Έντονο και αυστηρό μήνυμα απέστειλε ο Λευκός Οίκος προς τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, κατηγορώντας την κυβέρνησή του ότι παραβίασε την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, μετά τη δολοφονία ανώτατου στελέχους της Χαμάς το περασμένο Σαββατοκύριακο. Σύμφωνα με δύο Αμερικανούς αξιωματούχους που μίλησαν στο Axios, η εκεχειρία είχε επιτευχθεί με προσωπική διαμεσολάβηση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, γεγονός που καθιστά το επεισόδιο ιδιαίτερα επιβαρυντικό για τις σχέσεις των δύο χωρών.
Η παρέμβαση της Ουάσινγκτον έρχεται σε μια περίοδο αυξανόμενων τριβών μεταξύ της κυβέρνησης Τραμπ και της κυβέρνησης Νετανιάχου, τόσο για την επόμενη φάση της συμφωνίας τερματισμού του πολέμου στη Γάζα όσο και για τη συνολικότερη περιφερειακή στρατηγική του Ισραήλ. Όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, ο ειδικός απεσταλμένος του Λευκού Οίκου Στιβ Γουίτκοφ και ο στενός σύμβουλος του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, εμφανίζονται ιδιαίτερα ενοχλημένοι από τις κινήσεις του Ισραηλινού πρωθυπουργού.
Το κλίμα επιβαρύνεται ακόμη περισσότερο ενόψει της προγραμματισμένης συνάντησης Τραμπ–Νετανιάχου στο Μαρ-α-Λάγκο στις 29 Δεκεμβρίου, η οποία αναμένεται να διεξαχθεί υπό τη σκιά των τελευταίων εξελίξεων.
Το Σάββατο, ισραηλινές δυνάμεις προχώρησαν στη στοχευμένη εξόντωση του Raed Saad, αναπληρωτή διοικητή του στρατιωτικού σκέλους της Χαμάς και ενός από τους φερόμενους ως βασικούς οργανωτές των επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου. Η επιχείρηση, που πραγματοποιήθηκε στην πόλη της Γάζας, είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο συνολικά τεσσάρων ανθρώπων. Αμερικανοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι το Ισραήλ δεν είχε προηγουμένως ενημερώσει ούτε συμβουλευτεί τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Σύμφωνα με ανώτερο Αμερικανό αξιωματούχο, το μήνυμα της Ουάσινγκτον προς τον Νετανιάχου ήταν σαφές και ιδιαίτερα αιχμηρό: ότι αν το Ισραήλ επιλέξει να αγνοήσει τις συμφωνίες, αυτό θα έχει κόστος στη διεθνή του αξιοπιστία, χωρίς όμως να επιτραπεί να πληγεί το κύρος του ίδιου του προέδρου Τραμπ, ο οποίος επένδυσε πολιτικά στην επίτευξη της εκεχειρίας.
Από την ισραηλινή πλευρά, αξιωματούχοι παραδέχονται τη δυσαρέσκεια του Λευκού Οίκου, επιχειρούν όμως να υποβαθμίσουν το περιεχόμενο των αντιδράσεων, υποστηρίζοντας ότι πρόκειται κυρίως για ανησυχίες αραβικών χωρών. Η Ουάσινγκτον, ωστόσο, επιμένει ότι επρόκειτο για ξεκάθαρη παραβίαση της κατάπαυσης του πυρός.
Η κυβέρνηση Νετανιάχου αποδίδει την ευθύνη στη Χαμάς, υποστηρίζοντας ότι η οργάνωση παραβίασε πρώτη τη συμφωνία με επιθέσεις κατά Ισραηλινών στρατιωτών και με τη συνέχιση της διακίνησης όπλων. Όπως δήλωσε Ισραηλινός αξιωματούχος, η εξόντωση του Raed Saad παρουσιάζεται ως «αμυντική ενέργεια», με στόχο τη διατήρηση της εκεχειρίας και την αποτροπή νέας κλιμάκωσης.
Το περιστατικό εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο εντάσεων μεταξύ Ουάσινγκτον και Τελ Αβίβ. Η κυβέρνηση Τραμπ εκφράζει ανησυχία ότι οι διασυνοριακές επιχειρήσεις του Ισραήλ υπονομεύουν τις αμερικανικές προσπάθειες σταθεροποίησης της Συρίας και δυσχεραίνουν την προοπτική μιας νέας συμφωνίας ασφάλειας μεταξύ Ισραήλ και Δαμασκού. Στο πλαίσιο αυτό, ο Αμερικανός απεσταλμένος Τομ Μπάρακ αναμένεται να επισκεφθεί το Ισραήλ για συνομιλίες με τον Νετανιάχου.
Σε ό,τι αφορά τη Γάζα, στον Λευκό Οίκο κυριαρχεί η άποψη ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός δείχνει απροθυμία να προχωρήσει στη δεύτερη φάση της ειρηνευτικής συμφωνίας, η οποία προβλέπει περαιτέρω αποχώρηση ισραηλινών δυνάμεων. Ο ίδιος ο Τραμπ φέρεται να του ζήτησε, σε πρόσφατη τηλεφωνική επικοινωνία, να επιδείξει πιο συνεργατική στάση.
Στρατηγικός στόχος της αμερικανικής κυβέρνησης είναι η μετάβαση από τον πόλεμο στη Γάζα σε μια νέα φάση εξομάλυνσης των σχέσεων του Ισραήλ με τον αραβικό κόσμο και η περαιτέρω διεύρυνση των Συμφωνιών του Αβραάμ. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν Αμερικανοί αξιωματούχοι, πολλοί ηγέτες της περιοχής εμφανίζονται απρόθυμοι να συνεργαστούν με τον Νετανιάχου, τον οποίο θεωρούν πλέον αναξιόπιστο συνομιλητή.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η άρνηση της Αιγύπτου να διευκολύνει συνάντηση του Νετανιάχου με τον πρόεδρο Αμπντούλ Φατάχ αλ-Σίσι, με τους δύο ηγέτες να μην έχουν επικοινωνήσει από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα. Όπως σχολιάζουν Αμερικανοί αξιωματούχοι, η διεθνής απομόνωση του Ισραηλινού πρωθυπουργού δυσχεραίνει τις αμερικανικές πρωτοβουλίες στην περιοχή, ενώ καθιστά αβέβαιη την περαιτέρω πρόοδο των Συμφωνιών του Αβραάμ, εάν δεν υπάρξουν ουσιαστικά βήματα αποκλιμάκωσης.