Τη στιγμή που η αμερικανική διπλωματία υποστηρίζει ότι προσπαθεί να εξομαλύνει τις σχέσεις με την Τεχεράνη, το Ισραήλ δηλώνει ότι μπορεί να πλήξει το Ιράν μέσα σε επτά ώρες. Είναι προετοιμασμένο, όμως το μεγάλο αυτό κράτος της Μέσης Ανατολής;
Πολλοί από τους πιο προηγμένους πυραύλους και ραντάρ εδάφους-αέρος του Ιράν – συμπεριλαμβανομένων των S-300 έχουν καταστραφεί ή υποστεί ζημιές από τις ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές του Οκτωβρίου και toy Απριλίου του 2024.
Έτσι οι Ισραηλινοί, πιστεύουν ότι είναι πλέον τόσο ευάλωτος ο αντίπαλος ώστε είναι ευκαιρία να εκτοξεύσουν επίθεση για να καταστρέψουν τις πυρηνικές του εγκαταστάσεις.
Ωστόσο, σύμφωνα με τους Financial Times που επικαλούνται ειδικούς, πολλά στοιχεία της αεράμυνας του Ιράν παραμένουν άθικτα ή φαίνεται να έχουν επισκευαστεί τους τελευταίους μήνες.
Η αποτελεσματικότητα αυτών των επιθέσεων εξακολουθεί να συζητείται έντονα, καθώς δορυφορικές εικόνες μετά τις επιθέσεις του Οκτωβρίου έδειξαν πολλές θέσεις S-300 άδειες, καθιστώντας ασαφές αν οι πύραυλοι είχαν καταστραφεί ή απλώς μετακινηθεί.
Σύμφωνα με τις δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών το Ιράν, μετά τις επιθέσεις έχει επανατοποθετήσει αρκετούς εκτοξευτές πυραύλων εδάφους-αέρος, συμπεριλαμβανομένων των S-300, κοντά σε βασικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, όπως το Νατάνζ και το Φορντόου.
Οι δυτικές υπηρεσίες εκτιμούν ότι η Τεχεράνη πιστεύει ότι η αεράμυνά της «υπολειτουργούσε» πέρυσι και έχει λάβει μέτρα όπως η επανατοποθέτηση και η διαφοροποίηση των εκτοξευτών και των ραντάρ, σύμφωνα με δύο άτομα που γνωρίζουν αυτές τις αναφορές.
Δεν μπορεί μόνο του το Ισραήλ
Για τους Ισραηλινούς στόχος είναι οι πυρηνικές εγκαταστάσεις. Ωστόσο, όπως αναφέρει το βρετανικό δημοσίευμα μια επίθεση στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, που βρίσκονται σε καλά κρυμμένα καταφύγια θα ήταν πολύ πιο περίπλοκη από οτιδήποτε επιχείρησε το Ισραήλ πέρυσι.
Εάν εμπλέκονταν οι ΗΠΑ, τα βομβαρδιστικά B-2 θα έριχναν βαριές βόμβες GBU-57 30.000 λιβρών απευθείας στον στόχο, ενώ αν ενεργούσε μόνο του, το Ισραήλ -το οποίο δεν διαθέτει βαριά βομβαρδιστικά- θα είχε πιο περιορισμένες επιλογές.
Πιθανότατα θα χρησιμοποιούσαν μαχητικά αεροσκάφη F-35 stealth, οπλισμένα με βόμβες ακριβείας BLU-109 2.000 λιβρών, ή βομβαρδιστικά αεροσκάφη F-15 που μεταφέρουν βόμβες GBU-28 4.000 λιβρών. Ωστόσο, καθένα από τα οποία θα απαιτούσε πολλαπλά χτυπήματα στον ίδιο κρατήρα για να διαπεράσει ανθεκτικά καταφύγια, ανέφερε το RUSI.
Αυτό, όμως, όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, μπορεί να απαιτήσει πολλές εξόδους, πιθανώς χρησιμοποιώντας αεροσκάφη ανεφοδιασμού, τα οποία τα ίδια μπορεί να είναι ευάλωτα σε πυραύλους εδάφους-αέρος μεγάλου βεληνεκούς ή drones.
Δεν θα είναι απλό
Εκτός από συστήματα μικρής εμβέλειας όπως το ρωσικό Tor-M1, το οπλοστάσιο του Ιράν περιλαμβάνει επίσης τοπικά ανεπτυγμένους πυραύλους εδάφους-αέρος, όπως ο Bavar-373 μεγάλου βεληνεκούς και ο Khordad-15 μεσαίου βεληνεκούς.
