Η κρίση της αμερικανικής ηγεσίας και η αναζήτηση μιας νέας ισορροπίας

 
ηπα

Ενημερώθηκε: 31/12/25 - 14:54

Η εξωτερική πολιτική «Πρώτα η Αμερική» του Ντόναλντ Τραμπ έχει κλονίσει τις βεβαιότητες ενός κόσμου που οικοδομήθηκε υπό αμερικανική ηγεσία. Παραδοσιακοί σύμμαχοι αμφισβητούν πλέον την αξιοπιστία των ΗΠΑ, φοβούμενοι ότι η Ουάσινγκτον απομακρύνεται από τον ρόλο του πυλώνα της φιλελεύθερης διεθνούς τάξης, σημειώνει σε άρθρο του το Foreign Affairs.

Η κυβέρνηση Τραμπ αντιμετώπισε τις διεθνείς συμφωνίες, το ελεύθερο εμπόριο και την αναπτυξιακή βοήθεια όχι ως μέσα ενίσχυσης της αμερικανικής ισχύος, αλλά ως βαρίδια, υιοθετώντας μια ανοιχτά εχθρική στάση απέναντι στην πολυμέρεια.

Ωστόσο, το «America first» δεν είναι μόνο μια επιλογή εξωτερικής πολιτικής· αποτελεί σύμπτωμα μιας βαθύτερης κρίσης στο εσωτερικό των ΗΠΑ. Το μεταπολεμικό δικομματικό consensus που στήριξε τη στρατηγική της χώρας για δεκαετίες έχει διαρραγεί. Οι κομματικές, ιδεολογικές και γεωγραφικές διαιρέσεις έχουν αποσυνδέσει την εξωτερική πολιτική από τις κοινωνικές και πολιτικές ισορροπίες στο εσωτερικό, καθιστώντας τη στάση της Ουάσινγκτον ασταθή και αντιφατική.

Στο ένα άκρο βρίσκονται οι φιλελεύθεροι διεθνιστές, υπέρμαχοι του ελεύθερου εμπορίου, των συμμαχιών και της προώθησης της δημοκρατίας. Στο άλλο, οι υποστηρικτές του «America first», που επιδιώκουν την αποδόμηση της μεταπολεμικής τάξης μέσω προστατευτισμού, αποχώρησης από διεθνείς θεσμούς και περιορισμού των διεθνών δεσμεύσεων. Καμία από τις δύο προσεγγίσεις δεν καταφέρνει να εξασφαλίσει διαρκή λαϊκή στήριξη, με αποτέλεσμα μια εξωτερική πολιτική χωρίς σταθερή κατεύθυνση.

Η εσωτερική αυτή πόλωση αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα σε μια περίοδο αυξανόμενων διεθνών προκλήσεων. Οι ΗΠΑ καλούνται να διαχειριστούν έναν πιο ασταθή κόσμο την ώρα που στερούνται της πολιτικής συνοχής για να το πράξουν αποτελεσματικά. Για να συμβάλουν στη σταθεροποίηση του διεθνούς συστήματος, οι αμερικανικές ηγεσίες οφείλουν πρώτα να αποκαταστήσουν τη σύνδεση ανάμεσα στους διεθνείς στόχους και τις εσωτερικές δυνατότητες, οικοδομώντας μια εξωτερική πολιτική που να απευθύνεται τόσο στις μητροπόλεις όσο και στην περιφέρεια.

Αυτό προϋποθέτει αναθεώρηση του εμπορίου χωρίς ακρότητες, επενδύσεις στις υποβαθμισμένες περιοχές και μια λειτουργική μεταναστευτική πολιτική. Παράλληλα, απαιτείται μια πιο ευέλικτη μορφή πολυμέρειας: μεταρρύθμιση των διεθνών θεσμών, δίκαιη κατανομή βαρών και αξιοποίηση «συμμαχιών προθύμων» για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων. Οι ΗΠΑ καλούνται να παραμείνουν ρυθμιστικός παράγοντας ισχύος, όχι όμως παγκόσμιος αστυνόμος.

Η ιστορία δείχνει ότι η αμερικανική ηγεσία ήταν αποτελεσματική όταν στηριζόταν σε ισχυρή εσωτερική συναίνεση. Σήμερα, ούτε ο διεθνιστικός υπερβάλλων ζήλος ούτε ο εθνικιστικός απομονωτισμός πείθουν την κοινή γνώμη. Σε έναν αλληλεξαρτώμενο κόσμο, η απάντηση βρίσκεται σε μια πιο πραγματιστική, μετριοπαθή εξωτερική πολιτική, που θα μειώνει την υπερέκταση στο εξωτερικό και θα ενισχύει την κοινωνική και οικονομική σταθερότητα στο εσωτερικό. Όπως και στο παρελθόν, η επιτυχής στρατηγική προϋποθέτει όχι μόνο σωστές επιλογές πολιτικής, αλλά και την ικανότητα να οικοδομηθεί η πολιτική συναίνεση που θα τις στηρίξει.

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ GOOGLE NEWS ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΚΛΙΚ ΕΔΩ