Η συστηματική αποδυνάμωση των μηχανισμών ασφαλείας και δικαιοσύνης στην Τουρκία την τελευταία δεκαετία, μέσα από μαζικές εκκαθαρίσεις, διορισμούς κομματικά πιστών στελεχών χωρίς αξιοκρατία και φαινόμενα διαφθοράς που φτάνουν έως τα ανώτατα κλιμάκια εξουσίας υπό τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τους υπερεθνικιστές συμμάχους του, έχει δημιουργήσει το ιδανικό έδαφος για την άνθηση μιας νέας γενιάς εγκληματικών δικτύων, όπως αναφέρει σε άρθρο του το nordicmonitor.
Οι κρατικά ανεκτές –ή και διευκολυνόμενες– αυτές δομές δεν περιορίζονται πλέον εντός των τουρκικών συνόρων. Αντιθέτως, εξελίσσονται σε διακρατική απειλή, κυρίως για την Ευρώπη, όπου τουρκικές συμμορίες δραστηριοποιούνται σε ναρκωτικά, ξέπλυμα χρήματος, εκβιασμούς και διακίνηση όπλων, μεταφέροντας παράλληλα τις αιματηρές εσωτερικές τους συγκρούσεις στο ευρωπαϊκό έδαφος.
Η εκρηκτική ανεργία των νέων, η διάβρωση του κράτους δικαίου και το ολοένα πιο αυταρχικό πολιτικό περιβάλλον, στο οποίο η κυβέρνηση δίνει προτεραιότητα στην καταστολή της αντιπολίτευσης αντί στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, ώθησαν χιλιάδες νέους –κυρίως από φτωχές και περιθωριοποιημένες περιοχές– προς τη μαφία, αναζητώντας ταυτότητα, ισχύ και οικονομική επιβίωση.
Η κρίσιμη καμπή ήρθε μετά το 2013 και επιταχύνθηκε μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016, όταν δεκάδες χιλιάδες αστυνομικοί, δικαστικοί και αναλυτές απομακρύνθηκαν ή φυλακίστηκαν, αφήνοντας πίσω ένα τεράστιο κενό ασφάλειας. Το κενό αυτό καλύφθηκε από ένοπλες ομάδες, πολλές εκ των οποίων αξιοποιήθηκαν πολιτικά ή έτυχαν ανοχής, εφόσον εξυπηρετούσαν συγκεκριμένα συμφέροντα.
Έτσι αναδύθηκαν χαλαρά οργανωμένες αλλά εξαιρετικά βίαιες συμμορίες, συχνά με ονόματα εμπνευσμένα από καρτούν, που στρατολογούν ανήλικους, επιδεικνύουν όπλα στα κοινωνικά δίκτυα και οργανώνουν εκτελέσεις συμβολαίων ακόμη και εκτός Τουρκίας. Η δράση τους έχει ήδη αφήσει αιματηρό αποτύπωμα σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Ιταλία και η Γερμανία.
Η Ισπανία, ειδικότερα, εξελίχθηκε τα τελευταία χρόνια σε βασικό κόμβο για τις τουρκικές συμμορίες, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, της έντονης τουριστικής κινητικότητας και των ήδη υπαρχόντων εγκληματικών διαύλων. Εκτελέσεις, κατασχέσεις πολεμικών όπλων και συλλήψεις έχουν αποκαλύψει ότι η χώρα δεν λειτουργεί πλέον απλώς ως καταφύγιο, αλλά ως προωθημένη βάση επιχειρήσεων.
Το φαινόμενο καταδεικνύει μια ευρύτερη τάση: η εσωτερική αποσύνθεση του τουρκικού κράτους «εξάγεται» πλέον ως πρόβλημα ασφάλειας στην Ευρώπη. Οι ευρωπαϊκές Αρχές καλούνται να αντιμετωπίσουν συμμορίες ιδιαίτερα ευέλικτες, βαριά οπλισμένες και ψηφιακά οργανωμένες, που αποτελούν όχι μόνο εγκληματική απειλή, αλλά και σύμπτωμα μιας βαθύτερης θεσμικής κρίσης στην Τουρκία.