O Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κωνσταντίνος Τασούλας εγκαινίασε το 53ο Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του Άρεως, το οποίο φέτος είναι αφιερωμένο στην παιδική φιλαναγνωσία, υπογραμμίζοντας την ζωτικής σημασίας εξοικείωση του παιδιού με την ανάγνωση και το βιβλίο.
Ο κ. Τασούλας επισήμανε, ότι «δίνοντας στα παιδιά μας βιβλία, δεν τα μαθαίνουμε μόνο να διαβάζουν· τα μαθαίνουμε και να ζουν» και αναφέρθηκε ιδιαίτερα στον ρόλο που διαδραματίζουν τόσο οι γονείς, όσο και το σχολείο στην ενδυνάμωση της παιδικής φιλαναγνωσίας.
Πρόσθεσε, επίσης, ότι «Σε έναν κόσμο, που αλλάζει με ιλιγγιώδη ταχύτητα, όπου οι οθόνες αναβοσβήνουν αδιάκοπα και η φευγαλέα πληροφορία κατακλύζει κάθε γωνιά της καθημερινότητας, το βιβλίο παραμένει πάντα η σταθερή οδός προς την πιο συναρπαστική εσωτερική προσωπική περιπέτεια».
Ειδικότερα, κατά τον χαιρετισμό του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σημείωσε:
«Το θέμα του 53ου Φεστιβάλ Βιβλίου είναι πάρα πολύ ζωτικής σημασίας γιατί έχει να κάνει με την εξοικείωση του παιδιού με την ανάγνωση, με το βιβλίο, με την φιλαναγνωσία. Και αυτή η εξοικείωση είναι εξοικείωση ζωής και αν επιτευχθεί στα πρώτα χρόνια, τότε ο σύντροφος, που είναι το βιβλίο, της ζωής μας δεν θα εγκαταλείψει ποτέ αυτό το παιδί ούτε ως έφηβο ούτε ως νέο ούτε ως ώριμο άνθρωπο ούτε αργότερα στα μεγαλύτερα χρόνια της ζωής του. Λέει ο Αλεξανδρινός ποιητής: «Ήλθε για να διαβάσει. Είν' ανοιχτά δυο, τρία βιβλία· ιστορικοί και ποιηταί. Μα μόλις διάβασε δέκα λεπτά, και τα παραίτησε. Στον καναπέ μισοκοιμάται. Ανήκει πλήρως στα βιβλία».
Ανήκει πλήρως στα βιβλία, λοιπόν. Πώς θα το πετύχουμε αυτό; Θα το πετύχουμε ακριβώς με τις μεθόδους, με τις αξίες, με τις συστάσεις, με τις υποδείξεις, που μέσω των παράλληλων εκδηλώσεων του Φεστιβάλ διοργανώνετε και δημιουργείτε ένα σωρό προτάσεις για τη σύνδεση του παιδιού με το βιβλίο. Τόσο απαραίτητη, επαναλαμβάνω, αυτή η σύνδεση. Και αν μου επιτρέπετε, μιας και έχουμε περίπου 250 περίπτερα που εκθέτουν και παρουσιάζουν βιβλία, ας μην ξεχνάμε ότι καλό είναι και το ηλεκτρονικό βιβλίο, αλλά το βιβλίο που το πιάνεις, το βιβλίο που έχει σελιδοδείκτη, και μάλιστα σελιδοδείκτη ο οποίος είναι και μιας καλλιτεχνικής απεικόνισης, το βιβλίο το οποίο μπορείς να τσακίσεις τη σελίδα εκεί που σταμάτησες, το βιβλίο στο οποίο μπορείς να βάλεις ένα θαυμαστικό, μια υπογράμμιση, έχει άλλη αξία και άλλη επαφή με τον νέον άνθρωπο, αλλά και με τον αναγνώστη ασχέτως ηλικίας.
Με χαρά λοιπόν διαπιστώνω ότι ο αγαπητός στους Αθηναίους θεσμός του Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του Άρεως, που για τις μέρες αυτές του Σεπτεμβρίου μπορεί να λέγεται και Πεδίον του Λογίου Ερμή, βαδίζει πλησίστιος προς την επόμενη πεντηκονταετία του. Και με ακόμη μεγαλύτερη χαρά βλέπω ότι φέτος έχει θέσει ως κεντρικό θέμα ένα ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα που μας αφορά συνολικά ως κοινωνία: τη σχέση του παιδιού με το βιβλίο, στους τρόπους με τους οποίους θα καλλιεργηθεί και θα στεριώσει αυτός ο θεσμός, δημιουργώντας αναγνώστες που δεν θα εγκαταλείψουν αυτή τη γόνιμη σχέση στον ενήλικο βίο τους.
