Με ταχείς ρυθμούς επιδεινώνονται οι σχέσεις της Ελλάδας με τη Λιβύη την ώρα που Άγκυρα - Βεγγάζη και Τρίπολη συσφίγγουν τις σχέσεις τους με αφορμή και το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Η Ελλάδα δεν θα δεχθεί σε καμία περίπτωση παραβίαση κυριαρχικών της δικαιωμάτων υπογραμμίζει η Αθήνα.
Η είδηση, αργά χθες το απόγευμα, πως η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης υπέγραψε Μνημόνιο Συνεργασίας με την αντίστοιχη Τουρκική, συμφωνία η οποία προβλέπει τη διεξαγωγή γεωλογικών και γεωφυσικών μελετών σε τέσσερις θαλάσσιες περιοχές ήταν το κερασάκι στην τούρτα.
Ο Πρωθυπουργός ενημερώθηκε για αυτή την εξέλιξη την ώρα που μετέβαινε από τη Χάγη και τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, στις Βρυξέλλες για τη σημερινή σύνοδο Κορυφής των 27.
Σύμφωνα με την τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου το Μνημόνιο Συνεργασίας, προβλέπει ότι η Turkish Petroleum θα διεξάγει γεωλογική και γεωφυσική μελέτη τεσσάρων υπεράκτιων περιοχών. Οι συζητήσεις περιελάμβαναν επίσης τη διεξαγωγή δισδιάστατης σεισμικής έρευνας (μήκους 10.000 χλμ.) και την επεξεργασία των δεδομένων που προκύπτουν εντός μέγιστης περιόδου εννέα μηνών.
Άμεση ήταν η αντίδραση του Υπ. Εξωτερικών πηγές του οποίου τόνιζαν πως ο χάρτης που διακινείται από την Λιβυκή Εταιρεία Πετρελαίου εκ πρώτης όψεως φαίνεται να κινείται νοτίως της μέσης γραμμής και πως σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα δεν θα δεχθεί σε καμία περίπτωση παραβίαση κυριαρχικών της δικαιωμάτων.
Άλλες πηγές στην Κυβέρνηση, πως πρόκειται ξεκάθαρα για διγλωσσία της Λιβύης, καθώς στο βίντεο της συνάντησης Λίβυων - Τούρκων φαίνονται δύο χάρτες ένας που σέβεται τα ελληνικά οικόπεδα και ένας άλλο που προωθεί το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Εν τέλει οι ίδιες πηγές εκτιμούσαν πως η κίνηση είναι απλώς και μόνο ένα «πυροτέχνημα» για τα μάτια της Τουρκίας, καθώς οι Λίβυοι δεν θα έβαζαν σε κίνδυνο τη συνεργασία τους με τους ενεργειακούς κολοσσούς προχωρώντας σε ανυπόστατες κινήσεις, καθώς από το πετρέλαιο προέρχεται το 80% του ΑΕΠ τους.
Η χθεσινή κίνηση ήταν ο τελευταίος κρίκος σε μια αλυσίδα από κινήσεις, που όπως φαίνεται εκ των υστέρων μόνο τυχαίες και συγκυριακές δεν ήταν. Καταρχάς, η προσέγγιση της Άγκυρας με τον στρατηγό Χαλίφα Χαφτάρ, τον επικεφαλής της λεγόμενης «κυβέρνησης της Βεγγάζης», του ενός από τους δύο πόλους εξουσίας της Λιβύης. Η Τουρκία ήδη διατηρεί στενές σχέσεις με την προσωρινή κυβέρνηση της Τρίπολης, με την οποία είχε υπογράψει το τουρκολυβικό μνημόνιο. Η προσέγγιση με τον Χαφτάρ επισημοποιήθηκε με την είδηση ότι η Βουλή της Λιβύης, που εδρεύει στη Βεγγάζη και ελέγχεται από τον Χαλίφα Χαφτάρ, εξετάζει να αναγνωρίσει το τουρκολυβικό μνημόνιο, το οποίο απέρριπτε μέχρι πρότινος.
Το ζήτημα της Λιβύης φέρνει στη Σύνοδο Κορυφής η Αθήνα
Η εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού από την ανατολική Λιβύη και τα όσα λέει και πράττει για το τουρκολιβυκό μνημόνιο, οδηγούν την Αθήνα να ενεργοποιήσει τη συνδρομή των Βρυξελλών, καθώς Τρίπολη και Βεγγάζη αποφασίζουν υπο την επιρροή της Τουρκίας να τα βάλουν όχι μόνο με την Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη.
Ο Πρωθυπουργός θα ζητήσει από τους ομολόγους του να μπει στα συμπεράσματα μία ξεκάθαρη καταδίκη του τουρκολιβυκού μνημονίου που θα αναφέρει πως είναι απαράδεκτο, παράνομο, ανυπόστατο και θα ζητήσει στα συμπεράσματα να περιληφθούν αυτούσια όσα είχε πει η ΕΕ τον Δεκέμβριο του 2019: ότι το μνημόνιο αυτό είναι παράνομο, δεν αναγνωρίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και κατά συνέπεια δεν μπορεί να παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα.
«Θεωρώ σημαντικό αυτή η επανάληψη να γίνει με τρόπο απολύτως σαφή προς τη Λιβύη σε αυτή τη χρονική συγκυρία» επισήμανε εμφανώς ενοχλημένος ο Πρωθυπουργός από τη Χάγη.
