Καθώς συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις για εύρεση μιας ειρηνευτικής φόρμουλας γύρω από τον πόλεμο Ρωσίας–Ουκρανίας, οι πρόσφατες τοποθετήσεις τόσο από την αμερικανική πλευρά όσο και από τη Μόσχα δείχνουν μια μετατόπιση στον τρόπο με τον οποίο οι δύο χώρες προσεγγίζουν το στρατηγικό σκηνικό.
Δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ από τη Ντόχα αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο αλλαγής στάσης στην ειρηνευτική διαδικασία, ενώ η Ρωσία εκφράζει για πρώτη φορά σαφή ικανοποίηση για βασικά στοιχεία του νέου αμερικανικού στρατηγικού δόγματος, τα οποία – σύμφωνα με τη Μόσχα – «συμφωνούν σε μεγάλο βαθμό» με τη δική της οπτική.
Αυτές οι εξελίξεις δημιουργούν ένα πιο σύνθετο διπλωματικό περιβάλλον για την ουκρανική ηγεσία, η οποία βρίσκεται αντιμέτωπη με αυξανόμενη πίεση σε σχέση με τις διαπραγματεύσεις για την ειρήνη.
Σε συνέντευξή του, ο Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ ανέφερε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες ίσως αποσυρθούν από την ειρηνευτική διαδικασία εάν δεν υπάρξουν χειροπιαστές εξελίξεις, υπονοώντας ότι το Κίεβο πρέπει να δείξει μεγαλύτερη ευελιξία. Οι δηλώσεις του επικεντρώθηκαν σε σφοδρή κριτική προς την ηγεσία του Κιέβου και ειδικότερα προς τον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, τον οποίο κατηγόρησε ότι παρατείνει τον πόλεμο για προσωπικό πολιτικό όφελος και ότι χρησιμοποιεί τον φτωχότερο πληθυσμό της χώρας για να γεμίζει τα μέτωπα της σύγκρουσης, αφήνοντας τους πλουσιότερους να διαφύγουν και να αποφεύγουν τις μάχες. Ο ίδιος υποστήριξε ότι μεγάλο μέρος της ουκρανικής ελίτ έχει εγκαταλείψει τη χώρα, αφήνοντας “την αγροτική τάξη και τους φτωχότερους” να αντιμετωπίζουν τις συνέπειες του πολέμου.
Η δήλωση αυτή, παρότι δεν αποτελεί επίσημη τοποθέτηση της αμερικανικής κυβέρνησης, αντανακλά την αυξανόμενη συζήτηση στις ΗΠΑ για το κατά πόσο η μακροχρόνια στήριξη στην Ουκρανία μπορεί να συνεχιστεί χωρίς επαναξιολόγηση των στόχων.
Την ίδια στιγμή, η Μόσχα χαιρέτισε δημόσια το νέο στρατηγικό δόγμα ασφαλείας των ΗΠΑ, υποστηρίζοντας ότι πολλά από τα βασικά σημεία του — μεταξύ των οποίων η αναφορά στη διαπραγμάτευση, στην προτεραιότητα της στρατηγικής σταθερότητας και στην ανάγκη αποφυγής άμεσης αντιπαράθεσης — «ευθυγραμμίζονται σε σημαντικό βαθμό» με τις ρωσικές θέσεις. Η θετική αυτή αντίδραση του Κρεμλίνου θεωρείται ιδιαίτερα ασυνήθιστη και υποδηλώνει ότι υπάρχουν περιοχές όπου οι δύο πλευρές φαίνεται να αναζητούν κοινά σημεία.
Οι εξελίξεις αυτές συμπίπτουν με την πίεση που δέχεται το Κίεβο στο πλαίσιο των ειρηνευτικών συνομιλιών. Το αμερικανικό πλαίσιο διαπραγμάτευσης, στο οποίο έχουν διατυπωθεί απαιτητικοί όροι και συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, περιλαμβάνει ζητήματα που η ουκρανική κυβέρνηση θεωρεί εξαιρετικά δύσκολα, όπως το καθεστώς των κατεχόμενων περιοχών και οι εγγυήσεις ασφάλειας. Ενώ οι ΗΠΑ φαίνεται να επιδιώκουν έναν δρόμο συμβιβασμού, η Ρωσία επιχειρεί να ενισχύσει τη θέση της προβάλλοντας ότι η Ουκρανία είναι ο «εμπόδιο» στη συμφωνία.
Έτσι, ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι βρίσκεται σε μια περίπλοκη θέση: από τη μία πλευρά οι ΗΠΑ στέλνουν μηνύματα ότι η στήριξη δεν θα είναι άνευ προϋποθέσεων και από την άλλη η Ρωσία δηλώνει πρόθυμη να συζητήσει πάνω σε ένα στρατηγικό πλαίσιο που θεωρεί ότι την ευνοεί. Το αποτέλεσμα είναι ένα περιβάλλον όπου η Ουκρανία καλείται να διαπραγματευτεί υπό ασφυκτικές συνθήκες, με τη διεθνή ισορροπία δυνάμεων να μεταβάλλεται.
Με πληροφορίες από ΕΡΤ, Reuters, Politico