Σε έναν κόσμο που αλλάζει με ιλιγγιώδη ταχύτητα, όπου οι οθόνες αναβοσβήνουν αδιάκοπα και η φευγαλέα πληροφορία κατακλύζει κάθε γωνιά της καθημερινότητας, το βιβλίο παραμένει πάντα η σταθερή οδός προς την πιο συναρπαστική εσωτερική προσωπική περιπέτεια. Καθρέφτης του εαυτού και παράθυρο στον κόσμο, νήμα που μας συνδέει με τους άλλους, πηγή γνώσης, φαντασίας. Εδώ θυμάμαι έναν ορισμό της φαντασίας που είχα διαβάσει σε ένα βιβλίο του Βενέζη. Η φαντασία θέλει άσκηση και είναι καλλιέργεια. Δεν υπάρχει φαντασία χωρίς παιδεία. Καθρέφτης, λοιπόν, του εαυτού και παράθυρο στον κόσμο, νήμα που μας συνδέει με τους άλλους, πηγή γνώσης, φαντασίας και συναισθηματικής ανάπτυξης, το βιβλίο αποτελεί για κάθε παιδί μια επένδυση για το μέλλον. Ενισχύει τη συγκέντρωση, την κριτική σκέψη, τη δημιουργικότητα, την ευαισθησία. Γίνεται σύντροφος στη μοναξιά, καταφύγιο και πυξίδα.
Πώς όμως θα έρθει σε επαφή με το βιβλίο το παιδί και πώς αυτή η επαφή θα καρπίσει; Ο πρώτος που θα το μυήσει σε αυτή τη διαδικασία θα είναι ο γονέας του. Διαβάζοντας το παιδί, από την πιο τρυφερή ηλικία, παγιώνει μια στιγμή βαθιάς ουσιαστικής επικοινωνίας. Εισάγει το παιδί στη γλώσσα και στο νόημα. Σε δύο συγκλονιστικά αντικείμενα, τη γλώσσα και το νόημα. Του μαθαίνει να αγαπά τη μουσική των λέξεων, τον κυματισμό των λέξεων, να συντονίζεται με το ρυθμό του λόγου, να αναρωτιέται και να ονειρεύεται.
Έπειτα, έρχεται το σχολείο, ο δάσκαλος, η σχολική βιβλιοθήκη - αυτή η κιβωτός γνώσης και απόλαυσης που ως θεσμός στην εκπαιδευτική διαδικασία έχει ακόμη πολλά περιθώρια ανάπτυξης και βελτίωσης. Χρειάζεται να ενισχύσουμε τον ρόλο περαιτέρω της σχολικής βιβλιοθήκης, ως τόπου μελέτης, έρευνας, δημιουργικής έκφρασης και συνεργασίας των παιδιών. Χρειάζεται να οργανώσουμε περισσότερες και καλύτερες βιβλιοθήκες, ώστε να ανταποκρίνονται στα ενδιαφέροντα των μαθητών, να διευκολύνουν με το υλικό τους τις ευρύτερες σχολικές δραστηριότητες, αλλά και να ανοίγονται στον απέραντο κόσμο της λογοτεχνίας, καλλιεργώντας τη φιλαναγνωσία. Χρειαζόμαστε, εν ολίγοις, ένα ηθικό πλαίσιο δράσης, για να ξεφύγουμε από την λογική του ενός βιβλίου, από την πληροφόρηση (και όχι τη γνώση) μόνο μέσω διαδικτύου, από τη μονοσήμαντη προσέγγιση στα δεκάδες ερωτήματα που γεννιούνται σ' ένα παιδί, από τις ευκολίες που παρέχει η σύγχρονη τεχνολογία, με κορυφαίο παράδειγμα την επέλαση της τεχνητής νοημοσύνης η οποία, όταν προσφέρει και την αξιοποιείς μόνο για έτοιμες λύσεις, συρρικνώνει τη σκέψη.
Θέλω να συγχαρώ όλους τους συντελεστές του φετινού Φεστιβάλ Βιβλίου για το θέμα που επέλεξαν και για τον τρόπο με τον οποίο το προσέγγισαν. Πιστεύω ότι οι εκδηλώσεις, οι συζητήσεις, οι ομιλίες, τα στρογγυλά τραπέζια θα συμβάλλουν όχι απλώς στον σχετικό προβληματισμό, αλλά και στη μετέπειτα δράση. Γιατί δίνοντας στα παιδιά μας βιβλία, δεν τα μαθαίνουμε μόνο να διαβάζουν· τα μαθαίνουμε και να ζουν. Και με αυτές τις σύντομες σκέψεις, επιτρέψτε μου να κηρύξω την έναρξη του 53ου Φεστιβάλ Βιβλίου , να ευχηθώ κάθε επιτυχία στο ξεκίνημα αυτής της δεύτερης πεντηκονταετίας του Συνδέσμου Εκδοτών Βιβλίου. Θερμά Συγχαρητήρια!».