«Είναι πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να κερδίσει κανείς έναν πόλεμο χωρίς να επιτεθεί στη χώρα του εισβολέα», παρατήρησε, ορθώς, ο Ντόναλντ Τραμπ προ δύο εβδομάδων.
Ο Αμερικανός πρόεδρος ίσως ήθελε στις 22 Αυγούστου να επισημάνει έναν άλλο λόγο για τον οποίο η Ουκρανία δεν έχει τα «χαρτιά» για να κερδίσει, αλλά εδώ και δύο χρόνια η Ουκρανία πραγματοποιεί επιτυχημένες επιθέσεις σε διυλιστήρια και αποθήκες πετρελαίου σε όλη τη Ρωσία. Και τον τελευταίο μήνα η εκστρατεία αυτή έχει ενταθεί.
Από τις αρχές Αυγούστου, η Ουκρανία έχει πραγματοποιήσει πάνω από 12 επιθέσεις στο σύστημα διύλισης και διανομής πετρελαίου της Ρωσίας, και ο ρυθμός τους δεν δείχνει σημάδια επιβράδυνσης. Οι πιο πρόσφατες επιθέσεις πραγματοποιήθηκαν στις 30 Αυγούστου σε διυλιστήρια στο Κράσνονταρ και στο Σίζραν, μια πόλη στην περιοχή Σαμάρα. Και τα δύο διυλιστήρια, τα οποία έχουν δεχτεί πολλές επιθέσεις, προμηθεύουν καύσιμα στις ρωσικές στρατιωτικές μονάδες, σύμφωνα με τον Ρόμπερτ «Madyar» Μπρόβντι, διοικητή των Δυνάμεων Μη Επανδρωμένων Συστημάτων της Ουκρανίας.
Η Ουκρανία δηλώνει ότι το 40% των στόχων επιθέσεων μεγάλους βεληνεκούς το 2025 ήταν ρωσικά διυλιστήρια. Αλλες επιθέσεις έπληξαν υποδομές αποθήκευσης και άντλησης.
Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις που επικαλείται σε ανάλυσή του ο Economist, έως και το 20% της διυλιστικής ικανότητας της Ρωσίας έχει καταστραφεί, τουλάχιστον προσωρινά: Πρόκειται για απώλεια που ξεπερνά το 1 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα, κυρίως βενζίνης αλλά και ντίζελ.
Τα διυλιστήρια που έχουν δεχτεί επανειλημμένα χτυπήματα έχουν υποστεί μόνιμες ζημιές. Η καταστροφή των μονάδων πυρόλυσης που μετατρέπουν το αργό πετρέλαιο σε βενζίνη, ντίζελ και καύσιμα αεροπορίας είναι η πιο οδυνηρή, καθώς είναι δύσκολο να αντικατασταθούν υπό το καθεστώς των κυρώσεων.
Κατακόρυφη αύξηση στη χονδρική τιμή
Ο αντίκτυπος γίνεται αισθητός με τα προαύλια των διυλιστηρίων να έχουν αδειάσει και τις ουρές για βενζίνη να εμφανίζονται σε διάφορα μέρη της απέραντης χώρας. Η χονδρική τιμή της βενζίνης έχει αυξηθεί κατά 54% σε σύγκριση με την αρχή του έτους και βρίσκεται σε επίπεδο ρεκόρ. Οι αρχές έχουν αναστείλει τις εξαγωγές βενζίνης. Η επακόλουθη απώλεια εσόδων επιδεινώνει τα δημοσιονομικά προβλήματα της Ρωσίας: το έλλειμμα κατά τους πρώτους επτά μήνες του 2025 έφτασε τα 61,4 δισεκατομμύρια δολάρια. Εχει πλέον διαταχθεί δελτίο βενζίνης σε ορισμένα μέρη της χώρας.
