Δημιουργία του ελληνικού εργοστασίου τεχνητής νοημοσύνης AI Factory «Pharos», που θα λειτουργεί υπό τη συνεποπτεία της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Υπηρεσιών και Κοινωνικής Ασφάλειας (Η.Δ.Υ.Κ.Α. Μ.Α.Ε.) από τα υπουργεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Υγείας.
Η πρωτοβουλία αποτελεί μέρος της στρατηγικής της κυβέρνησης στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ανάπτυξης, στο οποίο περιλαμβάνεται η ειδική γραμματεία Τεχνητής Νοημοσύνης και Διακυβέρνησης Δεδομένων. Ο υπουργός Δημήτρης Παπαστεργίου τόνισε ότι το «Pharos» ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κοινωνίας και της οικονομίας, σηματοδοτώντας τη νέα εποχή της Ελλάδας στον χώρο της ΤΝ.
Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 8η θέση στην ΕΕ όσον αφορά τη χρήση generative AI από πολίτες ηλικίας 16-74 ετών, με ποσοστό 44,1%, ενώ τόσο η Eurostat όσο και ο ΟΟΣΑ αναδεικνύουν την έντονη υιοθέτηση τεχνητής νοημοσύνης στο ελληνικό Δημόσιο. Ωστόσο, ο υπουργός υπογράμμισε ότι η επιχειρηματικότητα παραμένει το βασικό «αδύναμο σημείο», καθώς πολλές ελληνικές επιχειρήσεις δεν έχουν αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητες της ΤΝ. Το νομοσχέδιο στοχεύει να αλλάξει αυτή την εικόνα, προσφέροντας κίνητρα για την ένταξη της τεχνητής νοημοσύνης στον ιδιωτικό τομέα.
Το AI Factory θα αξιοποιεί τον νέο εθνικό υπερυπολογιστή «Δαίδαλο», που κατασκευάζεται στο Λαύριο και αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία τον Μάρτιο του 2026, καθιστώντας την Ελλάδα σε θέση να συμμετάσχει δυναμικά στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση. Παράλληλα, σχεδιάζεται δεύτερη υπερυπολογιστική εγκατάσταση στη Δυτική Μακεδονία, για συμπληρωματικό ρόλο.
Στο «Pharos» συμμετέχουν κορυφαία ερευνητικά και ακαδημαϊκά ιδρύματα, όπως το ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Ερευνητικό Κέντρο «Αθηνά», το ΕΚΕΤΑ, το ΑΠΘ, το ΕΚΠΑ και το Πανεπιστήμιο Πατρών. Η αξιοποίηση δεδομένων θα γίνεται αυστηρά εντός του ευρωπαϊκού νομικού πλαισίου (GDPR, AI Act, Data Governance Act), με χρήση μόνο ανωνυμοποιημένων ή ψευδωνυμοποιημένων δεδομένων.
Η χρηματοδότηση του «Pharos» βασίζεται σε μεικτό σχήμα: 65% από το Ταμείο Ανάκαμψης και 35% από ευρωπαϊκούς πόρους μέσω της EuroHPC, με το ελληνικό Δημόσιο και την EuroHPC να καλύπτουν από κοινού τη χρηματοδότηση για τα πρώτα τρία χρόνια. Οι υπερυπολογιστές ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο και θα διαχειρίζονται από την ΕΔΥΤΕ, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα την προσέλκυση επιχειρήσεων, ερευνητών και ταλέντου.
Το έργο θα στηριχθεί σε τρεις πυλώνες: πολιτική προστασία και περιβάλλον, υγεία και ελληνική γλώσσα – πολιτισμός. Στόχος είναι η βελτίωση των δημόσιων υπηρεσιών, η ενίσχυση της έρευνας και καινοτομίας, και η διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς στον ψηφιακό κόσμο.
Η συνεργασία με το υπουργείο Υγείας διασφαλίζει την ταχεία και ορθολογική υλοποίηση έργων ψηφιακής υγείας, όπως η ηλεκτρονική υγεία και η πλατφόρμα e-perifereies, που παρέχει 270 κοινές ψηφιακές υπηρεσίες για ισότιμη εξυπηρέτηση των πολιτών.
Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει επίσης τροπολογίες για παρατάσεις σε προθεσμίες ψηφιακής τηλεοπτικής και ραδιοφωνικής αδειοδότησης, καθώς και για επενδυτικές δαπάνες φαρμακευτικών εταιρειών και δικαιοπραξίες επί ακινήτων του Τ.Α.Εθ.Α., διασφαλίζοντας παράλληλα μεταβατικές ρυθμίσεις για την ομαλή εφαρμογή τους.