασίας του Αιγαίου, αδικεί τις δυνατότητές του. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι ακατάλληλο για το Αιγαίο, σημαίνει ότι μπορεί να κάνει πολύ περισσότερα από αυτό.»
Για τον «θόλο του Αχιλλέα»
«Όσον αφορά δε, το θέμα του αντιαεροπορικού θόλου και της επιλογής των συστημάτων, ξέρετε ήδη ότι σε ορισμένα συστήματα, όταν προέρχονται από το Ισραήλ, αυτό θα γίνει μέσω διακρατικής συμφωνίας με το κράτος του Ισραήλ. Για εμάς το κριτήριο είναι η αποτελεσματικότητα και το κόστος. Αυτό αφορά το πυραυλικό πυροβολικό, αφορά τα αντιαεροπορικά, αφορά μια σειρά από συστήματα, τα οποία ανήκουν στο «Θόλο του Αχιλλέα» και τα οποία θα έρθουν όλα με τη σειρά τους στην Επιτροπή Εξοπλιστικών.»
Για την Κύπρο και τη Μαριούπολη
«Όσον αφορά στο θέμα της Κύπρου, αγαπητέ κύριε Πρόεδρε της «Νίκης», έχω επανειλημμένως πει εγώ ο ίδιος ότι η Κύπρος δεν κείται μακράν, επανειλημμένως. Και επίσης ο όλος μας, προφανώς, αμυντικός σχεδιασμός την περιλαμβάνει. Αλλά αν κάθε φορά που ανεβαίνω στο βήμα πρέπει να πω τα πάντα, δεν θα τελειώσω ποτέ.
Όσον αφορά δε, κύριε Πρόεδρε, την Μαριούπολη σας παρακαλώ αναγνωρίστε μου ότι ως Υπουργός Εξωτερικών είχα πάει στη Μαριούπολη και είχα πάει επίσης και στη Μόσχα. Ήμουν ο τελευταίος δυτικός Υπουργός που ήταν στη Μόσχα πριν από την εισβολή. Και ο λόγος για τον οποίο πήγα ήταν ακριβώς για να μιλήσω με τη ρωσική ηγεσία για την προστασία του Ελληνισμού της Μαριούπολης.»
Για το Καστελλόριζο
«Όσον αφορά τώρα τα θέματα του Καστελλορίζου κύριε Πρόεδρε, που είναι πολύ σοβαρό ζήτημα και σας απαντώ επ’ αυτού. Η συμφωνία μας με την Αίγυπτο είναι μερική συμφωνία. Δεν οριοθετεί την ελληνική διεκδίκηση στην Ανατολική Μεσόγειο. Με την Αίγυπτο συμφωνήσαμε σε αυτό το τμήμα. Υπάρχει και υπόλοιπο, για αυτό λέγεται «μερική». Θα συζητήσουμε και για το υπόλοιπο.
Υπάρχει ειδικό άρθρο μέσα στη συμφωνία, το οποίο θα το δείτε. Καταλήγω λοιπόν. Νομίζω, εγώ θα ήθελα να παρακαλέσω όλα τα κόμματα να ψηφίσουν τις αμυντικές δαπάνες.»
.