Ο Σεργκέι Βακουλένκο του Κέντρου Carnegie Russia Eurasia, ενός think tank, είπε στον Economist ότι οι επιθέσεις σε διυλιστήρια τον Αύγουστο ήταν σε διαφορετική κλίμακα από τις προηγούμενες εκστρατείες. Ο κ. Βακουλένκο, ο οποίος ήταν διευθυντής στρατηγικής του ρωσικού γίγαντα πετρελαίου και φυσικού αερίου Gazprom Neft μέχρι την παραίτησή του τον Φεβρουάριο του 2022 λόγω της εισβολής στην Ουκρανία, επισημαίνει ότι η Ουκρανία μπορεί πλέον να εκτοξεύσει πολλά περισσότερα drones που είναι καλύτερα στην πλοήγηση και μπορούν να επιτεθούν σε μαζικά σμήνη που κατακλύζουν τη ρωσική αεράμυνα.
Δεδομένου ότι οι επιθέσεις σε διυλιστήρια σε ένα τόξο 800 χιλιομέτρων, από το Ριαζάν κοντά στη Μόσχα μέχρι το Βόλγκογκραντ στα νοτιοανατολικά, συνέπεσαν με την κορύφωση της ζήτησης για καύσιμα κατά τη διάρκεια των περιόδων εορτασμών και συγκομιδής, ο κ. Βακουλένκο εκτιμά ότι θα μπορούσαν να έχουν σοβαρό αντίκτυπο στην εγχώρια αγορά. «Δεκάδες εκατομμύρια Ρώσοι ζουν δυτικά αυτού του τόξου», λέει.
Ελλειψη καυσίμων έχει επίσης αναφερθεί σε μέρη τόσο μακρινά μεταξύ τους όσο η Κριμαία που βρίσκεται από το 2014 υπό ρωσική κατοχή και το Βλαδιβοστόκ στη ρωσική Απω Ανατολή.
Ουκρανική παραγωγή
Αυτό που κατέστησε αυτό δυνατό είναι μια τεράστια αύξηση στην παραγωγή drones «καμικάζι» στην Ουκρανία. Η Ολένα Κριζανίβσκα, ειδικός στα ουκρανικά οπλικά συστήματα, σημειώνει ότι το drone μεγάλης εμβέλειας FP-1, το οποίο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τον Μάιο και τώρα είναι υπεύθυνο για περίπου το 60% των επιθέσεων σε βάθος σε ρωσικό έδαφος, ενώ παράγεται ήδη με ρυθμό 100 μονάδων την ημέρα.
Το drone αυτό φέρει κεφαλή 60-120 κιλών. Με το ελαφρύτερο βάρος έχει εμβέλεια έως και 1.600 χιλιόμετρα. Αν και κοστίζει μόνο 55.000 δολάρια το καθένα, το FP-1 λέγεται ότι διαθέτει εξελιγμένο λογισμικό που εξασφαλίζει ακριβή στόχευση υπό έντονες συνθήκες ηλεκτρονικού πολέμου. Επιθέσεις πραγματοποιούνται επίσης από τα βαρύτερα και ακριβότερα drones Lyutyi.
Ο κ. Βακουλένκο εκτιμά ότι η κατάσταση για τη Ρωσία είναι «δύσκολη αλλά διαχειρίσιμη» προς το παρόν. Το είδος της πλήρους κρίσης καυσίμων που θα μπορούσε να βλάψει σοβαρά την οικονομία και τον στρατό είναι ακόμη μακριά.
Ωστόσο, ο Σερ Λόρενς Φρίντμαν, Βρετανός στρατηγικός αναλυτής, προειδοποιεί μέσω του Economist ότι η Ρωσία θα δυσκολευτεί να αντιμετωπίσει τον αντίκτυπο των επιθέσεων στα διυλιστήρια εάν η εκστρατεία συνεχιστεί με τον τρέχοντα ρυθμό της. Και καταλήγει: «Από μόνο του δεν θα είναι αποφασιστικής σημασίας, αλλά σε συνδυασμό με την αποδυνάμωση της οικονομίας και τις ουκρανικές δυνάμεις που εμποδίζουν τις ρωσικές προελάσεις, θα αυξήσει την πίεση στον Πούτιν».
Πηγή: The Economist