Αυτά τα εγχώρια προγράμματα όπλων προέκυψαν από την απογοήτευση με τις καθυστερημένες παραδόσεις της Ρωσίας και την άρνηση πώλησης πιο προηγμένων συστημάτων όπως οι S-400, σύμφωνα με τον Φάμπιαν Χινζ, ερευνητή στο βρετανικό Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών.
«Από την ιρανική πλευρά, αυτή η προσπάθεια επιχειρεί να αναπαράγει την ιστορία επιτυχίας του προγράμματος ανάπτυξης βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν», είπε.
Ο Τζον Άλτερμαν, πρόεδρος παγκόσμιας ασφάλειας και γεωστρατηγικής στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών με έδρα την Ουάσινγκτον, δήλωσε ότι η διάσπαση τέτοιων αμυνών δεν θα ήταν απλή για το Ισραήλ. «Αλλά αυτό είναι πέρα από τις ισραηλινές δυνατότητες; Όχι, φυσικά και όχι. Οι Ισραηλινοί εκπαιδεύονται ακριβώς για αυτό το σενάριο εδώ και δεκαετίες».
Ωστόσο, είναι και το Ιράν προετοιμασμένο, υπογραμμίζουν οι Financial Times. Η καταστροφή της ιρανικής αεράμυνας πριν από τον βομβαρδισμό των πυρηνικών εγκαταστάσεων θα ήταν μια μάχη ωρών ή και ημερών, στην οποία τα πληρώματα θα αντιπαρατίθενται με χειριστές όπλων επιφανείας, χρησιμοποιώντας μαχητικά αεροσκάφη και πυραύλους κρουζ που υποστηρίζονται από αεροσκάφη ηλεκτρονικής παρεμβολής και αντιραδιενεργούς πυραύλους για την καταστροφή των ραντάρ.
Μπορεί να δούμε Ισραηλινό σε ιρανική τηλεόραση
Πράγματι, όπως λέει ο Ρόμπερ Τόλαστ, ερευνητής στη βρετανική δεξαμενή σκέψης RUSI, το Ισραήλ έχει σχεδόν εδραιώσει αεροπορική κυριαρχία επί του Ιράν, αλλά σημειώνει ότι μια τέτοια επίθεση θα απαιτούσε κύματα και κύματα αεροσκαφών για αρκετές ώρες. Η κόπωση του πληρώματος μπαίνει στο προσκήνιο. Όσο περισσότερο βρίσκονται πάνω από το Ιράν, τόσο πιο πιθανό είναι να πάει κάτι στραβά».
Μπορεί τα ιρανικά ραντάρ να τυφλωθούν από τις ισραηλινές παρεμβολές, ωστόσο ο Τόλαστ υπογραμμίζει ότι ακόμη και αν το μεγαλύτερο μέρος της αεράμυνας του Ιράν δεχτεί πλήγματα ή καταστραφεί, υπάρχουν συστήματα που θα μπορούσαν να σταθούν τυχερά.
«Έχετε μια πολύ έντονη αεροπορική μάχη, με σημαντική πιθανότητα ένας Ισραηλινός [αιχμάλωτος] πιλότος να παρουσιαστεί στην ιρανική τηλεόραση» λέει χαρακτηριστικά.
Το αποτέλεσμα δεν είναι προκαθορισμένο
Ακόμα και οι λιγότερο προηγμένοι πύραυλοι του Ιράν θα μπορούσαν να είναι επιτυχημένοι. Για παράδειγμα, η Συρία το 2018 κατέρριψε ένα ισραηλινό F-16 με έναν πύραυλο εδάφους-αέρος S-200, ένα ρωσικό σύστημα που τέθηκε σε λειτουργία στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Το αεροπλάνο συνετρίβη στο βόρειο Ισραήλ και και οι δύο πιλότοι επέζησαν.
Σύμφωνα με τον ειδικό στα ρωσικά συστήματα αεράμυνας στο Κέντρο Ανάλυσης Στρατηγικών και Τεχνολογιών της Μόσχας, Γιούρι Λιαμίν, η επιτυχία μιας επίθεσης δεν θα ήταν προκαθορισμένη.
«Ενώ όλοι δίνουν προσοχή στους S-300, το Ιράν αποδίδει μεγάλη σημασία στη δημιουργία των πιο κινητών, σύγχρονων συστημάτων αεράμυνας, τα οποία μπορούν να αλλάζουν γρήγορα θέσεις, να κρύβονται σε καταφύγια, καθιστώντας τα λιγότερο ευάλωτα σε επιθέσεις με πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς», είπε.
Το αποτέλεσμα «θα εξαρτηθεί από το πόσο καλά συνεργάζονται οι επιτιθέμενοι, σε αντίθεση με το πόσο καλά μπορεί να συνεργαστεί η αμυντική δύναμη. Η καλύτερη ομάδα θα κερδίσει».