Υπενθυμίζεται πως σχεδιάζεται επίσκεψη του Υπ. Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη στη Λιβύη, πιθανώς στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου.
Κάλεσαν για εξηγήσεις τον Πρέσβη της Ελλάδας
Την Τρίτη το Υπουργείο Εξωτερικών της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας κάλεσε τον Έλληνα Πρέσβη, Νικόλαο Γαρίλη, σχετικά με αυτό που χαρακτήρισε ως «μονομερή βήματα» που έλαβε η Αθήνα σε αμφισβητούμενες θαλάσσιες περιοχές. Σύμφωνα με Λιβυκά Μέσα το Υπουργείο Εξωτερικών της Λιβύης ενημέρωσε τον Έλληνα πρέσβη για την καταδίκη αυτών των βημάτων από την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, τα οποία αποτελούν παραβίαση του διεθνούς ναυτικού δικαίου και σαφή παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Λιβύης.
Όπως αναφέρουν μέσα ενημέρωσης στη Λιβύη αυτή η διπλωματική κίνηση συμπίπτει με την ανακοίνωση του Έλληνα Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για σχέδια αποστολής ελληνικών πολεμικών πλοίων σε διεθνή ύδατα στα ανοικτά των ακτών της Λιβύης.
Πίεση για να κλείσουν οι «κάνουλες» του μεταναστευτικού
Η Κυβέρνηση παραδέχεται πως τον τελευταίο μήνα, υπάρχει θεαματική αύξηση των ροών από τη Λιβύη, από τον νότιο διάδρομο και η Κρήτη έχει δεχθεί 350% περισσότερες αφίξεις σε σχέση με πέρυσι.
Σιος 8 Ιουλίου στην Λιβύη θα μεταβεί ο Υπουργός Μετανάστευσης Μάκης Βορίδης μαζί με τον Ιταλό ομόλογό του ώστε να βρεθεί κάποια λύση.
«Είναι πολύ δύσκολη η αποτρεπτική διαχείριση των ροών μεταναστών προς την Κρήτη, αν δεν ανασχεθούν τη στιγμή που ξεκινάνε από τη Λιβύη. Αν δεν βρεθεί κάποια λύση, ένα από τα μέτρα που εξετάζονται είναι να ανασταλεί εντελώς η χορήγηση ασύλου» σημείωσε ο Υπουργός.
Μιλώντας για το ζήτημα σε δημοσιογράφους στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ ο Πρωθυπουργός τόνισε πως η Ελλάδα επιθυμεί να συνεργαστεί με τις λιβυκές αρχές έτσι ώστε όχι απλά να περιοριστούν, αλλά να μηδενιστούν, αν αυτό είναι εφικτό, οι ροές.
«Γι’ αυτό και αποστέλλουμε πλοία του Πολεμικού μας Ναυτικού έξω από τα χωρικά ύδατα της Λιβύης, ώστε να στείλουμε ένα ξεκάθαρο μήνυμα σε αυτούς τους διακινητές: ότι εμείς δεν είμαστε εδώ «ξέφραγο αμπέλι». Και ο λύκος δεν μπορεί να χαίρεται στην αναμπουμπούλα, επειδή έχουμε μια ευρύτερη αναταραχή στην περιοχή να νομίζουν ότι αυτές οι πρακτικές μπορούν να συνεχιστούν» προειδοποίησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Γιαβάς-γιαβάς για ελληνοτουρκικό ραντεβού
Οι εξελίξεις στο μέτωπο με τη Λιβύη, πάντως, «βαραίνουν» το περιβάλλον συζήτησης και με την Τουρκία. Ο κ. Μητσοτάκης είχε χθες μια σύντομη συνομιλία με τον Ταγίπ Ερντογάν, στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ, με τον ίδιον να σημειώνει με νόημα «θέσαμε τα θέματα τα οποία έπρεπε να θέσουμε».
Σε αυτό το περιβάλλον, αναμένεται μια ημερομηνία για το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, το οποίο πηγαίνει μήνα-μήνα πιο πέρα. Διπλωματικές πηγές εκτιμούσαν ότι θα μπορούσε να γίνει στις αρχές Ιουλίου, πλην όμως αυτό το σενάριο φαντάζει ουτοπικό και τώρα πάμε από φθινόπωρο…
Άλλωστε, όπως παρατηρούσε αρμόδια πηγή, δεν υπάρχει δυναμική στις συζητήσεις, προκειμένου οι δύο ηγέτες να μπουν στον πυρήνα της ελληνοτουρκικής διαφοράς, συνεπώς τα ραντεβού κορυφής είναι μάλλον απίθανο να έχουν μια προωθητική ατζέντα.
Υπό αυτό το πρίσμα, οι κ. Μητσοτάκης και Ερντογάν επιλέγουν να συντηρούν μια «κανονικότητα» σύντομων, τακτικών επαφών, μακριά από εντάσεις επί του πεδίου, χωρίς όμως και στην ελληνική κυβέρνηση να έχει ψευδαισθήσεις για το ευρύτερο γεωπολιτικό σκηνικό.
Σημειωτέον, η επόμενη Σύνοδος του ΝΑΤΟ τον επόμενο χρόνο θα γίνει στην Τουρκία, με τη γείτονα να επιδιώκει με όλα τα μέσα να μπει ξανά στον δυτικό εξοπλιστικό σχεδιασμό.